Có thể bạn chưa biết, nhưng ổ cứng thể rắn (SSD) sẽ bị mất dữ liệu sau một thời gian nếu chúng bị ngắt điện hoàn toàn, điều này đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với những thông tin quan trọng nếu bạn có thói quen lưu trữ bản sao lưu hoặc các tệp quý giá trên những ổ SSD không được sử dụng.
Một nghiên cứu cập nhật sau hai năm về khả năng lưu trữ dữ liệu của SSD khi không được cấp nguồn một lần nữa nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc thường xuyên "làm mới" các bản sao lưu bằng một chút điện năng.
Thử nghiệm này được thực hiện bởi YouTuber công nghệ HTWingNut, người đã tiến hành một thí nghiệm đơn giản với bốn ổ SSD SATA loại "Leven JS-600". Những ổ đĩa này là các thiết bị tiêu chuẩn không thương hiệu, đều sử dụng công nghệ TLC với dung lượng 128GB và được đánh giá có khả năng chịu đựng 60TB dữ liệu được ghi. Mỗi ổ đĩa được lưu trữ 100GB tệp chứa dữ liệu ngẫu nhiên, kèm theo giá trị băm (hash) cho tất cả nội dung để kiểm tra sau này.
Trong số bốn ổ đĩa được thử nghiệm, hai mẫu "mới" hầu như chưa được sử dụng, có lẽ chỉ có bộ dữ liệu 100GB được đưa vào và xác minh. Trong khi đó, hai ổ "đã sử dụng nhiều" đã trải qua 280 terabyte dữ liệu được ghi, vượt xa khả năng chịu đựng được xếp hạng 60 TBW (Terabytes Written) của chúng.
Kết quả sau năm đầu tiên cho thấy không có vấn đề gì với cả ổ "mới" và ổ "đã sử dụng nhiều". Tuy nhiên, thời gian đã bắt đầu để lại dấu ấn sau hai năm. Với ổ SSD "mới" chưa được sử dụng hoặc cấp điện trong hai năm, dữ liệu vẫn còn nguyên vẹn 100% khi kiểm tra ban đầu. Tất cả giá trị băm đều được xác minh, nhưng người thử nghiệm lưu ý rằng thời gian xác minh kéo dài hơn một chút so với hai năm trước đó. Các bài kiểm tra HD Sentinel cũng cho thấy hiệu suất tốt, ổn định cho một ổ SSD SATA.
Tuy nhiên, khi đào sâu hơn, không phải mọi thứ đều tốt đẹp. Khi chạy Crystal Disk Info, HTWingNut lưu ý rằng ổ SSD này có giá trị Hardware ECC Recovered hơn 400. Nói cách khác, hệ thống sửa lỗi của ổ đĩa đã phải can thiệp để sửa hàng trăm bit chẵn lẻ dựa trên dữ liệu. Xuất hiện những lỗi này đồng nghĩa với việc "ổ SSD đang trên đường suy thoái," theo HTWingNut. Tuy nhiên, những lỗi này cũng có thể liên quan đến việc ổ đĩa bị ngắt điện trong hai năm.
Đối với ổ SSD "đã sử dụng nhiều", khi dữ liệu đang được xác minh, đã có dấu hiệu suy giảm hiệu suất rõ rệt. Cuối cùng, quá trình kiểm tra băm đã tiết lộ rằng bốn tệp đã bị hỏng (băm không khớp). Nhìn vào thời gian trôi qua, người ta nhận thấy rằng thao tác này mất nhiều thời gian hơn đáng kinh ngạc, tăng từ 10 phút 3 giây lên 42 phút 43 giây - gấp hơn 4 lần.
Các cuộc điều tra sâu hơn trong HD Sentinel cho thấy ba trong số 10.000 sector đã bị hỏng và hiệu suất "không ổn định". Quay lại Crystal Disk Info, mọi thứ trông còn tệ hơn. HTWingNut lưu ý rằng số lượng sector không thể sửa chữa tăng từ 0 lên 12 trên ổ đĩa này, và giá trị Hardware ECC Recovered tăng từ 11.745 lên 201.273 sau các bài kiểm tra trong ngày.
Tóm lại, sau năm đầu tiên, cả ổ mới và ổ đã sử dụng nhiều đều không có vấn đề gì. Tuy nhiên, sau hai năm, ổ SSD đã sử dụng nhiều đã xuất hiện tình trạng hỏng tệp và hiệu suất kém. Ổ gọi là "mới" vẫn còn tốt, nhưng các chỉ số ECC vẫn gây lo ngại. Người thực hiện nghiên cứu hứa hẹn sẽ có bản cập nhật tiếp theo vào cuối năm 2025.
Cần lưu ý rằng đây là một mẫu thử nghiệm rất nhỏ, được nêu bật vì sự quan tâm của chúng ta đến chủ đề này hơn là vì dữ liệu thực nghiệm chắc chắn. Chính tác giả của bài viết cũng chia sẻ trải nghiệm cá nhân về việc mất dữ liệu SSD sau khi để một Mini PC không cấp điện trong khoảng sáu tháng tại căn hộ ở Đài Loan. Khi quay lại, Windows từ chối khởi động hoặc sửa chữa, nhưng việc định dạng lại và cài đặt lại dường như đã đưa mọi thứ trở lại bình thường.
Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, mặc dù SSD mang lại tốc độ và độ tin cậy vượt trội so với ổ cứng truyền thống, chúng vẫn có những hạn chế riêng, đặc biệt là khi không được cấp điện trong thời gian dài. Đối với những dữ liệu quan trọng, việc thực hiện nhiều phương pháp sao lưu khác nhau và định kỳ "làm mới" các ổ SSD lưu trữ bằng cách cấp điện cho chúng vẫn là biện pháp bảo vệ tốt nhất trước nguy cơ mất dữ liệu không mong muốn.
Nguyễn Hải (Theo TomsHardware)
