VietNamNet đưa tin, Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) vừa công bố Chỉ số An toàn thông tin mạng toàn cầu (GCI) 2024. Báo cáo chỉ ra các quốc gia trên thế giới đang tăng cường nỗ lực an ninh mạng nhưng cần có các hành động mạnh mẽ hơn để đối phó với những nguy cơ ngày càng tăng.
Theo đánh giá chung của ITU, các quốc gia đã thực hiện nhiều hành động liên quan đến an ninh mạng hơn và cải thiện các cam kết an ninh mạng kể từ Chỉ số xếp hạng được công bố vào năm 2021.
Các mối đe dọa đáng lo ngại được báo cáo nhấn mạnh bao gồm các cuộc tấn công bằng phần mềm tống tiền (ransomware) nhắm vào các dịch vụ của chính phủ và các lĩnh vực khác, các lỗ hổng an mạng ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp chủ chốt, các sự cố hệ thống tốn kém và xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân và tổ chức.
Tổng thư ký ITU Doreen Bogdan-Martin cho hay, “xây dựng niềm tin trong thế giới số là tối quan trọng”. Bà đánh giá sự tiến bộ trong GCI 2024 là dấu hiệu cho thấy chúng ta phải tập trung mọi nỗ lực để bảo đảm tất cả mọi người ở bất kỳ đâu có thể quản trị các nguy cơ bảo mật trong thế giới kỹ thuật số ngày một phức tạp.
GCI 2024 đánh giá các nỗ lực của các nước dựa trên 5 tiêu chí, thể hiện các cam kết an ninh mạng cấp quốc gia: pháp lý, kỹ thuật, tổ chức, phát triển năng lực và hợp tác. ITU cũng thay đổi cách thức đánh giá nhằm tập trung tốt hơn vào sự tiến bộ của mỗi nước trong các cam kết bảo mật và tác động của nó.
Các nước được xếp thành 5 nhóm, trong đó nhóm 1 là nhóm cao nhất, gồm 46 nước, đóng vai trò “làm gương”. ITU đánh giá các nước nhóm 1 đều có sự tiến bộ đáng kể so với phiên bản GCI gần nhất vào năm 2021.
46 quốc gia thuộc nhóm 1. Ảnh: GCI 2024/ Tạp chí điện tử Thông tin và Truyền Thông
Việt Nam nằm trong nhóm 1 với tổng điểm 99,74 điểm, trong đó 4 tiêu chí đạt tối đa 20 điểm bao gồm biện pháp pháp lý, biện pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức và biện pháp phối hợp. Tiêu chí phát triển năng lực đạt 19,74 điểm.
Ngoài Việt Nam, nhóm 1 còn có các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á, gồm Indonesia, Malaysia, Singapore, Thái Lan, theo tạp chí điện tử Thông tin và Truyền Thông.
Hầu hết các quốc gia đều đang "thiết lập" (establishing) (bậc 3) hoặc "phát triển" (evolving) (bậc 4) về an ninh mạng. 105 quốc gia trong các bậc này đã mở rộng đáng kể các dịch vụ số và kết nối nhưng vẫn cần tích hợp các biện pháp an ninh mạng.
"Khoảng cách năng lực mạng" (cybercapacity gap) - đặc trưng bởi những hạn chế về kỹ năng, nhân sự, thiết bị và đầu tư - trở nên rõ ràng ở nhiều quốc gia và trên tất cả các nhóm khu vực.
"GCI 2024 cho thấy những cải thiện đáng kể ở các quốc gia đang triển khai các biện pháp pháp lý, kế hoạch, sáng kiến xây dựng năng lực và khuôn khổ hợp tác thiết yếu, đặc biệt là trong việc tăng cường khả năng ứng phó sự cố", ông Cosmas Luckyson Zavazava - Giám đốc Cục Phát triển Viễn thông của ITU (ITU-D) cho biết.
