Chi phí học tập gần như được trợ cấp, còn phát cả đồ dùng
Na Uy, một trong những quốc gia phát triển hàng đầu thế giới, nổi tiếng không chỉ với chất lượng cuộc sống mà còn với hệ thống giáo dục tiên tiến, giàu tính nhân văn. Quốc gia này dành ngân sách lớn cho giáo dục, coi đó là nền tảng phát triển bền vững.
Tại Na Uy, giáo dục tiểu học và trung học là bắt buộc đối với tất cả trẻ em. Đây được coi là giai đoạn quan trọng để hình thành nhận thức và xây dựng nền móng kiến thức cơ bản trước khi bước vào các cấp học cao hơn. Nền giáo dục của Na Uy không chỉ tập trung vào việc truyền đạt tri thức mà còn đặc biệt quan tâm đến sự phát triển toàn diện và cảm xúc của mỗi học sinh.
Tại đây, chính phủ Na Uy trợ cấp gần như toàn bộ chi phí học tập, bao gồm cả các khoản liên quan đến đồ dùng học tập, bữa ăn, và các hoạt động ngoại khóa. Ở nhiều trường học, trẻ em thậm chí được cung cấp miễn phí từ balô, sách vở, đến máy tính xách tay hoặc máy tính bảng dành riêng cho việc học, tùy theo chính sách của từng trường.
Không áp lực thi cử, không chấm điểm suốt 7 năm tiểu học
Điểm đặc biệt trong giáo dục tiểu học của Na Uy là trẻ em không bị chấm điểm hay xếp hạng trong suốt 7 năm, từ 6 đến 13 tuổi. Hệ thống chấm điểm chỉ được áp dụng từ lớp 8 trở đi, ở cấp trung học. Việc so sánh học sinh với nhau bị cấm, nhằm tránh tạo áp lực và cảm giác thua kém. Ngay cả những học sinh có nhu cầu đặc biệt hoặc khuyết tật cũng được học tập cùng các bạn đồng trang lứa, không phân biệt.
Thay vì dựa vào điểm số, giáo viên tại Na Uy đưa ra những nhận xét cá nhân để đánh giá sự tiến bộ của từng học sinh. Cách tiếp cận này giúp trẻ em tập trung vào việc cải thiện bản thân thay vì chạy theo thành tích.
Đồng thời, hệ thống giáo dục Na Uy không có khái niệm “trường chuyên lớp chọn” hay áp lực thi cử nặng nề. Trong suốt năm học, học sinh chỉ phải tham gia một kỳ thi vào cuối năm. Bảng xếp hạng, nếu có, chỉ mang tính chất tham khảo để các em tự đánh giá năng lực, không nhằm mục đích cạnh tranh.
Đặc biệt, tất cả môn học đều được coi trọng như nhau. Giáo dục không thiên vị các môn học như Toán hay Khoa học mà khuyến khích học sinh khám phá thế mạnh và sở thích cá nhân. Các lớp học được thiết kế để giáo viên và học sinh cùng nhau tìm ra thiên hướng của từng em, đồng thời mọi khả năng đều được công nhận.
Trong trường hợp học sinh hoàn thành bài tập ở mức độ khó, giáo viên sẽ giao thêm các bài tập nâng cao. Ngược lại, nếu gặp khó khăn, học sinh có thể quay lại với các bài tập dễ hơn mà không bị đánh giá thấp. Giáo viên cũng sẵn sàng hỗ trợ thêm tại lớp, giúp các em củng cố kiến thức một cách tự nguyện.
Khuyến khích vận động thể chất, đề cao tự giác của mỗi học sinh
Là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới, Na Uy khuyến khích người dân, đặc biệt là trẻ em, tham gia vào các hoạt động ngoài trời. Tinh thần này cũng được áp dụng trong hệ thống giáo dục. Trẻ em thường xuyên được khuyến khích chạy nhảy, vận động để phát triển thể chất và tinh thần.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng các hoạt động ngoài trời không chỉ cải thiện sức mạnh cơ bắp, xương mà còn tăng cường khả năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, bệnh tim hay béo phì. Điều này không chỉ tạo nên một thế hệ khỏe mạnh hơn mà còn giúp trẻ em trở nên năng động và tự tin hơn.
Một giá trị cốt lõi trong giáo dục Na Uy là tinh thần tự giác và tự do. Trẻ em được dạy về quyền lợi, trách nhiệm của mình ngay từ khi còn nhỏ. Thậm chí, các em có quyền khiếu nại với nhân viên xã hội nếu cảm thấy quyền lợi bị xâm phạm. Các bậc phụ huynh tại Na Uy được khuyến khích tôn trọng sự độc lập của con cái, tránh can thiệp quá mức vào cuộc sống cá nhân của trẻ.
Tương tự, nội quy trường học cũng không áp đặt các quy định quá khắt khe như cấm mang điện thoại hay cấm nói chuyện riêng. Thay vào đó, các em được khuyến khích tự ý thức về trách nhiệm của mình, từ việc học tập đến các mối quan hệ xã hội.
Đặc biệt, Na Uy rất chú trọng đến lòng tự trọng của học sinh. Giáo viên tại đây thường không đặt câu hỏi một cách đột ngột hay yêu cầu học sinh đứng lên trả lời trước lớp nếu các em chưa sẵn sàng. Trong trường hợp câu trả lời không chính xác, học sinh cũng không bị khiển trách hay làm mất mặt trước bạn bè. Cách tiếp cận này giúp các em tự tin hơn và không sợ mắc lỗi khi học tập.
Học tập là hành trình cả đời
Người Na Uy tin rằng học tập là một hành trình suốt đời, không bị giới hạn bởi tuổi tác. Dù ở độ tuổi nào, nếu cảm thấy thiếu sót về kỹ năng hoặc kiến thức, họ sẵn sàng tham gia các khóa học để bổ sung. Điều này không chỉ giúp người dân hoàn thiện kỹ năng mà còn mở ra cơ hội sở hữu thêm các bằng cấp thông qua hệ thống giáo dục bậc cao.
Doanh nghiệp tại Na Uy cũng rất ủng hộ tinh thần này. Nhân viên được phép nghỉ làm một phần hoặc toàn bộ tối đa 3 năm để tham gia các khóa học nghề hoặc chương trình giáo dục nâng cao. Chính sách này giúp người lao động không chỉ phát triển bản thân mà còn tạo ra lợi ích lâu dài cho tổ chức.
Hệ thống giáo dục của Na Uy không chỉ trang bị kiến thức mà còn nuôi dưỡng nhân cách, cảm xúc và sức khỏe toàn diện cho học sinh. Những giá trị cốt lõi như bình đẳng, tự do, và tôn trọng được lồng ghép vào mọi khía cạnh của giáo dục, tạo nên một môi trường học tập thân thiện và lành mạnh.
Thùy Linh (Tổng hợp / Ảnh: Internet)
