Phát triển cơ sở dữ liệu ngành văn hóa
Hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia, ngày 1/10/2024 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo: "Định hướng phát triển cơ sở dữ liệu ngành Văn hóa, Thể thao, Du lịch và Gia đình".
Hội thảo là diễn đàn để các chuyên gia, nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp trao đổi, thảo luận về các vấn đề liên quan đến phát triển cơ sở dữ liệu ngành Văn hóa, Thể thao, Du lịch và Gia đình.
Tới dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) Phạm Đức Long - Ủy viên Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số Quốc gia; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Hoàng Đạo Cương - Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Bộ VHTTDL; Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương - Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an; bà Hoàng Thị Lan Nhung, Vụ trưởng Vụ Thông tin, Văn phòng Quốc hội; Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin kiêm Tổng biên tập Báo điện tử Tổ Quốc - Phó trưởng ban Ban chỉ đạo chuyển đổi số Bộ VHTTDL Nguyễn Thị Hoàng Lan cùng đại diện lãnh đạo các Cục, vụ, viện, đơn vị trực thuộc Bộ, cán bộ chuyên trách về chuyển đổi số và CNTT của các đơn vị Bộ VHTTDL; các tập đoàn, doanh nghiệp CNTT hàng đầu của Việt Nam...
Theo Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng, tài nguyên số là một trong những tài nguyên lớn mà bất cứ quốc gia nào cũng cần tập trung quản trị và khai thác để biến nguồn tài nguyên này trở thành động lực phát triển kinh tế, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung.
Thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Bộ VHTTDL đã tập trung triển khai nhiệm vụ chuyển đổi số và coi đây là yêu cầu tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn mà Chính phủ đã chỉ đạo.
Ở góc độ quản lý, Bộ VHTTDL đã tham mưu, trình Chính phủ cho phép hình thành các hạ tầng cứng trong vấn đề công nghệ thông tin, ban hành các chiến lược, kế hoạch số hóa một số lĩnh vực như thư viện, du lịch, di sản…
Thực hiện theo các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông về dữ liệu, Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức trong cơ quan nhà nước, tính đến nay, trên hệ thống ngành VHTTDL đã tạo lập được 6.290 tài khoản cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc các đơn vị để kê khai hồ sơ và đã hoàn thành 100% việc kết nối và đồng bộ lên hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ công chức viên chức.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương cho hay, cho tới nay, các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ VHTTDL đã bước đầu hình thành số hóa, chuẩn hóa dữ liệu hiện có của một số lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch nhằm từng bước hình thành cơ sở dữ liệu dùng chung của ngành như số hóa dữ liệu và cập nhật thông tin di sản văn hóa tại các phần mềm Hệ thống thông tin quản lý được triển khai trên phạm vi toàn quốc; Số hóa dữ liệu lễ hội tại Việt Nam; Cơ sở dữ liệu về lĩnh vực du lịch và các hệ thống thông tin cốt lõi tạo nền tảng xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới xây dựng, quản lý Chính phủ số đối với lĩnh vực du lịch; Số hóa, chuyển đổi, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu hồ sơ, kết quả giải quyết TTHC của Bộ.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương.
Sau khi hoàn thành việc khảo sát CSDL của các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ, Bộ VHTTDL đã xây dựng danh mục 17 CSDL dùng chung theo quy định chung về xây dựng cơ sở dữ liệu và 38 CSDL chuyên ngành của Bộ VHTTDL. Trong đó, 23 CSDL mở cần được cập nhật thường xuyên, định kỳ 06 tháng/lần, bảo đảm cơ sở dữ liệu chính xác, đầy đủ.
