Những ngày này, dự án Nuôi Em do ông Hoàng Hoa Trung sáng lập đang nhận "cơn bão" chỉ trích trên mạng xã hội liên quan đến quy trình vận hành của nhóm thiện nguyện. Mặc dù chưa có kết quả xác minh, nhưng lòng tin của các mạnh thường quân đã bị tổn thương sâu sắc.
Không chỉ riêng Việt Nam, trên thế giới cũng từng xảy ra rất nhiều vụ việc liên quan đến vấn đề "ăn chặn" từ thiện. Một trong số đó phải kể đến vụ "Đại án 250 triệu USD (khoảng 6.592 tỷ đồng) tiền hỗ trợ Covid-19" từng gây rúng động nước Mỹ.
Thậm chí, Bộ Tư pháp Mỹ phải thừa nhận rằng, đây vụ gian lận tiền trợ cấp Covid-19 lớn nhất mà các điều tra viên phát giác từ trước đến nay. Những đối tượng này bị truy tố liên quan đến một loạt tội danh, bao gồm đồng lõa, gian lận, rửa tiền, đưa và nhận hối lộ.
Theo điều tra, bà Aimee Bock là Founder kiêm Giám đốc điều hành tổ chức Feeding Our Future ở bang Minnesota, Mỹ.
Thông qua chương trình Dinh dưỡng trẻ em trong đại dịch Covid-19, các tổ chức phi lợi nhuận trong đó có Feeding Our Future sẽ cung cấp bữa ăn cho trẻ em nghèo hoặc ký hợp đồng với các nhà cung cấp để thực hiện điều đó. Sau đó, họ được chính quyền các bang hoàn lại tiền trích từ ngân sách của chính phủ.
Trước khi vụ việc bị phanh phui, các đối tượng thông báo cung cấp bữa ăn cho hàng nghìn trẻ em mỗi ngày. Tuy nhiên, trên thực tế, họ đã kê khai khống các hóa đơn chi trả cho việc mua thức ăn và làm giả danh sách các trẻ em được tặng suất ăn để rút tiền cứu trợ.
Vụ án có 70 bị cáo, trong đó 30 người đã nhận tội. Một bị cáo bị tuyên 17,5 năm tù. Các đối tượng thừa nhận đã dùng số tiền thu được để mua bất động sản ở Mỹ và các quốc gia khác như Kenya và Thổ Nhĩ Kỳ; đi du lịch nước ngoài; tậu xe hơi hạng sang cũng như mua sắm nhiều sản phẩm xa xỉ khác.
Đặc biệt, vụ việc gây chấn động khi xuất hiện âm mưu hối lộ bồi thẩm viên bằng túi tiền mặt 120.000 USD.
Công tố viên Andrew M. Luger ở Minnesota nhận định, đây là đường dây gian lận “táo tợn đến kinh ngạc”. Còn Bộ Tư pháp Mỹ mô tả vụ gian lận nhằm bòn rút tiền cứu trợ từ chương trình được thiết kế để cung cấp thực phẩm bổ dưỡng cho trẻ em nghèo trong đại dịch Covid-19 là hành vi trơ trẽn.
Theo tờ The Wall Street Journal, ông Michael Paul, đặc vụ phụ trách văn phòng điều tra của FBI tại thành phố Minneapolis (bang Minnesota), cho biết: “Những gì được nêu ra trong hồ sơ điều tra cho thấy họ tham lam một cách trắng trợn. Các đối tượng này không quan tâm đến việc nuôi sống những đứa trẻ- tương lai của chúng ta. Họ chỉ muốn thoả mãn lòng tham của chính mình”.
Song, dù vụ án được xét xử lần đầu từ năm 2022 nhưng đến năm nay 2025 vẫn chưa dừng lại. Trong đó, các luật sư của bà Aimee Bock vẫn đang cố chứng minh thân chủ của mình vô tội.
Luật sư của Bock, Kenneth Udoibok, cho biết họ sẽ lập luận tại phiên tòa rằng bà không có tội trong các cáo buộc gian lận, âm mưu và hối lộ liên bang, NBC News đưa tin.
"Cô ấy vô tội và cô ấy sẽ thể hiện niềm tin đó, sự thật đó, cho đến ngày cô ấy chết", Udoibok nói trong một cuộc phỏng vấn. "Người phụ nữ này đã bị lừa, bị những người cô ấy tin tưởng lợi dụng. Cô ấy tin rằng những người đã nhận tội, cô ấy tin tưởng họ sẽ mang thức ăn đến cho trẻ em nghèo, những người nghèo, những người xứng đáng. Và họ đã lợi dụng cô ấy."
