Mỹ có khả năng bán F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ - điều kiện kèm theo với S-400
Fox News đưa tin, Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc dỡ bỏ lệnh trừng phạt và nối lại việc bán máy bay chiến đấu cho Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc điện đàm với Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.
Các nguồn tin tiết lộ với Fox News rằng ông Trump bày tỏ ý định hỗ trợ hoàn tất việc bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ và sẵn sàng bán cho Ankara máy bay phản lực F-35 nếu 2 bên có thể đạt được thỏa thuận khiến hệ thống S-400 của Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ không hoạt động.
Theo Fox News, trích dẫn nguồn thạo tin giấu tên, ông Trump đề xuất rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể tái gia nhập chương trình F-35 nếu nước này thực hiện các bước loại bỏ mối đe dọa do S-400 gây ra. Một phương án được đưa ra bao gồm việc tháo dỡ các thành phần chính của hệ thống, vô hiệu hóa hiệu quả khả năng hoạt động của chúng.
Quốc hội Mỹ đã phê duyệt thương vụ bán 40 máy bay F-16 trị giá 23 tỷ USD cùng bộ dụng cụ hiện đại hóa cho 79 chiếc trong phi đội hiện tại của Ankara vào năm ngoái, nhưng các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra giữa Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ và Lockheed Martin - hãng sản xuất máy bay phản lực này.
Theo một nguồn thạo tin, nhóm của ông Trump đã yêu cầu phân tích pháp lý và kỹ thuật về cách thức để Thổ Nhĩ Kỳ tránh được vi phạm Đạo luật Chống lại Kẻ thù của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA).
Ông Trump và ông Erdogan đã có cuộc điện đàm hôm 16/3, chính phủ Ankara đang tìm cách củng cố kế hoạch đưa Tổng thống Erdogan tới gặp ông Trump trong tương lai gần.
Theo bản ghi từ Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ, trong cuộc điện đàm của ông Erdogan và ông Trump, ông Erdogan đã bày tỏ quan điểm với Mỹ về việc "phát triển hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng và tính cần thiết trong việc phải chấm dứt lệnh trừng phạt CAATSA, hoàn tất quá trình mua sắm F-16 và hoàn tất việc Thổ Nhĩ Kỳ tái tham gia chương trình F-35".
Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình F-35 như thế nào?
Thổ Nhĩ Kỳ đã bị loại khỏi chương trình F-35 sau khi mua hệ thống phòng không S-400 của Nga. Washington lo ngại về hoạt động gián điệp liên quan đến việc một hệ thống do Điện Kremlin vận hành lại hoạt động gần với công nghệ F-35 của Mỹ.
Nhà Trắng cho biết vào năm 2019: "F-35 không thể cùng tồn tại với một nền tảng thu thập thông tin tình báo của Nga," đồng thời nói thêm rằng việc mua hàng sẽ ảnh hưởng xấu đến sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ ở NATO.
Ankara đã có với Nga thỏa thuận mua S400 trị giá 2,5 tỷ USD, bất chấp cảnh báo của Mỹ rằng sẽ có hậu quả về chính trị và kinh tế. Trong nỗ lực ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ, Washington đã đề nghị bán cho Ankara hệ thống Patriot, nhưng Ankara muốn có công nghệ tên lửa đi kèm với hệ thống này, và Mỹ từ chối.
Cân nhắc của Washington được đưa ra sau khi Anh đề xuất để Thổ Nhĩ Kỳ mua 40 máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon vào tuần trước.
Động thái Mỹ bán máy bay F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ có thể gây tranh cãi và khiến các đồng minh của Mỹ như Israel lo ngại. Giám đốc điều hành Quỹ Bảo vệ Dân chủ Jonathan Schanzer cho biết: "F-35 mang tính biểu tượng. F-35 thực sự dành cho những đồng minh đáng tin cậy."
Fox News đánh giá, việc cô lập Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia có quân đội thường trực lớn thứ 2 sau Mỹ trong NATO có thể thúc đẩy nước này chuyển sang Nga và Trung Quốc để mua vũ khí.
Giám đốc điều hành Argent LNG Jonathan Bass cho biết: "Thổ Nhĩ Kỳ là một nền kinh tế lớn. Mỹ cần họ về mặt cung ứng... Mỹ cần hợp tác với Ankara trong việc khai thác khoáng sản đất hiếm."
Duy Anh
Bình luận tiêu biểu (0)