Bộ TTTT sẽ hỗ trợ Bộ VHTTDL xây dựng hệ tri thức trợ lý ảo
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ TTTT Phạm Đức Long cho rằng, dữ liệu là nguồn tài nguyên quan trọng như đất đai. Ngành nào có nhiều dữ liệu thì ngành đó sẽ có nhiều nguồn tài nguyên mới. Nhưng khác với đất đai hữu hạn, dữ liệu là vô hạn và càng ngày sẽ càng tăng lên. Việc xây dựng và phát triển dữ liệu là tạo ra được nguồn tài nguyên mới và tư liệu sản xuất mới.
Nhấn mạnh 5 nhiệm vụ về xây dựng CSDL mà Bộ VHTTDL cần thực hiện thời gian tới, Thứ trưởng Phạm Đức Long cho rằng, CSDL của Bộ VHTTDL phải nằm trong Khung Kiến trúc CPĐT 3.0. Do vậy, Bộ khi xây dựng Kiến trúc 3.0 thì quy định CSDL này phải được đồng bộ trong Kiến trúc để kết nối, chia sẻ dữ liệu trong Kiến trúc.
Hai là, phát triển CSDL bắt buộc mọi hoạt động của cán bộ, công chức, viên chức để đưa dữ liệu lên môi trường mạng thì dữ liệu mới sống được để đáp ứng mục tiêu 100% dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống.
Ba là, phải xác định vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân cần làm gì và ai làm? Khi xác định rõ được vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan để bảo đảm dữ liệu ngành này chính xác thì dữ liệu mới sống được.
Bốn là, xây dựng CSDL ngành cần phải tuân thủ nguyên tắc: Dữ liệu đã có trên không gian mạng thì không thu thập lại; Dữ liệu khi thu thập xây dựng phải được kết nối, chia sẻ; Dữ liệu khi thu thập sẽ chia sẻ cho ai, chia sẻ như thế nào. Tránh việc, 1 công việc mà có nhiều người làm, một dữ liệu mà có nhiều nơi thu thập sẽ dẫn đến sự cát cứ, sai lệch, chồng chéo dữ liệu, tốn thời gian và nguồn lực thu thập dữ liệu.
Thứ năm là, khi có dữ liệu rồi, để dữ liệu được sử dụng, khai thác để phát triển kinh tế - xã hội phát triển thì phải có kịch bản sử dụng dữ liệu, khai thác dữ liệu thì dữ liệu mới có giá trị.
Thứ trưởng Phạm Đức Long cũng cho rằng, cần xây dựng hệ tri thức trợ lý ảo của Bộ VHTTDL để hỗ trợ công việc cho cán bộ, công chức, viên chức. Về việc này, Bộ TTTT sẽ hỗ trợ Bộ VHTTDL.
Người đứng đầu các đơn vị phải quyết tâm, quyết liệt
Chia sẻ tại Hội thảo, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương cho biết, Đề án "ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030" (Đề án 06/CP) là một trong những "điểm sáng" của chuyển đổi số nước ta trong 02 năm qua. Chính phủ đã xác định Đề án 06 là một nhiệm vụ then chốt, quan trọng của Chuyển đổi số quốc gia, làm cơ sở để chuyển đổi cách sống, làm việc, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận để giải quyết các vấn đề thực tiễn, phục vụ sản xuất.
Quá trình thực hiện, Chính phủ đã nhận diện và đề ra 05 nguyên tắc để đảm bảo triển khai thành công Đề án 06 đó là: Thứ nhất, Người đứng đầu các đơn vị phải quyết tâm, quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành, được thể hiện bằng phương pháp chỉ đạo, phân công "rõ người, rõ việc, rõ thời gian", có cơ chế kiểm tra, giám sát. Thứ hai, Nhận thức đúng và có giải pháp sáng tạo.
Thứ ba, Quán triệt việc triển khai để tạo giá trị "văn minh xã hội, phát triển kinh tế và phòng, chống tội phạm". Thứ tư, Việc tổ chức triển khai đảm bảo xuyên suốt 4 cấp từ trung ương đến cấp tỉnh, huyện, xã. Thứ năm, Để thực hiện thành công đề án phải hoàn thiện được 5 vấn đề về "pháp lý, hạ tầng công nghệ, tạo lập dữ liệu, đảm bảo an ninh an toàn và bố trí nguồn lực (kinh phí và con người) để triển khai".
