Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2021, bệnh lý tim mạch (bao gồm thiếu máu cơ tim và đột quỵ) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới. Song song đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh Zona, xảy ra do sự tái kích hoạt virus varicella-zoster, không chỉ gây đau đớn và biến chứng nghiêm trọng kéo dài 2 mà còn làm gia tăng nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch hiếm gặp. Vì thế, mối liên quan giữa Zona và các bệnh lý tim mạch cho thấy vai trò của các biện pháp phòng ngừa, đặc biệt trong quản lý bệnh lý tim mạch.
Bệnh tim mạch được xem là một trong những yếu tố gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh Zona. Theo nghiên cứu tại Nam Isreal, trong đó hơn 32% bệnh nhân Zona mắc các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp và nhồi máu cơ tim. Bên cạnh đó, nguy cơ khởi phát Zona ở bệnh nhân có bệnh lý tim mạch đồng mắc tăng đến 34%.
Bệnh nhân nhập viện do Zona còn có nguy cơ cao hơn với các biến chứng nghiêm trọng về tim mạch. Các báo cáo cũng chỉ ra rằng nguy cơ nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân Zona có bệnh tim mạch đồng mắc tăng 69%, trong khi nguy cơ suy tim tăng đến 92%.
TS. BS. Bùi Thế Dũng tại Hội thảo chuyên đề “Gánh nặng bệnh Zona trên người bệnh tim mạch và biện pháp phòng ngừa bằng vắc-xin”
Hội thảo chuyên đề “Gánh nặng bệnh Zona trên người bệnh tim mạch và biện pháp phòng ngừa bằng vắc-xin” được tài trợ bởi GSK, trong khuôn khổ Đại hội Tim mạch Toàn quốc lần thứ 19 do Hội tim mạch học Việt Nam tổ chức nhằm liên tục cập nhật, bổ sung các kiến thức cũng như trao đổi chuyên môn giữa các chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước trong lĩnh vực tim mạch. Phát biểu tại phiên hội thảo chuyên đề, TS. BS. Bùi Thế Dũng - Trưởng khoa Nội Tim mạch - Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM, cho biết tỉ lệ mắc Zona và đau thần kinh sau Zona tăng theo tuổi, tăng cao ở người trên 50 tuổi:
“Tỉ lệ nhiễm Herpes zoster, kéo theo sau là tình trạng đau dây thần kinh sau Zona (PHN), dự kiến sẽ tăng do dân số già hóa và sự phát triển của các tình trạng suy giảm miễn dịch liên quan đến lão hóa. Bên cạnh đó, các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh Zona. Đáng lưu ý là mắc bệnh Zona có thể gây các biến chứng tiêm mạch hiếm gặp như làm tăng nguy cơ đột quỵ, và nguy cơ này tăng cao ngay sau khi nhiễm.”
Các cơn đau gây ra do zona thần kinh rất khủng khiếp, được mô tả nặng nề như bị dao đâm, bỏng nước sôi, thậm chí mức độ đau của zona còn được mô tả nặng nề hơn cơn đau của phụ nữ trong quá trình sinh đẻ…, kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, thậm chí suốt đời; đặc biệt nặng nề ở người lớn tuổi, người có bệnh nền. Theo các chuyên gia, hiện nay, những lựa chọn điều trị Zona và các biến chứng của Zona vẫn còn hạn chế và chưa được tối ưu. Vì thế, công tác dự phòng như tiêm vacccine được đánh giá là một trong những giải pháp quan trọng trong việc quản lý bệnh tim mạch nhờ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh Zona và nguy cơ biến cố tim mạch hiếm gặp.
Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy biện pháp phòng ngừa herpes zoster làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ ở những người từ 60 – 69 tuổi. Theo TS. BS. Trần Vũ Minh Thư - Trưởng khoa Nội Tim mạch 2, Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết: “Người từ 50 tuổi trở lên và người trên 18 tuổi có tình trạng suy giảm miễn dịch, là nhóm có nguy cơ cao mắc Zona. Do đó, cần sớm chủ động phòng ngừa Zona và các biến chứng do Zona gây ra.”
Ngọc Mai
