1: Không tập thể dục trong thời gian dài
Trẻ em ngày nay có rất ít không gian để vận động, về cơ bản chỉ ở trường và về nhà.
Nếu con bạn vẫn thích ở nhà trong những ngày nghỉ lễ và không ra ngoài đi dạo hay tập thể dục, nhận thức của trẻ có thể bị ảnh hưởng ở một mức độ nhất định.
Bởi tập thể dục có thể thúc đẩy quá trình lưu thông máu trong não, cung cấp nhiều oxy và chất dinh dưỡng hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển và kết nối của các tế bào thần kinh não. Các tế bào thần kinh phát triển nhanh chóng, khả năng tư duy, trí nhớ và nhận thức của trẻ đều có thể phát triển.
Tập thể dục cũng có thể thúc đẩy sự tiết ra các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine trong não và những chất dẫn truyền thần kinh này có liên quan chặt chẽ đến khả năng tập trung.
Không chỉ vậy, trong quá trình tập luyện, năng lượng của trẻ được luân chuyển. Những cảm xúc tiêu cực tích lũy trong cuộc sống hàng ngày có thể được giải phóng, trẻ có thể duy trì trạng thái vui vẻ về tinh thần và cơ thể, cảm xúc ổn định hơn.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục lâu dài có thể thúc đẩy việc tạo ra các tế bào thần kinh mới, tăng sự kết nối giữa các tế bào thần kinh và cải thiện cấu trúc não, từ đó có thể giúp cải thiện khả năng tư duy nhanh nhẹn và tập trung của trẻ.
Và nếu không vận động trong thời gian dài, quá trình trao đổi chất của não sẽ chậm lại, khả năng tư duy, nhận thức của trẻ cũng chậm lại.
2: Thiếu ngủ
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trí nhớ và giấc ngủ của trẻ có mối liên hệ mật thiết với nhau.
Bởi trong khi ngủ, vùng hải mã trong não có nhiệm vụ lưu trữ ký ức cần phải dọn dẹp những ký ức trong ngày.
Những ký ức vô thức và vô dụng đó sẽ bị xóa đi. Những kiến thức và ký ức quan trọng đó sẽ được não vận chuyển đến trí nhớ dài hạn để lưu trữ.
Bằng cách này, khi trẻ thức dậy vào ngày hôm sau, trẻ sẽ sảng khoái và có đủ dung lượng trí nhớ để ghi nhớ những kiến thức, sự việc mới. Những ký ức quan trọng trong quá khứ cũng được lưu trữ trong não.
Hơn nữa, giấc ngủ có thể giúp trẻ sáng suốt suy nghĩ. Sau khi suy nghĩ về điều gì đó mà suốt ngày chúng không hiểu, sau một đêm não bộ “tự sửa chữa”, chúng có thể suy nghĩ rõ ràng: “À, ra là vậy!”
Tuy nhiên, nếu trẻ không ngủ đủ giấc, chất thải trao đổi chất tích tụ trong ngày sẽ tích tụ trong não, ảnh hưởng đến việc truyền tải thông tin giữa các tế bào thần kinh, từ đó làm chậm khả năng tư duy, khiến trẻ có vẻ phản ứng chậm hơn so với bình thường.
3: Thói quen ăn uống không tốt
Thói quen ăn uống không tốt cũng có thể khiến não trẻ chịu nhiều ảnh hưởng. Ví dụ, thực phẩm quá nhiều đường sẽ ảnh hưởng đến các kết nối thần kinh và từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của não. Hay những thực phẩm giàu chất béo như bánh quy, bánh ngọt, đồ chiên rán cũng sẽ khiến một lượng lớn chất béo và axit béo chuyển hóa ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy cho não, từ đó làm chậm lại quá trình cung cấp oxy cho não, làm chậm phản ứng của bạn.
Hơn nữa, thói quen ăn uống kém, kén ăn… khiến trẻ khó hấp thụ dinh dưỡng cân bằng, có thể dẫn đến thiếu một số chất dinh dưỡng cần thiết. Theo thời gian, sự phát triển trí não cũng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.
4: Sử dụng điện thoại di động và xem TV quá mức
Ánh sáng xanh trong các sản phẩm điện tử sẽ ảnh hưởng đến việc tiết melatonin. Đặc biệt là trước khi đi ngủ, nếu trẻ cứ xem điện thoại di động hoặc TV, phần não chịu trách nhiệm tiết ra melatonin sẽ lầm tưởng rằng trời chưa tối và không cần thiết phải ngủ.
Việc tiết melatonin chậm sẽ khiến trẻ không thể ngủ được hoặc ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và trí nhớ.
Sự kích thích nhanh chóng và kịp thời trong các sản phẩm điện tử cũng sẽ khiến não trẻ ỷ lại vào loại dopamine hạnh phúc ngắn hạn này. Nếu tình trạng này kéo dài, não sẽ không sẵn sàng làm việc tích cực và tập trung. Niềm hạnh phúc cần có được qua học tập và tư duy không còn có thể làm trẻ thỏa mãn được nữa.
5: Thiếu tương tác xã hội
Trẻ em cần học hỏi từ các mối quan hệ và phát triển thông qua các hoạt động kết nối tự do.
Tương tác tích cực giữa các cá nhân thúc đẩy sự kết nối và củng cố các tế bào thần kinh trong não. Trẻ cải thiện khả năng điều tiết cảm xúc và phát triển các kỹ năng xã hội bằng cách đánh giá và giải thích những biểu hiện, ý định và cảm xúc của người khác.
Trẻ em có kỹ năng xã hội tốt hơn thường có trí tuệ cảm xúc cao hơn và phản ứng nhanh hơn. Và thông qua tương tác xã hội, trẻ em có thể học được những thông tin khác nhau từ những người khác nhau, đồng thời học được những kiến thức, quan điểm và kỹ năng mới. Điều này làm tăng trạng thái nhận thức và cảm xúc của não, qua đó phát triển trí não linh hoạt và đa dạng.
Sau khi trẻ được 6 tuổi, trẻ sẽ dần chuyển từ gia đình sang bạn đồng hành. Lúc này, ảnh hưởng tinh thần do bạn bè đồng trang lứa mang lại cũng quan trọng không kém gì cha mẹ.
Điều này rất có lợi cho sự phát triển cảm xúc của trẻ, đồng thời có thể cải thiện khả năng chịu đựng căng thẳng và xua tan sự cô đơn, là nhân tố rất quan trọng cho sự phát triển của hệ thống điều tiết cảm xúc của não.
Thùy Linh (*Nguồn: Aboluowang)