Về vấn đề bảo mật và an ninh an toàn, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương cho rằng, đây là vấn đề mà các đơn vị quản lý hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu cần được quan tâm hơn bao giờ hết trong bối cảnh an ninh mạng ngày càng phức tạp, các Trung tâm dữ liệu đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa. Vấn đề nhận thức về an toàn thông tin và việc tuân thủ quy trình vận hành, quản trị hệ thống của nhân viên là những yếu tố then chốt.
Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin, cơ quan chuyên trách về chuyển đổi số của Bộ VHTTDL cho biết, một trong những ưu tiên hàng đầu trong thời gian tới, Bộ VHTTDL sẽ tập trung hoàn thiện các giải pháp đảm bảo an toàn thông tin mạng để bảo vệ cơ sở dữ liệu ngành.
Số hóa 80.000 cuốn phim nhựa
Đại diện công ty Cổ phần Phát triển Nguồn mở và Dịch vụ FDS nhấn mạnh, để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, việc xây dựng cơ sở dữ liệu là rất quan trọng. Trong đó, muốn xây dựng cơ sở dữ liệu hiệu quả, cơ sở lý liệu cần được phân mạch thành 2 thành phần, bao gồm các dữ liệu phục vụ công tác quản lý, điều hành và các dữ liệu chuyên ngành, chuyên sâu.
Là cơ quan lưu trữ hình ảnh động quốc gia, hiện nay Viện Phim Việt Nam đang lưu giữ gần 80.000 cuốn phim nhựa, đại diện Viện Phim Việt Nam cho biết, nhằm mục đích lưu trữ, bảo quản lâu dài các tư liệu trên đồng thời khai thác, phổ biến rộng rãi tới công chúng, Viện Phim Việt Nam đã có kế hoạch, lộ trình nhằm số hóa các tư liệu quý giá đó.
Theo Giám đốc Sở Thông tin truyền thông tỉnh Quảng Ninh, đầu tư cho các các hệ thống thông tin và cở sở dữ liệu phải đồng bộ, có lộ trình thích hợp và phải huy động được mọi nguồn lực, việc bố trí nguồn vốn, ban hành các cơ chế, chính sách phải kịp thời, phù hợp, đảm bảo tiến độ triển khai.
Bên cạnh đó, phát triển hạ tầng Công nghệ thông tin - Truyền thông phải hiện đại và đi trước một bước, triển khai các các hệ thống thông tin và cở sở dữ liệu phải gắn liền với đảm bảo an toàn thông tin mạng.
Đại diện công ty Cổ phần Netnam cho rằng, hiện nay việc xây dựng hệ thống công nghệ thông tin và đảm bảo an toàn thông tin của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tuân theo yêu cầu của cơ quan chức năng nhưng với nhu cầu phát triển mở rộng hệ thống, một số thành phần sẽ cần nâng cấp mở rộng như hệ thống Firewall, máy chủ để đáp ứng nhu cầu của người dùng, đi kèm với đấy là lượng dữ liệu ngày càng tăng và ngày càng có chất lượng, các giải pháp đảm bảo về mặt dữ liệu như DLP cần cân nhắc triển khai thêm.
Việc đảm bảo an toàn thông tin không chỉ là công nghệ mà còn là cảnh báo sớm, quy trình và con người, việc này là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc cả về mặt kỹ thuật lẫn con người. Bên cạnh đó, sự chú trọng vào đào tạo, nâng cao nhận thức và xây dựng chính sách an toàn thông tin cũng là những yếu tố quyết định đến sự thành công của một hệ thống công nghệ thông tin an toàn và hiệu quả…
Quốc Vinh
