Một bản tin của phương tiện truyền thông Ukraine cho hay, Nga đã lắp đặt các thiết bị đầu cuối Starlink trong UAV Shahed do Iran thiết kế. Nếu thông tin được xác nhận thì đây sẽ là bản nâng cấp mới nhất đối với loại UAV cảm tử này.
Cụ thể, theo Defense Express, hệ thống phòng không Ukraine đã bắn hạ một máy bay không người lái (UAV) tấn công Shahed-136 được trang bị thiết bị đầu cuối Starlink trong các cuộc tấn công trên không trong đêm 24/9, rạng sáng 25/9.
Sáng sớm 25/9, lực lượng không quân Ukraine cho biết họ đã đánh chặn được 28 trong số 32 UAV Shahed được phóng từ các khu vực Kursk và Krasnodar của Nga. Hiện, các chuyên gia Ukraine đang nghiên cứu các mục tiêu bị hệ thống phòng không bắn hạ.
Máy bay không người lái Shahed của Iran. Ảnh: Eurasian Times
Theo Newsweek, các nhóm nghiên cứu về thay đổi trong thiết kế UAV của Nga vẫn chưa nhận được xác UAV bị bắn hạ. Trong khi đó, Defense Express chia sẻ những hình ảnh mà họ mô tả là chiếc UAV Shahed được trang bị thiết bị đầu cuối Starlink.
Hồi tháng 2, Cơ quan tình báo quân sự Ukraine cho biết các lực lượng Nga đã sử dụng thiết bị đầu cuối Starlink dọc theo tiền tuyến, đặc biệt là Lữ đoàn tấn công đường không riêng biệt số 83, mà họ cho là đang hoạt động tại khu vực Donetsk.
Thời điểm đó, ông Andriy Yusov – người phát ngôn của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine (GUR) chia sẻ với giới truyền thông Ukraine rằng việc Moscow sử dụng thiết bị Starlink đang trở nên “có hệ thống”.
Ukraine cũng đã dựa rất nhiều vào khả năng truy cập Internet của Starlink đều liên lạc trên chiến trường, cũng như kiểm soát các đội UAV lớn của mình.
Được biết, Starlink thuộc sở hữu và được điều hành bởi Công ty hàng không vũ trụ SpaceX của tỷ phú Elon Musk, chiếm một tỷ lệ lớn trong số các vệ tinh đang hoạt động. Tỷ phú Musk từng mạnh mẽ phủ nhận thông tin Starlink được bán cho Nga.
Đầu năm 2024, Công ty hàng không vũ trụ SpaceX nói rằng họ không “hợp tác dưới bất kỳ hình thức nào với chính phủ Nga hoặc quân đội Nga". “Starlink không hoạt động ở Nga, nghĩa là dịch vụ sẽ không được cung cấp ở quốc gia đó”, công ty cho biết trong một tuyên bố.
Công ty của tỷ phú Musk cũng khẳng định: "SpaceX chưa bao giờ bán hoặc tiếp thị Starlink tại Nga, cũng như chưa từng vận chuyển thiết bị đến các địa điểm tại Nga. Nếu các cửa hàng tại Nga quảng cáo bán Starlink tại quốc gia này, họ đang lừa đảo khách hàng của mình".
Cũng theo SpaceX, nếu công ty phát hiện một thiết bị đầu cuối Starlink đang được một bên bị áp lệnh trừng phạt hoặc không được ủy quyền sử dụng thì họ sẽ tiến hành điều tra khiếu nại, đồng thời thực hiện các biện pháp để vô hiệu hóa thiết bị đó trong trường hợp thông tin xác nhận chính xác.
Về phía Nga, hồi tháng 2/2024, một người phát ngôn của Điện Kremlin cho biết Starlink “không phải là hệ thống được chúng tôi chứng nhận”, vì thế “không thể được sử dụng chính thức theo bất kỳ cách nào".
Thế nhưng, vào tháng 5/2024, ông John Plumb - Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng về chính sách không gian tại Lầu Năm Góc khi đó, chia sẻ với Bloomberg rằng Mỹ "đã tham gia rất nhiều vào việc phối hợp với chính phủ Ukraine và SpaceX để chống lại việc Nga sử dụng trái phép các thiết bị đầu cuối Starlink".
UAV Shahed được biết đến với tiếng vo ve đặc trưng, với khả năng mang theo đầu đạn lao đến mục tiêu chỉ định. Một khi phát hiện, Ukraine có thể dễ dàng bắn hạ UAV Shahed, thường bằng súng máy cỡ lớn hoặc súng phòng không tự hành. Thế nhưng, việc phát hiện UAV Shahed thường là thách thức lớn.
Trước đây, Nga đã nâng cấp UAV Shahed, bao gồm việc sử dụng vật liệu hấp thụ radar và sơn đen để khiến các UAV tấn công khó bị lực lượng Ukraine phát hiện hơn. Trong hơn 2 năm xung đột, Moscow sử dụng rộng rãi loại UAV Shahed do Iran thiết kế và các phiên bản do Nga sản xuất với tên gọi UAV Geran để tấn công Ukraine.
