Đầu năm 2023, theo một nghiên cứu về thị trường bất động sản của NetCredit - nền tảng thuộc Enova International (công ty công nghệ có giá trị vốn hóa hơn 1,5 tỷ USD tại Mỹ) được công bố, Hà Nội nằm trong số 10 thủ đô của các nước trên thế giới có giá nhà vượt xa nhất so với thu nhập bình quân của người dân. Tổ chức này phân tích dựa trên hơn 800.000 tin đăng bán nhà tại 73 thành phố là thủ đô của các nước trên thế giới trong một năm từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022, đối chiếu với các báo cáo về thị trường nhà đất tại từng quốc gia.
Cho đến đầu năm 2024, cũng theo nghiên cứu mới nhất mà NetCredit vừa đưa ra, Hà Nội tiếp tục lọt vào nhóm các thủ đô khó mua nhà ở nhất thế giới. Giá một căn nhà chung cư tại nội thành Hà Nội đã tăng 77% trong năm qua, tương đương 45 năm thu nhập bình quân của người lao động.
Còn theo nghiên cứu của Savills Việt Nam, năm 2023 thu nhập bình quân đầu người của Hà Nội đạt 150 triệu đồng/người. So với năm 2019 thì mức tăng trưởng trung bình thu nhập là 6%/năm. Trong khi đó, trên thị trường sơ cấp, mức giá bán trung bình của các căn hộ mở bán mới tại Hà Nội đạt khoảng gần 51 triệu đồng/m2, tăng 14% mỗi năm. Như vậy, việc tăng giá nhà đang cao hơn gấp đôi mức tăng thu nhập trung bình của người dân Thủ đô.
Báo cáo về thị trường nhà ở và bất động sản quý 4/2023 do Bộ Xây dựng cũng chỉ ra rằng, dù thị trường bất động sản năm 2023 có nhiều phân khúc suy giảm, thậm chí đóng băng, nhưng phân khúc căn hộ chung cư lại vẫn tăng giá liên tục.
Hiện mức giá bình quân căn hộ chung cư Hà Nội là khoảng 53 triệu đồng/m2, ghi nhận nhiều dự án chung cư tăng giá khoảng từ 3,5-4%. Ví dụ như giá chung cư thuộc quận Thanh Xuân tăng khoảng 3,5%; chung cư quận Hà Đông tăng khoảng 3,7%; quận Hoàng Mai tăng khoảng 3,8%; căn hộ quận Nam Từ Liêm tăng khoảng 4,1%… Mức tăng giá chung cư tại TP.HCM còn ghi nhận mạnh hơn, trung bình từ 3,8 -6% với mức giá bình quân rơi vào khoảng 61 triệu đồng/m2.
Đáng chú ý, phân khúc căn hộ chung cư được dự báo vẫn sẽ tiếp tục "nóng lên" trong năm 2024, bỏ xa thu nhập của người dân vì lượng cầu lớn trong khi nguồn cung khan hiếm, mức tăng có thể từ 3-8%. Bên cạnh đó, công tác chuẩn bị đầu tư các dự án bất động sản kéo dài, khiến nguồn cung không thể đáp ứng ngay lập tức.
Nhiều dự án cũng bị đình trệ do vướng mắc pháp lý, giá đất neo cao, chi phí vật liệu xây dựng tăng; chi phí thu hồi, giải phóng mặt bằng, đền bù cũng tăng khiến cho nguồn cung sẽ càng eo hẹp. Do đó, nhiều khả năng chung cư sẽ ngày càng tăng giá trong thời gian tới, theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARs).
Theo Bộ Xây dựng, để giải quyết thực trạng gía chung cư bỏ xa mức thu nhập của người dân và ngăn chặn đà tăng giá mạnh là rất khó. Vì với tốc độ tăng dân số và nhu cầu nhà ở hiện tại, mỗi năm, cả nước cần phải tăng thêm khoảng 70 triệu m2 nhà ở đô thị, phục vụ các hộ gia đình thành thị mới. Mặt khác, một số bộ phận đầu cơ, mua đi bán lại ở thị trường thứ cấp cũng sẽ đẩy giá nhà cao bất thường khi đến tay người có nhu cầu ở thực.
Trước tình hình chung cư tiếp tục tăng giá, trở nên đắt đỏ, nhiều người dân phải tìm cách xoay sở để đi vay mua nhà hoặc chuyển hướng sang đi thuê. Mặc dù lãi suất vay mua nhà liên tục giảm trong thời gian qua (trên dưới 10%) nhưng nhiều người mua nhà vẫn chưa dám xuống tiền, vẫn kỳ vọng với mức lãi suất hợp lý hơn, giảm thêm 1-2%.
Theo ông Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam (VNREA), mức lãi suất cho vay nhà ở thương mại có giá phù hợp với thu nhập là dưới 7%/năm. Lãi suất cho vay với doanh nghiệp làm nhà ở xã hội kiến nghị dưới 6%/năm và với người mua nhà ở xã hội dưới 4,5%/năm. Với mức lãi suất thấp này, sức mua trên thị trường sẽ được cải thiện.
Để tháo gỡ khó khăn cho người mua nhà, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam (HoREA) cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét mở rộng hơn một số đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho người mua căn nhà đầu tiên. Bởi lẽ, người mua nhà ở thời điểm hiện tại không cần mức lãi suất quá thấp mà quan trọng nhất, mức lãi suất đó phải hợp lý và ổn định.
Ngoài ra, ông Châu cũng đề nghị cần tháo gỡ khó khăn về pháp lý để gia tăng nguồn cung nhằm giảm giá chung cư. Đặc biệt, cần tăng thêm các dự án nhà ở giá rẻ và trung bình bởi phân khúc này đáp ứng 80% số lượng người dân nhưng hiện nay nguồn cung mới gần như biến mất khỏi thị trường.
