Dòng chia sẻ ngắn này đang lan truyền mạnh trên mạng xã hội, kéo theo hàng nghìn bình luận, tranh luận trái chiều: Nên đầu tư cho trải nghiệm và tri thức, hay giữ lấy một tài sản cụ thể để bám trụ giữa đời sống ngày càng đắt đỏ?
Theo người viết, gia đình đã ngồi lại tính toán rất kỹ. Nếu đi du học vài năm, tổng chi phí có thể rất lớn để khiến bất kỳ ai chững lại. Cũng từ phép tính ấy, người cha lo rằng sau này con mình sẽ khó có khả năng tự mua nhà, khi giá bất động sản, lạm phát, sức khỏe, cạnh tranh nghề nghiệp đều là những biến số không ai dám chắc.
Từ đây, hai luồng quan điểm rất rõ ràng hình thành. Chiếm ưu thế là CHỌN NHÀ. Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng, du học là điều nên cân nhắc.
Luồng ý kiến thứ nhất: Chọn căn nhà, chọn sự an toàn dài hạn
Không ít người cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, một căn nhà không chỉ là tài sản, mà là "tấm đệm an toàn" cho cả cuộc đời. Giá nhà ở nhiều thành phố lớn tăng nhanh hơn tốc độ tăng thu nhập, khiến giấc mơ an cư ngày càng xa vời với người trẻ, kể cả những người học giỏi, có bằng cấp.
Nhiều ý kiến phân tích rằng, du học không còn là "vé thông hành" đảm bảo thành công như trước. Số lượng du học sinh tăng mạnh, chất lượng đào tạo giữa các trường cũng rất khác nhau. Nếu không vào được trường top, hoặc không có chiến lược nghề nghiệp rõ ràng sau khi tốt nghiệp, bằng cấp nước ngoài có thể không mang lại lợi thế đáng kể khi quay về thị trường lao động trong nước.
Một số người từng lựa chọn du học thừa nhận rằng, sau khi về nước, thu nhập của họ không chênh lệch quá nhiều so với bạn bè học trong nước, trong khi áp lực mua nhà, lập gia đình lại đến sớm và nặng nề hơn. Khi không có sẵn tài sản, mọi biến cố: thất nghiệp, bệnh tật, suy thoái kinh tế đều trở nên rủi ro gấp bội.
Ở góc nhìn này, căn nhà không chỉ là nơi ở, mà còn là: Sự ổn định tâm lý; Một tài sản có thể cho thuê, tạo dòng tiền; Một "điểm tựa" để người trẻ dám thử sức ở những giai đoạn sau.
Du học, theo họ, không nhất thiết phải là đại học, có thể là cao học, các chương trình ngắn hạn, hoặc chỉ nên đi khi đã giành được học bổng và giảm tối đa gánh nặng tài chính cho gia đình.
Luồng ý kiến thứ hai: Chọn du học, chọn tầm nhìn và cơ hội dài hạn
Ở chiều ngược lại, nhiều người cho rằng, một căn nhà có thể mua sau, nhưng cơ hội đi du học thì không chờ ai. Tuổi trẻ là giai đoạn vàng để mở rộng thế giới quan, tiếp cận nền giáo dục khác biệt, rèn luyện tư duy độc lập và khả năng thích nghi toàn cầu.
Những người ủng hộ lựa chọn du học cho rằng, giá trị lớn nhất của việc học ở nước ngoài không nằm ở tấm bằng, mà ở: Khả năng tư duy phản biện; Trải nghiệm sống tự lập; Mạng lưới quan hệ quốc tế; Tầm nhìn nghề nghiệp dài hạn.
Theo họ, nếu chỉ nhìn vào bài toán "học xong có mua được nhà hay không" thì rất dễ đánh mất những cơ hội vô hình nhưng có thể tạo ra bước ngoặt lớn trong sự nghiệp.
Một số ý kiến nhấn mạnh rằng, không phải ai cũng sinh ra trong điều kiện có sẵn nhà cửa. Nhưng người có năng lực, kỹ năng và tư duy quốc tế tốt hoàn toàn có thể tạo ra thu nhập cao hơn trong dài hạn, từ đó giải quyết bài toán tài sản sau này.
Ở góc nhìn này, nhà là kết quả, còn giáo dục là nền tảng. Nếu đặt nền móng đủ tốt, việc mua nhà chỉ là vấn đề thời gian.
Điểm chung của cả hai luồng ý kiến là một nỗi lo: tốc độ kiếm tiền của bạn có kịp tốc độ tăng giá bất động sản hay không. Chưa kể lạm phát, sức khỏe, biến động kinh tế và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của thị trường lao động. Câu hỏi của người cha vì thế, không đơn thuần là "chọn du học hay chọn nhà", mà là: "Con có đủ sức tự đứng vững trong tương lai không?".
Đó là nỗi lo của những bậc cha mẹ từng trải, đã nhìn thấy quá nhiều người học cao nhưng vẫn chật vật với cuộc sống, và cũng đã thấy không ít gia đình lao đao chỉ vì thiếu một chỗ ở ổn định.
Không có đáp án đúng cho tất cả, chỉ có lựa chọn phù hợp nhất
Thực tế, không có lựa chọn nào đúng tuyệt đối. Du học không đảm bảo thành công, nhưng mua nhà sớm cũng không đảm bảo an nhàn cả đời. Vấn đề không nằm ở việc chọn "nhà" hay "học", mà ở: Năng lực thực sự của bản thân; Ngành học và thị trường lao động tương lai; Khả năng tự chủ tài chính; Mức độ hy sinh mà gia đình có thể gánh.
Nếu du học bằng toàn bộ tiền tích lũy của cha mẹ, không có học bổng, không có kế hoạch nghề nghiệp rõ ràng, thì sự lo lắng của người cha là hoàn toàn có cơ sở. Ngược lại, nếu có học bổng tốt, định hướng rõ ràng và khả năng tạo ra giá trị dài hạn, thì du học vẫn là một khoản đầu tư xứng đáng.
Câu hỏi "bạn chọn gì?" vì thế không nên được trả lời vội vàng. Có lẽ điều quan trọng nhất không phải là chọn nhà hay chọn du học, mà là chọn một con đường khiến bạn không phải hối hận, và không đẩy gia đình vào rủi ro vượt quá khả năng chịu đựng.
Và đôi khi, chính việc ngồi xuống, tính toán cùng cha mẹ, như người cha trong câu chuyện đã là một khởi đầu rất tử tế cho một quyết định trưởng thành.
Hiểu Đan
