Kế hoạch hòa bình 20 điểm của Ukraine
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 24/12 đã công bố chi tiết kế hoạch hòa bình 20 điểm mà Kiev đã thảo luận với Mỹ trong các cuộc tham vấn gần đây.
Kế hoạch hòa bình này là một trong những văn kiện được các bên xem xét nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần 4 năm qua giữa Nga và Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Reuters).
Toàn văn dự thảo hòa bình 20 điểm mới được công bố:
1. Các bên ký kết công nhận chủ quyền của Ukraine.
2. Nga và Ukraine sẽ đạt được một thỏa thuận không gây hấn toàn diện. Thành lập một cơ chế giám sát vệ tinh để phát hiện các nguy cơ vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.
3. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh đáng tin cậy.
4. Ukraine duy trì quy mô quân đội ở mức 800.000 quân.
5. Mỹ, NATO và các quốc gia châu Âu sẽ cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh "tương tự Điều 5 NATO".
6. Nga ban hành chính sách không gây hấn với châu Âu và Ukraine.
7. Ukraine đủ điều kiện gia nhập EU và sẽ được hưởng ưu đãi thị trường ngắn hạn.
8. Ukraine sẽ nhận được một gói phát triển kinh tế toàn diện.
9. Thành lập các quỹ để giúp Ukraine tái thiết các khu vực và vùng lãnh thổ bị thiệt hại, đồng thời giải quyết các vấn đề nhân đạo.
10. Ukraine đẩy nhanh quá trình đàm phán hiệp định thương mại tự do với Mỹ.
11. Ukraine tái khẳng định cam kết duy trì quy chế phi hạt nhân theo Hiệp ước NPT.
12. Nhà máy Điện hạt nhân Zaporizhzhia được vận hành chung bởi Ukraine, Nga và Mỹ, mỗi bên kiểm soát 33%. Trong đó Mỹ giữ vai trò giám sát chính.
13. Nga và Ukraine đưa vào chương trình giáo dục các khóa học nhằm thúc đẩy sự thấu hiểu giữa các nền văn hóa, chống phân biệt chủng tộc và định kiến.
14. Tiền tuyến thực tế tại Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson sẽ là ranh giới để hai bên ngừng giao tranh.
15. Nga và Ukraine cam kết không thay đổi hiện trạng lãnh thổ bằng vũ lực.
16. Nga không cản trở hoạt động thương mại của Ukraine trên sông Dnipro và Biển Đen.
17. Thành lập ủy ban nhân đạo để xử lý các vấn đề tồn đọng.
18. Ukraine phải tổ chức bầu cử sớm nhất có thể sau khi thỏa thuận được ký kết.
19. Thỏa thuận này có tính ràng buộc pháp lý, được thực thi và bảo đảm nhờ một hội đồng do Tổng thống Mỹ Donald Trump đứng đầu. Các hành vi vi phạm sẽ dẫn đến trừng phạt.
20. Lệnh ngừng bắn có hiệu lực ngay sau khi các bên ký kết thỏa thuận.
Theo đánh giá của truyền thông Mỹ, Kiev đã thuyết phục được Washington thay đổi dự thảo so với đề xuất ban đầu gồm 28 điểm, vốn được coi là có nhiều yếu tố có lợi với Nga. Để được phê duyệt chính thức, văn kiện này cần phải có chữ ký của lãnh đạo Ukraine, Nga, Mỹ và châu Âu.
Nga ngờ vực kế hoạch hòa bình của Ukraine
Về phía Nga, kế hoạch hòa bình do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất vấp phải sự ngờ vực và hoài nghi đáng kể.
Trả lời phỏng vấn báo Gazeta.Ru, ông Dmitry Novikov, Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), cho rằng kế hoạch của Tổng thống Ukraine là “một sự thao túng".
“Kế hoạch hòa bình do ông Zelensky đưa ra hoàn toàn không phù hợp với các yêu cầu của phía Nga. Đây lại là một sự thao túng khác từ phía Kiev", ông Novikov nói.
Ông Dmitry Novikov, Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga). Ảnh: Getty
Cũng theo vị quan chức, phía Ukraine một lần nữa thể hiện sự không sẵn sàng xây dựng lập trường nhằm đạt được hòa bình và một giải pháp thỏa hiệp. Ông cho rằng khi thực sự mong muốn hòa bình, các bên sẽ không “giả vờ rằng Crimea và Donbas không phải là một phần của Liên bang Nga", do đó kế hoạch của Tổng thống Ukraine là không nghiêm túc.
Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch Duma Quốc gia Alexey Chepa nhận định kế hoạch hòa bình 20 điểm của Tổng thống Zelensky chỉ là một “dự án PR.”
"Moscow cho rằng không cần thiết phải công bố trước các điểm của kế hoạch cho đến khi đạt được thỏa thuận cuối cùng. Việc Kiev không tuân thủ điều kiện này cho thấy đây chỉ là một dự án PR khác của Tổng thống Zelensky và là nỗ lực nhằm tận dụng các kết quả tạm thời", ông Alexey Chepa nói.
Trong khi đó, nhà khoa học chính trị, chuyên gia của Quỹ Valdai Discussion Club Andrey Kortunov cho rằng khả năng Nga chấp nhận phiên bản kế hoạch của Ukraine mà không có những sửa đổi và điều chỉnh rất đáng kể là không cao.