Ông Cosmas Luckyson Zavazava chia sẻ thêm: "Các dự án và chương trình an ninh mạng của ITU đang hỗ trợ những nỗ lực quốc gia đó, nhằm quản lý hiệu quả hơn các mối đe dọa mạng và tôi hy vọng rằng tiến trình thể hiện trong chỉ số mới nhất này sẽ khuyến khích các quốc gia hành động nhiều hơn nữa trong việc phát triển các biện pháp an toàn và hệ thống, mạng kỹ thuật số tin cậy”.
Việt Nam nằm trong nhóm 1 với tổng điểm 99,74 điểm. Ảnh: ITU/ VietNamNet
Theo báo cáo, các biện pháp pháp lý là trụ cột an ninh mạng quan trọng nhất tại hầu hết các nước: 177 nước có ít nhất 1 quy định liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo vệ quyền riêng tư hoặc thông báo vi phạm. 139 quốc gia đang có các nhóm ứng phó sự cố máy tính (CIRT) với nhiều mức độ khác nhau, trong khi 132 quốc gia có Chiến lược an ninh mạng (NCS).
Các chiến dịch nâng cao nhận thức không gian mạng cũng rất phổ biến: 152 quốc gia đã tiến hành các sáng kiến nâng cao nhận thức không gian mạng cho người dân nói chung, trong đó, một số nước tập trung vào các nhóm nhân khẩu học cụ thể như dân số dễ bị tổn thương và thiểu số.
Nhiều quốc gia hợp tác về an ninh mạng thông qua các hiệp ước hiện có: 166 nước, tương đương 92% nước là một phần của hiệp ước quốc tế hoặc cơ chế hợp tác tương đương để phát triển năng lực an ninh mạng, hoặc chia sẻ thông tin hoặc cả hai. Tuy nhiên, theo ITU, đưa các thỏa thuận và khuôn khổ an ninh mạng vào hoạt động thực tế vẫn còn nhiều thách thức.
123 quốc gia báo cáo có các chương trình đào tạo cho chuyên gia an ninh mạng. 153 quốc gia đưa an ninh mạng vào chương trình giảng dạy ở một mức độ nào đó. 164 quốc gia có các biện pháp pháp lý bảo vệ trẻ em trên mạng, chỉ có 94 quốc gia báo cáo các chiến lược và sáng kiến liên quan, cho thấy còn khoảng cách trong việc triển khai.
Báo cáo đưa ra 11 khuyến nghị chính, từ việc tăng cường cơ sở hạ tầng trọng yếu đến đào tạo an ninh mạng. Ảnh minh họa
Khi an ninh mạng tiếp tục phát triển, GCI cho thấy một bức tranh rõ ràng về vị trí của các quốc gia và lộ trình các hoạt động để đạt được tiến bộ. Báo cáo đưa ra 11 khuyến nghị chính, từ việc tăng cường cơ sở hạ tầng trọng yếu đến đào tạo an ninh mạng.
GCI 2024 đề xuất các quốc gia có thể ưu tiên các hoạt động có tác động cao gồm triển khai các biện pháp pháp lý áp dụng cho tất cả các lĩnh vực; xây dựng và thường xuyên cập nhật chiến lược an ninh mạng quốc gia toàn diện và kế hoạch hành động thực tế, cụ thể; tăng cường năng lực ứng phó sự cố.
Ngoài ra còn có đào tạo và xây dựng năng lực cho các chuyên gia an ninh mạng, thanh thiếu niên và các nhóm dễ bị tổn thương để tăng cường kỹ năng an ninh mạng; thúc đẩy hợp tác và cộng tác trong nước và quốc tế về chia sẻ thông tin, cơ hội đào tạo và phát triển năng lực.
ITU đặt mục tiêu kết nối khoảng 2,6 tỷ người hiện đang ngoại tuyến. Hầu hết dân số chưa kết nối mạng trên toàn cầu sống ở các nước đang phát triển và khoảng cách lớn nhất là ở các nước kém phát triển nhất.
