Theo bác sĩ Vũ Minh Điền, đây là bệnh lý phổ biến ở người cao tuổi, đặc biệt những người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch, với nguy cơ biến chứng nặng nếu không được điều trị kịp thời.
"Cụ ông N.C.X (77 tuổi, Hà Nội) là một ví dụ điển hình. Năm ngày trước khi nhập viện, ông xuất hiện ngứa, nổi mụn nước thành đám ở vùng bụng, mạn sườn và thắt lưng trái, kèm đau nhức dữ dội. Dù tự dùng thuốc tại nhà, tình trạng không cải thiện. Ông được chẩn đoán mắc zona thần kinh kèm đau dây thần kinh sau zona, trên nền bệnh gout mạn tính", BS Điền thông tin.
Tương tự, cụ bà H.T.P (73 tuổi, Hà Nội) xuất hiện các nốt phỏng nước ở vùng mạn sườn trái và bụng, kèm cảm giác đau rát, châm chích kéo dài. Ban đầu, gia đình nghĩ bà bị “giời leo” nên áp dụng mẹo dân gian như đắp đậu xanh, nhưng tình trạng ngày càng tệ. Các nốt phỏng lan rộng, gây đau nhức nghiêm trọng, khiến bà mệt mỏi, mất ngủ và đau đầu nhiều ngày. Khi nhập viện, bà được xác định mắc zona thần kinh với tổn thương da nặng.
Tại bệnh viện, cả hai bệnh nhân được điều trị toàn diện bằng thuốc kháng virus Acyclovir, thuốc giảm đau, chăm sóc da chuyên sâu và kháng sinh đường tĩnh mạch nhằm phòng ngừa nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Sau hơn một tuần điều trị, tình trạng của họ cải thiện rõ rệt: các nốt phỏng se khô, cơn đau giảm dần, sức khỏe dần phục hồi.
Theo TS Điền, zona thần kinh biểu hiện bằng mẩn đỏ, mụn nước nhỏ chứa dịch mọc thành cụm, thường xuất hiện thành dải ở vùng eo lưng hoặc mạn sườn, gây đau nhức dữ dội dọc theo đường đi của dây thần kinh. Cơn đau có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau khi mụn nước đã lành — được gọi là đau dây thần kinh sau zona. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu dai dẳng mà còn khiến người cao tuổi suy nhược, giảm sức đề kháng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Zona thần kinh do virus herpes zoster gây ra — loại virus ẩn náu trong các dây thần kinh cảm giác và tái hoạt động khi hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở người trên 50 tuổi, đặc biệt những người mắc bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, bệnh thận hoặc suy giảm miễn dịch.
Zona thần kinh không phải là bệnh truyền nhiễm nên nguy cơ lây lan thấp. Đây là bệnh lý do nhiễm khuẩn gây ra. Với những trường hợp nhẹ, bệnh có thể tự khỏi và không để lại biến chứng. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn hoặc điều trị không đúng cách, bệnh có thể gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm. Bao gồm: viêm kết mạc, viêm giác mạc, tăng nhãn áp, thậm chí mù lòa do viêm võng mạc hoặc thần kinh thị giác. Một số biến chứng khác ít gặp hơn như liệt dây thần kinh số VII, đột quỵ, viêm não VZV, viêm tủy, viêm động mạch não.
Ở người có bệnh nền, zona còn có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý sẵn có như tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, tăng đường huyết, nặng thêm bệnh thận, bệnh gan…
BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khuyến cáo: “Người trên 50 tuổi, đặc biệt những người có bệnh lý nền hoặc suy giảm miễn dịch, nên chủ động tiêm vaccine phòng zona. Vaccine không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn giảm mức độ nghiêm trọng nếu nhiễm bệnh. Đặc biệt, đây là biện pháp chủ động, hiệu quả giúp người lớn tuổi bảo vệ sức khỏe lâu dài và nâng cao chất lượng cuộc sống.”
BS Nguyên Huyền cũng nhấn mạnh, khi có các dấu hiệu sớm như đau rát, nổi mẩn đỏ hoặc mụn nước ở vùng da, người bệnh cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm.
Minh Ngọc
