Trong khuôn khổ "Chiến dịch Gió xanh" năm 2014 do Hải quan Trung Quốc phát động, lực lượng Hải quan Củng Bắc, Quảng Đông, đã triệt phá một đường dây buôn lậu gạo quy mô lớn, thu giữ 2.803 tấn gạo trị giá hơn 30,19 triệu NDT. Các đối tượng liên quan đã bị bắt giữ, toàn bộ số gạo bị buôn lậu đã bị tiêu hủy.
Theo thông tin từ cơ quan chức năng, ngày 24 và 25/2/2014, một công ty có trụ sở tại Thâm Quyến đã hai lần làm thủ tục khai báo với Hải quan Củng Bắc để nhập khẩu 684 tấn gạo thơm từ nước ngoài. Toàn bộ số hàng này được đóng trong 28 container. Tuy nhiên, thông tin khai báo về loại hàng là “gạo thơm” đã khiến Trung tâm kiểm tra Hải quan Củng Bắc nghi ngờ.
Bằng việc đối chiếu thông tin về giá cả, thông số kỹ thuật, hạn ngạch thuế quan và dữ liệu hệ thống định giá, các chuyên gia phát hiện dấu hiệu gian lận trong khai báo hải quan. Kiểm tra thực tế 28 container, hải quan nhận thấy loại gạo nhập khẩu không phải là gạo thơm như đơn vị trên khai báo mà là gạo indica hạt dài, có chiều dài hạt chênh lệch rõ rệt. Giá trị khai báo của lô hàng cũng thấp hơn đáng kể so với mức giá thực tế trên thị trường quốc tế.
Cụ thể, Hải quan Củng Bắc xác minh giá thực tế của gạo indica hạt dài mà công ty nhập khẩu là 5,79 NDT/kg, thấp hơn 50%. Vào thời điểm xảy ra sự việc, công ty này đã buôn lậu tổng cộng 2.803 tấn gạo indica hạt dài, với giá trị lên tới 30,19 triệu NDT (hơn 107 tỷ đồng), bị tình nghi trốn thuế 13,14 triệu NDT (hơn 47 tỷ đồng).
Ngay sau đó, ngày 5/3, Cục chống buôn lậu Hải quan Củng Bắc đã mở rộng điều tra tại Thâm Quyến, Chu Hải và nhiều địa phương khác. Kết quả cho thấy đây là một đường dây buôn lậu có tổ chức, liên quan đến ít nhất 7 nghi phạm. Trong đó có đối tượng họ Hoàng là người đứng đầu công ty nhập khẩu, còn các đối tượng họ Tạ và Lý phụ trách thông quan. Qua điều tra, cơ quan chức năng đã thu giữ toàn bộ 684 tấn gạo bị buôn lậu và các tài liệu liên quan, bao gồm giấy chứng nhận hạn ngạch thuế quan nông sản.
Do quy mô vụ việc khá lớn, Hải quan Củng Bắc đã lập đội chuyên án để điều tra làm rõ. Trong quá trình lấy lời khai ban đầu, hai nghi phạm họ Tạ và Lý phủ nhận hành vi phạm tội, cho rằng họ chỉ hỗ trợ làm thủ tục khai báo, vận chuyển, không liên quan đến việc làm giả giấy tờ hay gian lận chủng loại hàng hóa.
Tuy nhiên, bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ, tổ chuyên án đã thu thập đầy đủ tài liệu gốc từ công ty giám định hàng hóa, đối chiếu với các mẫu thử nghiệm, chứng nhận chất lượng, giấy tờ xuất xứ và báo cáo kiểm tra kỹ thuật. Qua đó xác định rõ ràng: Hai đối tượng họ Tạ và Lý hoàn toàn biết lô hàng trên là gạo indica hạt dài nhưng cố tình khai gian là gạo thơm để qua mặt hải quan.
Đối mặt với bằng chứng rõ ràng, cả hai nghi phạm buộc phải cúi đầu nhận tội, thừa nhận đã khai sai tên hàng nhằm được hưởng mức thuế thấp hơn. Hải quan Củng Bắc cho biết đây là chiêu thức mà các nhóm buôn lậu áp dụng để hợp thức hóa hàng hóa và giảm tối đa nghĩa vụ thuế.
Ngày 11/3, thêm một nghi phạm khác phụ trách thủ tục hải quan trong vụ án đã bị bắt giữ tại Giang Môn, Quảng Đông. Đến ngày 3/7, nghi phạm họ Vương, thành viên trong đường dây buôn lậu đã bỏ trốn nhiều tháng, cũng bị bắt tại Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang. Như vậy, toàn bộ các đối tượng chính trong đường dây buôn lậu gạo trên đã bị đưa ra xét xử.
Những đối tượng trên cho biết từ tháng 8/2013, công ty do đối tượng họ Hoàng điều hành đã liên tục nhập khẩu gạo indica hạt dài từ nước ngoài thông qua các giấy tờ hạn ngạch mượn từ các doanh nghiệp khác. Để qua mặt cơ quan chức năng và trốn thuế, nhóm đối tượng này đã này khai báo sai tên hàng, thông số lo hàng, đồng thời khai giá thấp hơn giá thực tế.
Vụ việc sau đó được cơ quan chức năng Quảng Đông xử lý triệt nhằm đảm bảo sự minh bạch trong hoạt động thương mại và quản lý xuất nhập khẩu tại địa phương.
Ánh Lê (Theo Chinanews)
