Óc chó là loại hạt được ưa chuộng trên thế giới. Tại Việt Nam, cây óc chó được trồng chủ yếu ở Hà Giang, Sa Pa (Lào Cai), Lạng Sơn, Cao Bằng…
Lợi ích mà óc chó mang đến là rất lớn nên từ xưa, danh y Hoa Đà của Trung Quốc đã rất coi trọng loại hạt này.
Danh y Hoa Đà là thầy thuốc nổi tiếng ở giai đoạn cuối của nhà Đông Hán và giai đoạn đầu của thời Tam Quốc ở Trung Quốc. Danh y Hoa Đà đã đúc kết được 38 bí quyết giữ gìn sức khỏe, những bí quyết này từng được xem là "phương châm sống thọ" của rất nhiều người. Trong đó, bí quyết thứ 4 được ông nhắc tới là việc sử dụng quả óc chó.
Vị danh y viết: “Quả óc chó giống như một kho báu của núi rừng, ăn vào vừa bổ thận, vừa tốt cho não”.
Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, quả óc chó hay còn gọi là hồ đào nhân, lạc tây; tên khoa học là Juglans regia L, họ Juglandaceae (óc chó), chi Juglans L.
Bác sĩ Vũ cho biết óc chó là loại quả bổ dưỡng, có chứa nhiều chất béo tốt cho sức khỏe. 65% thành phần của quả óc chó là chất béo. Loại quả này chứa một lượng nhỏ protein (khoảng 15%) và chất xơ.
Quả óc chó còn chứa các loại vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe, ví dụ như đồng, acid folic, phốt pho, vitamin B6, mangan và vitamin E. Lá chứa nhiều acid ascorbic, caroten và tinh dầu. Vỏ quả, vỏ thân và lá chứa nhiều tanin.
Tác dụng của óc chó
Bác sĩ Vũ cho hay tác dụng của óc chó đã được chứng minh cả trong y học hiện đại và y học cổ truyền. Theo y học hiện đại, lá óc chó được dùng để sát trùng, chữa bệnh ngoài da, ngứa. Trong y học cổ truyền, hạt óc chó có vị ngọt, hơi chát, tính ấm, vào 2 kinh phế, thận, có tác dụng bổ gan thận, mạnh lưng gối, hạ suyễn, cố thận, sáp tinh.
Bác sĩ Vũ cho biết óc chó được dùng làm thuốc bồi dưỡng cơ thể, trừ đờm chữa ho, dùng cho người lao lực sinh ho, hen, suyễn, lưng đau mỏi, chân yếu. Loại quả này còn dùng làm thuốc dưỡng da, đen tóc, lợi tiểu tiện, chữa trĩ. Dầu óc chó bôi ngoài chữa bỏng, lở chàm và nhuộm tóc đen.
Bài thuốc từ óc chó
Theo bác sĩ Vũ, óc chó không chỉ là loại quả dùng để ăn mà còn được sử dụng làm thuốc khá phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Thậm chí, lá óc chó, vỏ quả cũng có tác dụng tốt cho sức khỏe.
Tại Ấn Độ, người dân dùng lá óc chó làm thuốc xổ giun, sát trùng, trị herpes, eczema. Quả là thuốc hồi phục chức năng trong thấp khớp. Tại Malaysia, nhân hạt chữa đau bụng và lỵ. Ở Nepal, dịch ép lá non được dùng để trị giun. Còn tại Ý, người dân dùng vỏ quả óc chó ngâm rượu uống để dễ tiêu hóa.
Dưới đây, bác sĩ Vũ giới thiệu một số bài thuốc có dùng óc chó:
- Chữa ho, khó ngủ: Óc chó (bỏ vỏ), hạnh nhân (bỏ vỏ), gừng tươi, mỗi vị 40 g, giã nát trộn đều, cho mật ong vào hoàn viên to bằng hạt ngô. Mỗi tối trước khi ngủ uống 1-2 viên.
- Chữa đau lưng, mỏi gối: Nhân hạt óc chó 30 g; bổ cốt chi, đổ trọng mỗi vị 100 g. Giã nhỏ chế thành viên. Mỗi lần uống 5 g, ngày 3 lần.
- Chữa đau buốt ngang lưng, mệt mỏi liệt dương, đái són, đái rắt, tiết tinh: Nhân hạt óc chó 12g; ba kích 10g; ích trí nhân ô dược, cẩu tích, mỗi vị 8g, sắc uống ngày một thang.
- Chữa khí hư ở phụ nữ: Lá óc chó tươi, sao vàng, sắc với nước (50 g lá/1 lít), dùng rửa âm đạo.
- Chữa vết thương đau nhức: Nhân hạt óc chó, giã nhỏ hòa với rượu uống, và giã lá tươi hay vỏ quả đắp ngoài.
- Chữa hen suyễn ở người cao tuổi và đái ra cát sỏi: Nhân hạt óc chó, giã, nấu cháo ăn thường xuyên.
Theo bác sĩ Vũ, để sử dụng óc chó có hiệu quả, mọi người nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc có chuyên môn về y học cổ truyền.
Ngọc Minh
