Sáng 10/12, Quốc hội thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Giáo viên, nhân viên trường công lập hưởng phụ cấp ưu đãi ưu việt
Nghị quyết quy định phụ cấp ưu đãi nghề được thực hiện theo lộ trình do Chính phủ quy định đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập với mức tối thiểu 70% đối với giáo viên, tối thiểu 30% đối với nhân viên.
Đối với giáo viên công tác tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo mức phụ cấp là 100%.
Cả nước hiện có hơn 1,05 triệu giáo viên mầm non và phổ thông hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Mức lương dao động từ 4,9 đến 15,87 triệu đồng một tháng, tùy bậc học. Sau khi cộng các khoản phụ cấp, tổng thu nhập khoảng 6,6 đến 30 triệu đồng một tháng.
Tăng quyền tự chủ cho địa phương và cơ sở giáo dục
Quốc hội cho phép các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học được tự chủ quyết định mức thu nhập tăng thêm cho nhà giáo, viên chức và người lao động từ nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước được để lại, phù hợp với quy chế chi tiêu nội bộ và kết quả hoạt động của đơn vị.
Theo nghị quyết, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo được tuyển dụng, tiếp nhận, quản lý nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên trường mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, trường chuyên biệt và trung học nghề công lập trên địa bàn tỉnh. Chủ tịch cấp xã được điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bổ nhiệm, miễn nhiệm, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên trường công lập thuộc quyền quản lý.
Ảnh minh họa: Internet
Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trường đại học được tự chủ xác định vị trí việc làm, tuyển dụng, ký hợp đồng lao động với chuyên gia, nhà khoa học có trình độ tiến sĩ là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo được giao quyết định một bộ sách giáo khoa phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027. Đến năm 2030, Nhà nước cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho học sinh, ưu tiên vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, biên giới, hải đảo.
Nhà nước đồng thời bảo đảm nguồn lực miễn học phí và giáo trình môn giáo dục quốc phòng và an ninh tại các trường dạy nghề, đại học. Học sinh, sinh viên được tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để trang trải chi phí học tập, sinh hoạt. Nghiên cứu sinh tham gia chương trình trọng điểm đào tạo theo đặt hàng của Nhà nước gắn với nhiệm vụ khoa học, công nghệ ưu tiên quốc gia được cấp học bổng và chi phí sinh hoạt.
Luật quy định Nhà nước bảo đảm chi tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào tạo; bố trí ngân sách từ nguồn tăng thu cho phát triển giáo dục, ưu tiên vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Trong 6 tháng kể từ khi hội đồng trường kết thúc hoạt động, cơ quan quản lý trực tiếp các cơ sở giáo dục công lập quyết định nhiệm vụ quản lý, điều hành do hội đồng trường đảm nhiệm liên quan đến tổ chức, nhân sự.
580.000 tỷ đồng cho chương trình hiện đại hóa giáo dục giai đoạn 2026–2035
Sáng cùng ngày, Quốc hội cũng thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035. Dự kiến kinh phí thực hiện chương trình giai đoạn 2026-2030 là 174.600 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương 100.000 tỷ đồng, vốn đối ứng địa phương 45.100 tỷ đồng, vốn đối ứng của các trường đại học và cao đẳng 20.400 tỷ đồng, vốn huy động khác 9.100 tỷ đồng.
Giai đoạn 2031-2035, căn cứ kết quả thực hiện giai đoạn đầu, Chính phủ trình Quốc hội quyết định nguồn lực tiếp tục triển khai chương trình. Tổng các nguồn lực dự kiến huy động trong 10 năm là 580.100 tỷ đồng.
Ảnh minh họa: Internet
Chương trình nhằm hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục và đào tạo, tạo bước chuyển căn bản về chất lượng; mở rộng cơ hội học tập cho người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục và quyền học tập suốt đời; đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao cho phát triển đất nước.
Đến năm 2030, toàn quốc sẽ hoàn thành giáo dục bắt buộc đến hết trung học cơ sở, kiên cố hóa toàn bộ phòng học; 30% trường mầm non, phổ thông có thiết bị để giảng dạy và học một số môn bằng tiếng Anh, từng bước đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai.
18 trường cao đẳng trọng điểm được đầu tư đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao trong các ngành, nghề kỹ thuật, công nghệ phục vụ các chương trình, dự án trọng điểm quốc gia. Một nửa số trường đại học đạt chuẩn, trong đó ít nhất 30 trường được đầu tư hiện đại tương đương các nước phát triển châu Á; 8 trường thuộc nhóm 200 trường hàng đầu châu Á; 1 trường thuộc nhóm 100 trường hàng đầu thế giới trong một số ngành, lĩnh vực.
Đến năm 2035, Việt Nam phấn đấu có 60 trường cao đẳng tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4; 6 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển thuộc Nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu. Ít nhất 12 trường đại học thuộc nhóm hàng đầu châu Á và 2 trường thuộc nhóm 100 trường hàng đầu thế giới.
Thùy Linh
