Trong bối cảnh Washington ngày càng tăng cường hiện diện quân sự gần Venezuela, giới phân tích cảnh báo rằng bất kỳ hành động khiêu khích nào cũng có thể đối mặt với phản ứng "sấm sét" từ lực lượng không quân của Caracas. Bởi trong tay Venezuela hiện có một trong những vũ khí tấn công đáng sợ nhất từng do Nga chế tạo - tên lửa chống hạm siêu thanh Kh-31A, được NATO định danh là AS-17 Krypton.
Được triển khai trên các tiêm kích đa năng Su-30MK2V Flanker - dòng chiến đấu cơ chủ lực do Nga bàn giao từ 2006 đến 2008, Kh-31A vẫn được xem là "át chủ bài" giúp Venezuela răn đe sức mạnh hải quân Mỹ. Hiện trong biên chế nước này còn khoảng 21 chiếc Su-30MK2V, tất cả đều có khả năng mang theo hai quả Kh-31A với tầm bắn 50 km, tốc độ tối đa Mach 3,5 và đầu đạn xuyên giáp nặng gần 200 kg.
Vũ khí tốc độ chết người
Kh-31A được phát triển từ cuối thập niên 1970 tại Liên Xô, với mục tiêu ban đầu là tiêu diệt radar của các hệ thống phòng không như Patriot hay Aegis. Phiên bản chống hạm được đưa vào sản xuất năm 1990, nhanh chóng trở thành mặt hàng xuất khẩu thành công, được trang bị cho không quân Trung Quốc, Ấn Độ.
Dòng tên lửa này sử dụng động cơ rocket-ramjet hai giai đoạn: tên lửa được đẩy lên tốc độ Mach 1,8 bằng động cơ nhiên liệu rắn, sau đó buồng đốt ramjet tiếp tục tăng tốc lên Mach 3,5, biến nó thành mục tiêu gần như không thể đánh chặn ở độ cao thấp.
Điểm khiến Kh-31A đặc biệt nguy hiểm là khả năng "bay lướt sóng", tức di chuyển chỉ vài mét trên mặt nước, khiến radar tàu chiến đối phương chỉ phát hiện khi nó đã ở khoảng cách cực ngắn. Trong giai đoạn cuối, Kh-31A có thể cơ động gấp 15 lần trọng lực, khiến các hệ thống đánh chặn như SM-2 hay ESSM của Mỹ gặp khó trong việc tính toán quỹ đạo. Khi tiếp cận mục tiêu, đầu đạn xuyên giáp nổ chậm sẽ phá thủng vỏ thép tàu chiến trước khi phát nổ bên trong, gây thiệt hại chí tử cho cấu trúc thân tàu.
Venezuela - mối đe dọa không thể xem thường
Theo các đoạn video do Caracas công bố, các chiến đấu cơ Su-30MK2V của Không quân Bolivar đã thực hiện nhiều đợt diễn tập bắn giả định Kh-31A vào mục tiêu trên biển. Giới quan sát nhận định đây là tín hiệu răn đe trực tiếp nhằm vào các nhóm tàu Mỹ đang hoạt động gần vùng đặc quyền kinh tế Venezuela. Một số hình ảnh cho thấy Su-30 mang theo đủ hai quả Kh-31 dưới cánh, xuất phát từ căn cứ Maracay - chỉ cách Caracas 100 km.
Hiện tại, ngoài Kh-31, năng lực chống hạm của Venezuela khá hạn chế: chỉ còn một tàu hộ vệ lớp Mariscal Sucre và vài tàu tấn công nhanh lớp Constitución được trang bị tên lửa Otomat Mk 2 cũ của Ý, cùng một số trực thăng AB.212 mang tên lửa Sea Killer. Gần đây, nước này còn tiếp nhận một số tên lửa Iran CM-90 lắp trên xuồng tấn công Peykaap III, song đều là vũ khí cận âm, không đủ khả năng đe dọa tàu chiến Mỹ. Vì vậy, chính Kh-31A mới là "lá bài thật sự" giúp Caracas duy trì thế răn đe.
Mỹ lo ngại nguy cơ xung đột bất ngờ
Theo The War Zone, hải quân Mỹ hiện triển khai nhóm tác chiến đổ bộ Iwo Jima cùng hàng nghìn thủy quân lục chiến, kèm theo nhiều tàu khu trục Arleigh Burke và một tàu tuần dương Ticonderoga, hoạt động chỉ cách bờ Venezuela vài chục hải lý. Lầu Năm Góc khẳng định mục đích là "chống buôn lậu ma túy", nhưng quy mô triển khai cho thấy Washington đang sẵn sàng cho các kịch bản leo thang, thậm chí là đòn tấn công phủ đầu vào các mục tiêu quân sự của Caracas.
Trong bối cảnh đó, Kh-31A trở thành yếu tố chiến thuật buộc Mỹ phải tính toán kỹ lưỡng. Dù các tàu chiến Mỹ sở hữu hệ thống phòng thủ Aegis và tên lửa đánh chặn hiện đại, song tốc độ và quỹ đạo bay thấp của Kh-31 khiến thời gian phản ứng chỉ còn vài giây - quá ngắn để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Giới chuyên gia hải quân Mỹ thừa nhận, ngay cả trong các thử nghiệm phòng thủ giả lập, việc đánh chặn mục tiêu mô phỏng Kh-31 vẫn là thử thách lớn, dù họ đã trực tiếp mua một số tên lửa này từ Nga để làm mục tiêu huấn luyện.
Rủi ro khôn lường nếu đối đầu nổ ra
Trong những tuần gần đây, các chiến đấu cơ Venezuela liên tục áp sát tàu Mỹ trên vùng biển Caribe, có lần chỉ cách vài chục km - đủ để khai hỏa Kh-31A nếu có lệnh. Một quan chức Lầu Năm Góc xác nhận hai chiếc F-16 của Venezuela từng bay sát một tàu chiến Mỹ hồi tháng 9, cho thấy căng thẳng đang tăng cao. Nếu xảy ra xung đột trực tiếp, một quả Kh-31A trúng đích có thể khiến tàu khu trục 9.000 tấn bị vô hiệu hóa chỉ sau một cú đánh, thậm chí đe dọa sinh mạng hàng trăm thủy thủ.
Dù khả năng Caracas chủ động tấn công là rất thấp - bởi điều đó đồng nghĩa với tuyên chiến toàn diện, song trong tình huống khủng hoảng hoặc đối đầu cận kề, rủi ro tính toán sai vẫn có thể dẫn tới bi kịch. Một vụ phóng nhầm, hay hành động tự vệ quá mức của tàu Mỹ, đều có thể châm ngòi cho cuộc khủng hoảng quân sự nghiêm trọng ngay tại "sân sau" của Washington.
Quang Hưng
Theo The War Zone
