Mới đây, một đoạn video ghi lại cảnh người mẹ ở Trung khen ngợi con trai hết lời dù cậu bé chỉ đạt 19 điểm bài kiểm tra đã gây xôn xao dư luận. (Trung Quốc sử dụng thang điểm 100, 19 điểm tương đương 1,9 điểm ở Việt Nam). Trái với những lời tán dương về phương pháp giáo dục "thoáng" thường thấy, cộng đồng mạng lần này lại tỏ ra lo ngại về cách "khen lấy được" của phụ huynh.
Theo nội dung đoạn video, khi được mẹ hỏi thăm tình hình học tập sau giờ tan trường, bé trai ngập ngừng thú nhận: "Con được 19 điểm". Bất ngờ thay, người mẹ lại thốt lên: "Điểm cao thế!". Lo sợ mẹ hiểu lầm, cậu bé vội đính chính: "19 điểm là thấp nhất đấy ạ". Tuy nhiên, người mẹ vẫn tiếp tục: "Con thật tuyệt vời". Phản ứng này khiến cậu bé "đứng hình", lắp bắp không nói nên lời vì quá ngỡ ngàng.
Từ khóa "Bé trai 19 điểm được mẹ khen đến mức lắp bắp" lập tức leo lên xu hướng tìm kiếm và thu hút sự chú ý lớn. Nếu là trước đây, dư luận có thể sẽ ca ngợi sự bao dung của phụ huynh, không đặt nặng thành tích và luôn nhìn thấy sự tiến bộ của con. Cách ứng xử mang lại giá trị cảm xúc tích cực này rõ ràng tương phản hoàn toàn với hình ảnh những bậc cha mẹ mặt nặng mày nhẹ, hay thậm chí quát mắng khi con bị điểm kém.
Thế nhưng, thái độ của cư dân mạng đối với sự việc này lại thay đổi bất ngờ: Không cần thiết phải "khen lấy được" (gượng ép) như vậy. Nhìn vào biểu cảm bối rối của cậu bé, có thể thấy chính em cũng không thể tiếp nhận lời khen đó.
Việc đứa trẻ dám thẳng thắn nói với cha mẹ về con số 19 điểm cho thấy gia đình có một bầu không khí giáo dục cởi mở, thoải mái. Tuy nhiên, thoải mái không đồng nghĩa với việc khen ngợi phi thực tế. Chúng ta có thể không phê bình, nhưng việc khen ngợi bất chấp kết quả chưa chắc đã giúp trẻ có thái độ đúng đắn khi đối diện với thành bại trong học tập.
Kiểu khen ngợi gượng gạo này xa rời thực tế và mâu thuẫn với hệ thống đánh giá của nhà trường, dễ khiến trẻ cảm thấy hoang mang, mất phương hướng. Khi thành tích không tốt, điều cần thiết là cùng con phân tích vấn đề, khơi dậy tiềm năng và nỗ lực vươn lên. Suy cho cùng, việc học tập tại trường vẫn luôn đi kèm với những tiêu chuẩn đánh giá nhất định mà trẻ cần thích nghi.
Bên cạnh đó, việc đăng tải video này lên mạng xã hội liệu có thực sự phù hợp? 19 điểm là một mức điểm thấp, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến lòng tự trọng của trẻ. Cha mẹ có thể không bận tâm, nhưng trẻ con thì có. Khi video lan truyền, cả lớp, cả trường đều biết, liệu nó có trở thành đề tài đàm tiếu khiến em bị áp lực tâm lý? Việc bảo mật kết quả học tập hiện nay được xem là sự tiến bộ của xã hội, và tôn trọng trẻ nên bắt đầu từ những việc nhỏ như thế này.
Nhiều ý kiến cũng đặt nghi vấn rằng đây có thể là kịch bản được dàn dựng để câu view. Tính xác thực của câu chuyện vẫn là một ẩn số, nhưng sự cảnh giác của công chúng là có cơ sở. Trước đó tại Trung Quốc, vụ việc "Cả nhà ăn mừng vì con đạt 288 điểm thi đại học năm 2025" từng bị nghi ngờ là chiêu trò marketing "lấy điểm thấp để đánh bóng tên tuổi", khiến dư luận ngày càng khắt khe hơn với những nội dung tương tự.
Đối với thành tích của con, cha mẹ có thể giữ tâm thế thoải mái, nhưng không được buông xuôi. Giáo dục không chỉ nhìn vào điểm số mà còn chú trọng sức khỏe thể chất, tinh thần và đạo đức. Tuy nhiên, cần khẳng định rằng quan điểm "học hành vô dụng" là một sai lầm. Trình độ học vấn cao sẽ mở ra nhiều lựa chọn và tầm nhìn rộng lớn hơn. Mục đích của việc học không chỉ để kiếm việc tốt hay nhiều tiền, mà là để trẻ biết mình thực sự muốn gì.
Tóm lại, áp dụng mô hình "khen bất chấp" với trẻ có điểm số thấp vừa không thuyết phục được con trẻ, vừa không nhận được sự đồng tình của xã hội. Giáo dục là một quá trình dài hạn với nhiều biến số. Nếu chỉ vì muốn "ké fame" từ những điểm số thấp để câu view, người lớn rất dễ làm lệch lạc nhận thức của trẻ. Cốt lõi của vấn đề vẫn là thái độ cầu thị, nhìn thẳng vào sự thật để khích lệ trẻ nỗ lực vươn lên. Đó mới là giai điệu chính cần có trong giáo dục gia đình.
Thanh Hương
Nguồn: Sina
