Cơ duyên với "cây tỷ đô"
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Thanh Hóa, anh Đỗ Trọng Học (sinh năm 1985) từ thuở niên thiếu đã luôn ấp ủ ước mơ thi đỗ đại học với hy vọng giản đơn là sau này có một cuộc sống bớt cơ cực hơn. Bằng nỗ lực và quyết tâm không ngừng, anh đã thực hiện được ước mơ đầu đời khi thi đậu vào Trường Đại học Thể dục - Thể thao tại tỉnh Bắc Ninh.
Tuy nhiên, hơn một thập kỷ trước, cầm tấm bằng cử nhân trên tay, anh Học đã phải đối mặt với thực tế phũ phàng khi gõ cửa khắp nơi xin việc mà không nhận được kết quả. Cảm giác chán nản bao trùm, anh quyết định quay trở về quê hương, chấp nhận công việc bán chuyên trách trong lĩnh vực văn hóa - thể thao của xã.
Trong suốt thời gian công tác tại xã, ngọn lửa khát khao thay đổi cuộc sống chưa bao giờ nguôi trong anh. Anh luôn đau đáu với câu hỏi phải làm gì để thoát nghèo. Một cơ hội lóe lên khi anh tình cờ đọc được một bài báo viết về mô hình trồng cây mắc ca mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Từ đó, ý định khởi nghiệp với loại cây mới mẻ này bắt đầu manh nha trong tâm trí anh.
Anh Đỗ Trọng Học tại vườn mắc ca. Ảnh: Dân trí
Anh Học chia sẻ trên báo Dân trí: “Sau khi dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng về điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương, tôi nhận thấy nơi đây hoàn toàn phù hợp để phát triển cây mắc ca. Đến năm 2013, tôi quyết định bắt tay vào trồng thử nghiệm. Quyết định này của tôi khi đó đã vấp phải sự ngăn cản từ gia đình, bởi đất ở quê vốn chỉ quen trồng mía và keo. Mọi người lo lắng rằng giống cây này quá mới mẻ và tôi sẽ thất bại.”
Những ngày đầu khởi nghiệp đầy gian nan, anh Học bắt đầu với việc canh tác 1,5 hecta mắc ca trên khu đồi trồng mía của gia đình. Sau ba năm kiên trì chăm sóc, nhận thấy cây sinh trưởng và phát triển tốt, anh mạnh dạn mở rộng diện tích lên 5 hecta. Dù vậy, do còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn, vườn cây của anh đậu quả rất thưa thớt, sản lượng thu về không được như kỳ vọng ban đầu.
“Để tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục, tôi đã chủ động tham gia các hội nhóm của những người trồng mắc ca trên mạng xã hội. Từ đây, tôi đã học hỏi được kỹ thuật ghép cành, lấy cành từ những cây sai quả để ghép vào những cây ít quả. Nhờ áp dụng phương pháp này, sản lượng mắc ca đã tăng lên một cách đáng kể. Và đến năm 2017, tôi đã có được vụ thu hoạch thành công đầu tiên trong niềm vui vỡ òa,” anh Học kể lại.
Cây mắc ca đang ra hoa, mỗi năm cho thu hoạch một vụ. Ảnh: VietNamnet
Phát triển bền vững, lợi nhuận cao
Theo chia sẻ của anh, mắc ca thực chất không phải là một loại cây khó trồng. Thách thức lớn nhất tại vùng đất Thanh Hóa chính là đầu ra cho sản phẩm còn hạn chế, khiến nhiều người dân chưa thực sự thấy được tiềm năng và hiệu quả kinh tế mà nó mang lại.
Anh Học giải thích lý do anh trìu mến gọi mắc ca là “cây tỷ đô” bởi giá trị dinh dưỡng ưu việt của nó, giúp hạt mắc ca được thế giới mệnh danh là “nữ hoàng của các loại hạt”. Anh cho biết, đã có thời điểm giá bán loại hạt này trên thị trường lên tới 2,5 triệu đồng/kg, và một vườn cây mắc ca hoàn toàn có thể mang về doanh thu hàng tỷ đồng.
Tính đến thời điểm hiện tại, không chỉ dừng lại ở 5 hecta của gia đình, anh Học còn tiên phong trong việc liên kết sản xuất với các hộ dân ở nhiều huyện lân cận như Thạch Thành, Ngọc Lặc, Thường Xuân, Lang Chánh... nâng tổng diện tích vùng trồng lên hơn 75 hecta. Mỗi năm, anh thu hoạch, chế biến và cung ứng ra thị trường hơn 15 tấn hạt mắc ca chất lượng.
Hiện tại, anh đang tập trung đầu tư sâu vào khâu chế biến để nâng cao giá trị sản phẩm, thay vì chỉ bán hạt thô như trước. Việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất bền vững và chủ động tìm kiếm thị trường tiêu thụ thông qua các kênh trực tuyến đã giúp anh tiếp cận khách hàng một cách nhanh chóng, từ đó đảm bảo cây mắc ca phát triển bền vững và mang lại lợi nhuận cao.
Sản phẩm hạt mắc ca sau khi thu hoạch sẽ được sấy khô, đóng hộp cẩn thận và bán ra thị trường với giá 140.000 đồng/hộp. Sau khi trừ đi mọi chi phí, mô hình này mang về cho anh Học khoản lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng mỗi năm.
Hạt mắc ca sấy khô. Ảnh: VietNamnet
Báo VietNamnet dẫn lời ông Lê Quảng Điệp, Chủ tịch Hội Nông dân xã Cát Vân, nhận định: "Anh Đỗ Trọng Học chính là người tiên phong đưa cây mắc ca về với địa phương. Nhờ mô hình kinh tế hiệu quả này, kinh tế gia đình anh đã phát triển ổn định trong nhiều năm qua. Không chỉ làm giàu cho bản thân, anh còn đứng ra xây dựng hợp tác xã trồng mắc ca, tạo công ăn việc làm và mang lại nguồn thu nhập lớn cho bà con nông dân."
Ông Điệp nói thêm: “Cây mắc ca đã và đang khẳng định vị thế là cây trồng có giá trị kinh tế cao nhất tại địa phương."
