Theo đồ án quy hoạch được công bố, khu tái định cư tại xóm Văn Viên có tổng diện tích 38.585,27 m². Dự án được thiết kế để cung cấp 81 lô đất ở, đi kèm với hệ thống hạ tầng xã hội và kỹ thuật đồng bộ.
Vị trí khu đất tiếp giáp với khu vực đất nông nghiệp, hệ thống giao thông hiện hữu và khu dân cư cũ. Theo định hướng quy hoạch, nơi đây sẽ được phát triển thành một khu đô thị mới khang trang, đảm bảo môi trường sống ổn định và lâu dài cho người dân, thay vì chỉ là nơi ở tạm thời. Mục tiêu cao nhất là đảm bảo các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án đường sắt tốc độ cao có điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
Tại hội nghị, ông Nguyễn Hữu Hà - Chủ tịch UBND xã Lam Thành nhấn mạnh vai trò chiến lược của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đối với quốc gia và địa phương. Ông khẳng định việc triển khai khu tái định cư Văn Viên là nhiệm vụ chính trị quan trọng, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của cả hệ thống chính trị.
Lãnh đạo xã Lam Thành cam kết công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ được thực hiện công khai, minh bạch và đúng quy định pháp luật. Chính quyền đặc biệt lưu ý đến việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân, nhất là các hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp, ảnh hưởng đến tư liệu sản xuất.
Đồng thời, ông Nguyễn Hữu Hà cũng kêu gọi sự đồng thuận từ phía người dân, đề nghị bà con phối hợp chặt chẽ với chính quyền trong công tác kiểm đếm, bàn giao mặt bằng. Các ban ngành đoàn thể được yêu cầu tăng cường chức năng kiểm tra, giám sát để đảm bảo dự án triển khai đúng tiến độ và chất lượng.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đoạn đi qua địa phận tỉnh Nghệ An có chiều dài khoảng 85,5 km. Dự án ảnh hưởng trực tiếp đến khoảng 2.150 hộ dân.
Để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng cho "siêu dự án" này, tỉnh Nghệ An dự kiến quy hoạch và xây dựng khoảng 30 khu tái định cư với tổng diện tích trên 100 ha. Tổng kinh phí dự kiến cho hạng mục tái định cư lên tới 1.450 tỷ đồng, với mục tiêu bố trí chỗ ở ổn định cho hơn 1.900 hộ dân trong diện di dời.
Việc công bố quy hoạch tại xã Lam Thành là một trong những bước đi cụ thể hóa chủ trương này, góp phần đưa Nghệ An trở thành một trong những địa phương chủ động về mặt bằng sạch đón đầu dự án.
Theo báo cáo của các địa phương, đến nay, 16/18 xã, phường (có 2 xã, phường có dự án đi qua nhưng không phải bố trí khu tái định cư) đã được chấp thuận chủ trương khảo sát lựa chọn địa điểm tái định cư.
Cả 16 xã, phường phải bố trí khu tái định cư đều đã phê duyệt xong nhiệm vụ quy hoạch chi tiết khu tái định cư; 10 xã, phường đã duyệt Quy hoạch chi tiết khu tái định cư.
Riêng các xã: Tân Châu, Thần Lĩnh mới duyệt được 1 vị trí. Các xã: Hùng Châu, Minh Châu, Thần Lĩnh và Yên Trung, đơn vị tư vấn đang lập quy hoạch chi tiết.
Về công tác chuẩn bị đầu tư (khảo sát, lập báo cáo kinh tế-kỹ thuật, hoặc báo cáo nghiên cứu khả thi), phường Hoàng Mai đã trình thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư. Các xã: Quỳnh Lưu, Tân Châu (có 1 vị trí tái định cư) đã lựa chọn đơn vị lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư.
Xã Quỳnh Văn và xã Quỳnh Sơn đã phê duyệt đề cương nhiệm vụ và dự toán báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng khu tái định cư, đang trình phê duyệt lựa chọn nhà thầu tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Các xã: An Châu, Hưng Nguyên Nam, Hưng Nguyên đang trình thẩm định đề cương nhiệm vụ và dự toán lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng khu tái định cư.
Về công tác trích lục, trích đo, xã Tân Châu đã phê duyệt trích đo phục vụ giải phóng mặt bằng khu tái định cư. Phường Hoàng Mai và xã Quỳnh Lưu đang trình Sở Nông nghiệp và Môi trường thẩm định, phê duyệt trích đo. Các xã: Thần Lĩnh, Hưng Nguyên Nam, Lam Thành đã phê duyệt phương án thiết kế kỹ thuật-dự toán trích đo và đã lựa chọn đơn vị thực hiện trích đo.
Tại cuộc họp mới đây do UBND tỉnh Nghệ An tổ chức, Phó Chủ tịch UBND Nghệ An Hoàng Phú Hiền yêu cầu các địa phương hoàn thiện hồ sơ, trình thẩm định, phê duyệt các dự án khu tái định cư hoàn thành trong tháng 12/2025. Triển khai và hoàn thành các công việc để giải phóng mặt bằng vị trí xây dựng khu tái định cư (phê duyệt trích đo, họp lấy ý kiến người dân về công tác giải phóng mặt bằng; kiểm đếm, xác nhận nguồn gốc đất; thông báo thu hồi đất; lập phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng) trong tháng 12/2025.
Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam là công trình quan trọng quốc gia, được Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Đây được xác định là cơ hội tái cấu trúc không gian, tạo sức bật cho đô thị, công nghiệp, logistics của tỉnh Nghệ An.
Phan Huy
