Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cho biết, Mỹ, Anh và những đồng minh khác của Ukraine đã khuyên Kiev từ bỏ thỏa thuận có thể đạt được tại các cuộc đàm phán hòa bình với Nga ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào năm 2022.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị Victoria Nuland đến dự họp báo tại Colombo (Sri Lanka) vào năm 2023. Ảnh: Getty
Đài RT (Nga) đưa tin, trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Nga Mikhail Zygar - cựu tổng biên tập của kênh tin tức tự do Dozhd - được phát sóng hôm 5/9, bà Nuland được đề nghị bình luận về thông tin rằng tiến trình hòa bình giữa Moscow và Kiev vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2022 đã sụp đổ sau khi Thủ tướng Anh khi đó là ông Boris Johnson đến Ukraine và khuyên Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky tiếp tục chiến đấu.
“Tương đối muộn, người Ukraine bắt đầu nhờ tư vấn về việc mọi chuyện sẽ đi đến đâu, và chúng tôi, người Anh và những người khác đều thấy rõ rằng điều kiện chính của [Tổng thống Nga Vladimir] Putin đã được giấu kỹ trong một phụ lục của tài liệu này mà họ đang xử lý”, bà Nuland nói về thỏa thuận đang được các phái đoàn Nga và Ukraine thảo luận tại thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ.
Thỏa thuận được đề xuất bao gồm giới hạn về các loại vũ khí mà Kiev có thể sở hữu, do đó, Ukraine “về cơ bản sẽ bị vô hiệu hóa như một lực lượng quân sự”, trong khi không có bất kỳ hạn chế tương tự nào đối với Nga, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ giải thích.
“Những người ở bên trong và bên ngoài Ukraine bắt đầu đặt câu hỏi về việc liệu đây có phải là một thỏa thuận tốt hay không, và đó là thời điểm thỏa thuận đổ vỡ”, bà Nuland nói.
Theo RT, nhà ngoại giao kỳ cựu Victoria Nuland - người nổi tiếng có thái độ thù địch với Nga trong thời gian làm việc tại Bộ Ngoại giao Mỹ - đã từ chức Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị vào tháng 3 năm nay. Bà Nuland từng đóng vai trò chủ chốt trong cuộc đảo chính tại Kiev năm 2014 do phương Tây hậu thuẫn nhằm lật đổ Tổng thống Ukraine khi đó là ông Viktor Yanukovich.
Cũng theo RT, trong quá trình leo thang xung đột giữa Moscow và Kiev vào tháng 2/2022, bà Nuland đã kêu gọi Mỹ tham gia sâu hơn vào cuộc chiến và ủng hộ việc Ukraine được trang bị vũ khí ngày càng tiên tiến. Tuy nhiên, vào tháng 2 năm nay, người phụ nữ 63 tuổi này về cơ bản đã thừa nhận sự thất bại của chính sách lâu dài của bà nhằm kiềm chế Moscow, nói với CNN rằng nước Nga hiện đại đã trở thành "không phải là nước Nga mà chúng tôi [Mỹ] mong muốn".
Trong cuộc trò chuyện với nhà báo Nga Zygar, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ xác nhận rằng cả Moscow và Kiev đều mong muốn tìm kiếm một giải pháp ngoại giao sau khi giao tranh nổ ra được 1 tháng.
"Vào thời điểm đó, Nga quan tâm đến việc ít nhất là xem họ có thể đạt được điều gì. Rõ ràng là Ukraine quan tâm đến việc họ có thể ngăn chặn chiến tranh và khiến Nga phải rút lui hay không", bà Nuland nói.
Các quan chức Mỹ "không có mặt" trong các cuộc đàm phán ở Istanbul, chỉ cung cấp cho Kiev "sự hỗ trợ" trong trường hợp cần thiết, bà Nuland tuyên bố.
RT đưa tin, vào tuần trước, Tổng thống Nga Putin cho biết lý do duy nhất khiến thỏa thuận Istanbul thất bại là do "mong muốn của giới tinh hoa ở Mỹ và một số quốc gia châu Âu muốn gây ra thất bại chiến lược cho Nga", đồng thời cáo buộc rằng ông Boris Johnson đóng vai trò là sứ giả để dập tắt tiến trình hòa bình.
Ông Putin nhớ lại rằng các cuộc đàm phán ở Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra một dự thảo thỏa thuận, có thể chấm dứt các hành động thù địch. Theo đó, Kiev sẵn sàng tuyên bố trung lập về mặt quân sự, hạn chế lực lượng vũ trang và cam kết không phân biệt đối xử với người dân tộc Nga. Đổi lại, Moscow sẽ cùng các cường quốc hàng đầu khác đưa ra các đảm bảo an ninh cho Ukraine, ông Putin nhấn mạnh.
Theo nhà lãnh đạo Nga, các cuộc đàm phán với Kiev vẫn có thể diễn ra, nhưng chỉ có thể diễn ra "không phải trên cơ sở một số yêu cầu phù phiếm mà phải trên cơ sở các tài liệu đã được nhất trí và thực sự được khởi tạo tại Istanbul".
Hữu Hiển
