Tờ Wall Street Journal (WSJ) ngày 6/11 trích dẫn ba nguồn tin thân cận với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cho biết, một ý tưởng trong nhóm của ông Trump về việc chấm dứt cuộc chiến với Nga liên quan đến việc trì hoãn tư cách thành viên NATO của Ukraine trong ít nhất 20 năm để đổi lấy việc tiếp tục cung cấp vũ khí.
Ông Trump từng nhiều lần nói rằng ông sẽ chấm dứt chiến sự trong vòng "24 giờ" và đưa Mỹ "ra khỏi" Ukraine.
Các báo cáo và tuyên bố trước đó của giới truyền thông từ nhóm thân cận của ông Trump cho biết điều này sẽ dẫn đến việc đóng băng chiến sự ở các chiến tuyến hiện tại và tạo ra một khu phi quân sự ở phía đông Ukraine, một tuyên bố cũng được các nguồn tin của WSJ ủng hộ.
Theo WSJ, Nga hiện kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ ở phía nam và phía đông Ukraine, và tiếp tục đẩy lùi lực lượng phòng thủ Ukraine.
Vẫn chưa rõ ai sẽ kiểm soát khu phi quân sự dài 1.300 km, nhưng một trợ lý giấu tên của ông Trump đã nói với WSJ rằng Washington sẽ yêu cầu các đồng minh châu Âu gửi quân vào.
Đề xuất này chỉ là một trong những ý tưởng đang được nhóm của ông Trump đưa ra và Tổng thống đắc cử có xu hướng đưa ra các quyết định chính sách quan trọng ngay tại chỗ, các nguồn tin cho biết.
Hai cố vấn của ông Trump, tướng nghỉ hưu Keith Kellogg và Fred Fleitz, từng đề xuất hồi tháng 6 rằng sẽ ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine trừ khi nước này đồng ý đàm phán hòa bình với Nga.
Đồng thời, Kellogg cho biết kế hoạch này sẽ bao gồm thêm cảnh báo với Nga rằng Mỹ sẽ tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraine nếu nước này từ chối các điều khoản của lệnh ngừng bắn.
Fleitz cho biết ông Trump đã phản ứng tích cực với kế hoạch này nhưng nói thêm rằng: "Tôi không khẳng định ông ấy [Trump] đồng ý với kế hoạch này hoặc đồng ý với từng từ trong đó".
Kế hoạch đề xuất cũng bao gồm loại bỏ việc Ukraine gia nhập NATO khỏi bàn đàm phán trong "một khoảng thời gian kéo dài để đổi lấy một thỏa thuận hòa bình toàn diện và có thể kiểm chứng được cùng với các đảm bảo an ninh".
Ukraine đã đệ trình đề nghị gia nhập NATO vào năm 2022 nhưng vẫn chưa nhận được lời mời, chỉ nhận được phản hồi chưa rõ ràng từ Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Đức Olaf Scholz và những đồng minh khác.
Theo WSJ, cả Kyiv và Moscow đều cho biết sẽ không thể chấm dứt chiến tranh trong vòng 24 giờ như ông Trump tuyên bố. Ukraine kiên quyết không công nhận sự kiểm soát của Nga đối với các vùng lãnh thổ của mình, nhưng đã thừa nhận rằng một số vùng có thể phải được giải phóng bằng các biện pháp ngoại giao.
Đổi lại, Nga hiện đang nắm thế thượng phong trên chiến trường với lực lượng đông hơn và mạnh hơn quân đội Ukraine, nên có khả năng không có nhiều động lực để tìm kiếm một giải pháp kết thúc cuộc chiến.
Hữu Hiển
