Đông lạnh là phương pháp bảo quản phổ biến nhằm ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, từ đó bảo quản chất lượng thịt. Có ba yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng thịt trong quá trình bảo quản: hoạt động của vi sinh vật và enzym, quá trình oxy hóa, và sự phát triển của các vi khuẩn có hại.
Trong thịt chứa nhiều nước, khi nhiệt độ môi trường hạ xuống dưới 0°C, nước trong thịt sẽ đóng băng từ từ. Lúc này, độ ẩm giảm, các phản ứng hóa học chậm lại hoặc ngừng hoàn toàn, khiến cho các vi khuẩn và vi sinh vật ngừng phát triển, dù chúng chưa bị tiêu diệt hoàn toàn. Do đó, đông lạnh là một phương pháp hiệu quả để làm chậm hoạt động của vi khuẩn, enzyme, cũng như giảm quá trình oxy hóa, giữ cho thịt tươi lâu hơn.
Nhiều người có thói quen lấy thịt từ ngăn đá tủ lạnh rồi ngâm vào nước khoảng 30-60 phút để rã đông nhanh chóng. Tuy nhiên, các chuyên gia đã chỉ ra, để đảm bảo vệ sinh và giữ được chất lượng dinh dưỡng, việc rã đông đòi hỏi sự chú ý và cẩn trọng hơn. Ngâm thịt vào nước hay để ngoài môi trường là những cách rã đông sai lầm có thể dẫn đến nhiễm khuẩn, gây nguy hại đến sức khỏe.
Vậy rã đông như thế nào mới là chính xác?
Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, rã đông chậm được coi là phương pháp tối ưu nhất. Cách thực hiện là giữ gói thịt nguyên vẹn trong bao bì và chuyển từ ngăn đông xuống ngăn mát của tủ lạnh. Việc chuyển sang nhiệt độ mát giúp thịt rã đông từ từ, hạn chế vi khuẩn xâm nhập và phát triển.
Phương pháp này giúp giữ lại hương vị và chất dinh dưỡng của thịt, nhưng có nhược điểm là mất nhiều thời gian. Đối với những phần thịt chưa sử dụng hết sau khi rã đông, hãy nhanh chóng cất lại vào ngăn đông để tránh nhiễm khuẩn.
Nhiều người có thói quen ngâm thịt vào chậu nước hoặc để ngoài nhiệt độ thường khi rã đông, điều này tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe. Khi thịt đông rã, các tinh thể nước đá tan ra để lại vô số lỗ nhỏ li ti trên bề mặt thịt. Các lỗ này trở thành nơi lý tưởng cho vi khuẩn "chui" vào và sinh sôi.
Đặc biệt, nhiệt độ từ 5°C đến 60°C là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nhanh chóng. Nếu để thịt rã đông ở nhiệt độ thường quá lâu, có thể dẫn đến nhiễm khuẩn, thậm chí tạo điều kiện cho mầm bệnh sinh sôi với tốc độ chóng mặt. Khi đó, sử dụng thịt đã bị nhiễm khuẩn sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe.
Sau khi rã đông, điều quan trọng là chế biến thực phẩm ngay lập tức. Nếu để thịt đã rã đông ở nhiệt độ khoảng 20°C trong vài giờ, số lượng vi khuẩn có thể lên đến hàng tỷ mầm bệnh trên mỗi gram thịt, vô cùng nguy hiểm. Bên cạnh đó, để thịt ở nhiệt độ thường quá lâu còn làm mất vitamin và ảnh hưởng hương vị của sản phẩm.
Sử dụng lò vi sóng để rã đông có được không?
Nếu bạn không có nhiều thời gian, lò vi sóng là phương pháp rã đông nhanh và tiện lợi. Tuy nhiên, cần chú ý một số yếu tố để đảm bảo an toàn thực phẩm. Khi sử dụng lò vi sóng, thực phẩm được làm nóng nhanh, có thể rã đông chỉ trong vài phút. Nhưng điều quan trọng là phải chế biến ngay sau khi rã đông. Việc cất lại vào ngăn đông sau khi rã đông bằng lò vi sóng có thể khiến vi khuẩn phát triển mạnh hơn và làm mất đi hương vị tươi ngon của thịt.
Ngoài ra, điều chỉnh thời gian và nhiệt độ là yếu tố quyết định khi rã đông bằng lò vi sóng. Nếu nhiệt độ quá thấp, thực phẩm sẽ rã đông chậm và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Ngược lại, nếu nhiệt độ quá cao, lớp bên ngoài thịt có thể bị chín trong khi bên trong vẫn đông đá. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng món ăn và có thể gây nguy hiểm nếu vi khuẩn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn.
Những sai lầm cần tránh khi rã đông thực phẩm
Dưới đây là hai sai lầm phổ biến mà các chuyên gia khuyến cáo nên tránh để đảm bảo an toàn thực phẩm, nguy cơ thực phẩm bị nhiễm khuẩn và giảm chất lượng dinh dưỡng.
Để thịt ở nhiệt độ thường
Ở nhiệt độ phòng, thậm chí trong thời tiết lạnh mùa đông, các vi khuẩn có hại vẫn có điều kiện thuận lợi để phát triển. Thịt đông lạnh khi tiếp xúc với nhiệt độ bên ngoài sẽ nhanh chóng trở thành "môi trường" lý tưởng cho vi khuẩn xâm nhập, làm tăng nguy cơ hư hỏng và nhiễm khuẩn.
Tái trữ thực phẩm đã rã đông
Một sai lầm khác mà nhiều người mắc phải là sau khi rã đông nhưng không sử dụng hết thực phẩm, họ thường tiếp tục cất phần thừa vào ngăn đông. Thịt và thực phẩm đã rã đông có cấu trúc tế bào bị tổn thương, dễ nhiễm khuẩn và mất đi độ tươi ngon. Việc tái trữ đông sau rã đông không những không ngăn chặn vi khuẩn mà còn tạo điều kiện cho chúng phát triển mạnh mẽ hơn, tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm khi dùng lại.
Để tránh tình trạng này, chỉ nên rã đông phần thực phẩm dự định sử dụng ngay, và nếu còn thừa, hãy bảo quản trong ngăn mát và sử dụng trong thời gian ngắn. Thói quen bảo quản thực phẩm đúng cách không chỉ giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe mà còn giữ trọn vẹn hương vị và giá trị dinh dưỡng của các món ăn.
Lời kết
Tóm lại, để rã đông thực phẩm một cách an toàn, hãy chuyển thịt từ ngăn đông xuống ngăn mát tủ lạnh và để rã đông từ từ. Đây là cách giữ lại chất lượng dinh dưỡng và hương vị cho thực phẩm. Nếu cần rã đông nhanh, bạn có thể dùng lò vi sóng nhưng phải đảm bảo chế biến ngay lập tức.
Quá trình rã đông tưởng chừng như đơn giản, nhưng nếu không chú ý đến các yếu tố vi sinh và nhiệt độ, thực phẩm có thể trở thành nguồn gây bệnh. Hãy lựa chọn phương pháp rã đông phù hợp và đảm bảo an toàn sức khỏe cho gia đình.
Thùy Linh (Tổng hợp)
