Mâm ngũ quả là một trong những nét văn hóa truyền thống không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt Nam khi đón năm mới. Mục đích là để bày tỏ lòng thành kính hướng về tổ tiên, đồng thời thể hiện ước mong một năm mới an lành, thịnh vượng và sung túc hơn.
Theo quan niệm dân gian, “ngũ quả” chính là sự tập trung đầy đủ các loại trái cây trong trời đất, bởi con số 5 chính là ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) trong phong thủy, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ và bền vững. Vì vậy, mâm ngũ quả thể hiện sự âm dương hòa hợp, sinh sôi nảy nở, phát triển thịnh vượng.
Trao đổi với Dân trí, chuyên gia phong thủy Tam Nguyên cho rằng: “Từ xưa đến nay, không ai biết chính xác “ngũ quả” gồm những quả gì, nên tùy vào đặc trưng mỗi vùng miền, người ta sẽ chọn những quả ngon ngọt, màu sắc đẹp, to tròn để bày biện”.
Có thể nói, mâm ngũ quả không còn xa lạ. Nhưng bày thế nào mới đúng thì không phải ai cũng rõ. Dưới đây là những sai lầm phổ biến khi bày mâm ngũ quả.
1. Rửa quả quá kỹ
Một số người thường rửa trái cây cẩn thận để quả bóng, đẹp khi chưng lên mâm. Tuy nhiên việc rửa quả sẽ làm quả nhanh bị héo, thối rữa nếu có chỗ đọng nước. Do đó bạn chỉ cần dùng khăn giấy ẩm lau sạch trái cây là được. Với bưởi, bạn có thể hòa chút nước vôi, thấm vào khăn rồi lau đều lên vỏ bưởi để tránh tình trạng vỏ bị ố vàng, mốc xanh hoặc bị héo do đọng nước.
2. Chọn quả có gai nhọn
Theo quan niệm phong thủy, những đồ vật, loại quả có gai nhọn thường mang theo những nguồn năng lượng xấu, không nên bày lên bàn thờ để tránh việc chúng gây ảnh hưởng đến tài lộc, vận trình của gia đình. Vì vậy, ta cần tránh bày những loại quả như mít, sầu riêng...
3. Quả có hình thù kỳ lạ
Trái cây dùng để cúng trước hết phải đạt yêu cầu là có hình thù tròn trịa và đều đặn, vỏ mịn trơn láng vì chúng mang năng lượng tốt, tượng trưng cho sự suôn sẻ, thuận lợi. Ngoài ra, tròn tượng trưng cho trời (trời tròn đất vuông), thể hiện được tấm lòng thành kính của người cúng.
4. Trái cây giả
Các chuyên gia vẫn luôn khuyên rằng tuyệt đối không cúng bái các loại hoa quả giả bởi đó là hành động không tôn trọng ông bà, tổ tiên, và cũng không tốt cho phong thủy.
Một số loại quả nên bày trên mâm ngũ quả
Nếu vẫn chưa biết chọn quả gì cho mâm ngũ quả tết Giáp Thìn 2024, bạn có thể tham khảo một số loại quả sau.
Quả bưởi, dưa hấu: Căng tròn, tươi mát, hứa hẹn năm mới đủ đầy, may mắn.
Trái hồng, quýt: Sắc đỏ cam rực rỡ, tượng trưng cho sự may mắn và thành đạt.
Trái lê: Ngọt ngào, ngụ ý cho việc gì cũng suôn sẻ, thuận lợi.
Trái lựu: Nhiều hạt với mong muốn con cháu nhiều, vui nhà vui cửa.
Trái đào: Thể hiện sự thăng tiến.
Mai: Ngụ ý con gái phải có chồng, hạnh phúc.
Trái táo (táo đỏ): Mang ý nghĩa phú quý.
Thanh long: Ngụ ý rồng mây gặp hội.
Quả trứng gà có hình trái đào tiên: Thể hiện lộc trời ban xuống.
Dừa: Có âm tương tự như là "vừa" trong tiếng miền Nam, có nghĩa không thiếu.
Sung: Thể hiện mong muốn sung túc trong mọi mặt như sức khỏe, công việc, tình yêu,...
Đu đủ: Mang đến sự đầy đủ, phồn thịnh.
Xoài: Có âm na ná như là "xài" nếu đọc theo kiểu miền Tây, cầu mong cả năm tiêu xài không thiếu thốn.
Lưu ý, việc bày mâm ngũ quả cần phải xuất phát từ lòng thành và đúng đắn về mặt ý nghĩa. Việc cúng bái bằng loại quả giả sẽ không được chấp nhận bởi ý nghĩa thực sự của nó nằm ở lòng thành và sự tôn trọng truyền thống.
Trên đây là những chia sẻ về cách bày mâm ngũ quả ngày Tết và những điều nên làm cũng như nên tránh, đồng thời phản ánh ý kiến của các chuyên gia trong việc bày biện mâm ngũ quả sao cho đúng đắn và truyền thống.
Tổng hợp
