Các chiến đấu cơ F-16 của Ukraine tham chiến lần đầu tiên vào cuối tháng 8/2024, khi chúng giúp đẩy lùi một cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) lớn của Nga. Do các nhiệm vụ tấn công dễ gây tổn thương hơn nên các chiến đấu cơ này được cho là sẽ được sử dụng trong vai trò phòng không.
Business Insider dẫn lời Tướng James Hecker – Tư lệnh Không quân Mỹ tại châu Âu (USAFE) và Bộ Tư lệnh không quân Đồng minh NATO cho hay, các phi công lái F-16 của Ukraine chưa dành nhiều thời gian trên máy bay. Điều đó đã hạn chế khả năng của họ trong các nhiệm vụ mà họ có thể thực hiện.
“Các phi công vẫn còn cảm thấy mới mẻ với F-16, vì vậy họ sẽ không đặt chính họ vào những nhiệm vụ nguy hiểm nhất”, Tướng James Hecker chia sẻ tại Hội nghị Không quân, Không gian và Mạng của Hiệp hội Lực lượng không quân và Không gian hôm 17/9.
Tướng James Hecker nói thêm: “Cuối cùng thì đó là quyết định của Ukraine. Nhưng tôi nghĩ đó là cách tiếp cận mà họ đang thực hiện”.
Chiến đấu cơ F-16. Ảnh: Military.com
Trước khi Ukraine nhận được các chiến đấu cơ F-16, một trong những câu hỏi lớn xung quanh việc chuyển giao “rắn lửa bầu trời” là Kiev sẽ thực sự sử dụng chính trong chiến đấu như thế nào.
Tới khi Ukraine lần đầu triển khai những chiến đấu cơ F-16 mới vào đầu tháng 8/2024, hình ảnh ban đầu về máy bay và tải trọng tên lửa của chúng gợi ra suy nghĩ rằng Kiev sử dụng phương tiện này trong vai trò không đối không, có khả năng là phòng thủ, thay vì cho các nhiệm vụ như hỗ trợ trên không hoặc ngăn chặn và phá hủy phòng không của đối phương.
Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine – Tướng Oleksandr Syrskyi từng nói rằng ông không muốn những chiếc F-16 mới bay quá gần tiền tuyến, nơi chúng có thể bị các hệ thống đất đối không đáng gờm của Nga đe dọa. Ông khẳng định thay vào đó, chúng có thể tăng cường phòng không của Kiev.
Ở lần xung trận đầu tiên, một trong những chiến đấu cơ F-16 của Ukraine đã bị rơi, khiến một phi công hàng đầu thiệt mạng. Hiện tại vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra vụ rơi F-16. Ukraine đã sa thải chỉ huy lực lượng không quân của mình, đồng thời cho biết sẽ điều tra vụ việc.
Trao đổi với Bussiness Insider, các cựu phi công quân sự Mỹ có kinh nghiệm lái F-16 cho biết mặc dù các nhiệm vụ phòng không của Ukraine có thể an toàn hơn các nhiệm vụ tấn công mà Kiev có thể triển khai nhưng chúng vẫn tiềm ẩn nguy hiểm và rủi ro cao.
Ngoài môi trường hoạt động đầy thách thức của một nhiệm vụ phòng không, nơi các tên lửa và UAV khác nhau xuất hiện xung quanh, các phi công Ukraine cũng phải điều khiển một chiếc máy bay rất khác so với các máy bay phản lực thời Liên Xô mà họ thường lái, đòi hỏi họ phải vượt qua quá trình đào tạo trước đây.
