Ngày 23/12 vừa qua đánh dấu cột mốc quan trọng trong hành trình khử carbon của ngành luyện kim Trung Quốc khi dây chuyền sản xuất thép gần như không phát thải đầu tiên của nước này chính thức đi vào hoạt động toàn phần tại thành phố Trạm Giang, tỉnh Quảng Đông. Dự án do Tập đoàn thép Baowu vận hành, được xem là bước triển khai thực tế quan trọng trong lộ trình sản xuất thép công suất lớn nhưng thân thiện với môi trường.
Khác với công nghệ luyện kim truyền thống sử dụng than cốc làm chất khử, dây chuyền này ứng dụng quy trình luyện điện sử dụng hydro làm chất khử chính. Đây là một công nghệ tiên tiến đang được cả thế giới quan tâm. Việc thay thế than bằng hydro đã làm thay đổi hoàn toàn phản ứng hóa học trong lò luyện, từ đó giảm mạnh lượng khí CO2 thải ra trong quá trình khử quặng sắt.
Trái tim của dây chuyền là lò trục chạy bằng hydro với công suất 1 triệu tấn mỗi năm, sản xuất sắt hoàn nguyên trực tiếp đạt tỷ lệ kim loại hóa như kỳ vọng, đủ tiêu chuẩn để chế tạo các sản phẩm thép cao cấp. Sắt này sau đó được chuyển qua các lò điện hiệu suất cao để luyện thành phôi thép chất lượng cao.
Theo dữ liệu kỹ thuật từ cơ sở Trạm Giang, công nghệ mới giúp cắt giảm từ 50% đến 80% lượng khí thải carbon so với các phương pháp lò cao truyền thống. Ước tính mỗi năm, dây chuyền này có thể giảm hơn 3,14 triệu tấn CO2, tương đương với việc trồng khoảng 2.000 km2 rừng.
Song song với công nghệ luyện bằng hydro, các viện nghiên cứu Trung Quốc cũng đang thử nghiệm phương pháp luyện sắt siêu tốc, nơi bột quặng sắt được bơm vào lò phản ứng nhiệt độ cao bằng một ống xoáy và phản ứng khử xảy ra gần như tức thì. Kỹ thuật này được cho là nhanh hơn tới 3.600 lần so với các phương pháp phòng thí nghiệm cũ.
Việc dây chuyền Trạm Giang vận hành thành công cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ngành thép Trung Quốc hoàn thành mục tiêu theo Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025), vốn nhấn mạnh “phát triển chất lượng cao” và “chuyển đổi xanh” là ưu tiên hàng đầu. Tính đến năm 2024, đã có 126 nhà máy thép xanh mới được cấp chứng nhận hoạt động tại Trung Quốc.
Không chỉ mang lại lợi ích môi trường, công nghệ thép gần như không phát thải còn giúp Trung Quốc ứng phó với các rào cản thương mại quốc tế như Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon của EU (CBAM). Ngoài ra, lợi thế này cũng mở ra cơ hội xuất khẩu thép cao cấp, đặc biệt là thép mỏng cho ngành ô tô và sản xuất thiết bị công nghệ cao, với dấu ấn “gần như không carbon”.
Vu Lam
Theo IE