Một số vụ án khác cũng đáng kinh ngạc không kém.
Tháng 10/2025, Connie Bobo, 46 tuổi, Giám đốc điều hành Trung tâm Tài nguyên Cộng đồng New Heights ở Missouri, bị xét xử vì biển thủ 10 triệu USD.
Bà Bobo đăng ký tham gia hai chương trình do Bộ Nông nghiệp Mỹ tài trợ nhằm hoàn trả chi phí thực phẩm cho trẻ em nghèo. Các công tố viên cáo buộc bà khai khống việc phục vụ 6 triệu bữa ăn để nhận 20 triệu USD tiền hoàn trả, trong khi thực tế chưa cung cấp đến 3 triệu suất.
Số tiền chiếm đoạt được bà dùng mua 5 bất động sản, trong đó có biệt thự một triệu USD và đầu tư 2,2 triệu USD vào bất động sản thương mại. Đáng chú ý, bà Bobo chuyển gần 1,4 triệu USD cho bạn trai Howard Hughes III. Người này dùng hơn 211.000 USD tậu chiếc Mercedes-Benz G550 Wagon.
Tháng 11/2024, Keith Taylor, 56 tuổi, nhà sáng lập tổ chức từ thiện Modest Needs, bị các công tố viên Mỹ buộc tội biển thủ 2,5 triệu USD. Ông bị cáo buộc chuyển tiền quyên góp qua nền tảng gọi vốn cộng đồng vào tài khoản cá nhân, trốn hơn một triệu USD tiền thuế và lập hội đồng quản trị "ma".
Luật sư Damian Williams, ở quận Nam New York nhấn mạnh: "Bị cáo tuyên bố tiền quyên góp giúp các gia đình thu nhập thấp tránh cảnh vô gia cư, thực tế lại lừa gạt nhà tài trợ để tư lợi".
Modest Needs thành lập năm 2002, tự quảng cáo là hoạt động để "trợ cấp khẩn cấp cho người nghèo". Từ năm 2016, tổ chức nhận khoảng 9,9 triệu USD quyên góp nhưng chỉ chi 5,9 triệu USD cho hoạt động thực tế. Phần còn lại, ông Taylor dùng để tận hưởng cuộc sống xa hoa bậc nhất nước Mỹ.
Từ 2016 đến tháng 5/2024, Taylor chi hơn 320.000 USD cho các bữa ăn tại Manhattan. Cụ thể, ông chi hơn 101.000 USD tại nhà hàng hai sao Michelin Jean-Georges, nơi một đĩa mì ống giá 32 USD. Một nhân viên pha chế của nhà hàng này thậm chí "được" ông liệt kê khống vào danh sách hội đồng quản trị. Tại nhà hàng ba sao Michelin Per Se và nhà hàng sushi Masa, ông lần lượt chi 68.000 USD và 25.930 USD.
Cáo trạng ghi nhận Taylor dùng hơn 300.000 USD thuê căn hộ tầng 30 nhìn ra Công viên Trung tâm, giá thuê 6.000-7.000 USD mỗi tháng. Ngoài ra, giai đoạn 2020-2022, ông chi 63.000 USD cho y tế cá nhân và phẫu thuật thẩm mỹ.
Hỗ trợ lương thực là một phần quan trọng của chương trình cứu trợ trong đại dịch Covid-19 từ Chính phủ Mỹ. Trong bối cảnh dịch bệnh làm đảo lộn cuộc sống của người dân, khiến nhiều hộ gia đình thu nhập thấp rơi vào cảnh thiếu ăn, Chính phủ Mỹ đã tạo điều kiện cho các nhà cung cấp cũng như tổ chức phi lợi nhuận tham gia dễ dàng hơn vào chương trình Dinh dưỡng trẻ em liên bang để mở rộng mạng lưới các điểm cung cấp suất ăn. Nhờ đó, những trẻ em nghèo có thể tiếp cận bữa ăn miễn phí dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, có một số đối tượng lại dùng đủ mọi chiêu trò, mánh khóe tinh vi nhằm bòn rút số tiền cứu trợ cho trẻ em. Hành vi này cần bị lên án mạnh mẽ cũng như xử lý nghiêm để cảnh tỉnh, răn đe các cá nhân, tổ chức về cái giá phải trả khi chạy theo lòng tham và coi thường pháp luật.
Nguyễn Phượng (Tổng hợp)
