Nếu bạn từng cảm thấy mình có phần “nhỉnh” hơn bạn bè về mặt tư duy và trí tuệ, đừng vội phủ nhận khả năng rằng điều đó đã được định hình ngay từ khi bạn chào đời. Phần lớn chúng ta đều tôn trọng những kết luận dựa trên nghiên cứu khoa học và khoa học cho thấy thời điểm bạn sinh ra thực sự có mối liên hệ nhất định với trí thông minh.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, những người sinh vào 3 tháng cụ thể trong năm có xu hướng sở hữu lợi thế bẩm sinh về khả năng nhận thức. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc họ có thể “đi đường bằng” mà không cần nỗ lực. Thực tế, trí thông minh là một quá trình học hỏi và rèn luyện suốt đời, với tất cả mọi người, bất kể sinh vào tháng nào. Chỉ là nếu bạn may mắn thuộc nhóm sinh vào những tháng này, bạn có thể có một lợi thế ban đầu.
1. Tháng 10
Năm 2006, các nhà nghiên cứu của Đại học Harvard đã công bố một nghiên cứu theo dõi sự phát triển của hơn 21.000 trẻ em từ khi sinh ra cho đến 7 tuổi. Kết quả cho thấy, những đứa trẻ sinh vào tháng 10 đạt điểm số cao hơn trong các bài kiểm tra IQ và phát triển nhận thức so với các bạn cùng lứa. Đáng chú ý, lợi thế này không chỉ xuất hiện ở trẻ sinh tháng 10 mà còn ở nhóm sinh tháng 11 và 12.
Vậy nguyên nhân đến từ đâu? Dù chưa có kết luận tuyệt đối, các nhà khoa học cho rằng những yếu tố theo mùa từ chế độ dinh dưỡng của người mẹ khi mang thai đến mức độ tiếp xúc với vitamin D... có thể đã tác động đến sự phát triển não bộ của thai nhi.
Một nghiên cứu khác tại Nhật Bản công bố năm 2023 đã bổ sung thêm góc nhìn thú vị. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng những trẻ sinh ngay trước mốc tuổi nhập học thường phải bắt đầu đi học khi còn nhỏ hơn bạn bè trong lớp. Điều này khiến các em gặp nhiều khó khăn ban đầu, nhưng đồng thời cũng buộc các em nỗ lực nhiều hơn, học tập chăm chỉ hơn, từ đó hình thành lợi thế về khả năng tư duy.
Khi đặt hai nghiên cứu cạnh nhau, có thể thấy trẻ sinh tháng 10 có thể hưởng lợi “kép” khi vừa được tác động tích cực từ điều kiện theo mùa trong thai kỳ, vừa được rèn luyện ý chí và khả năng thích nghi khi đi học sớm hơn. Thậm chí, một nghiên cứu tại Đức năm 2001 còn cho rằng nhóm trẻ này có xu hướng khỏe mạnh và sống thọ hơn, dù đây là câu chuyện thuộc một khía cạnh khác. Dù vậy, nếu sinh vào tháng 10, bạn rõ ràng không nên bỏ phí lợi thế trí tuệ mà mình có.
2. Tháng 11
Tương tự tháng 10, những người sinh vào tháng 11 cũng thường có lợi thế học tập, phần lớn liên quan đến sức khỏe của người mẹ trong thai kỳ, đặc biệt là lượng vitamin D hấp thụ.
Theo nghiên cứu của Harvard, thai kỳ của những em bé sinh tháng 11 trải qua tam cá nguyệt thứ ba - giai đoạn quan trọng nhất cho sự phát triển não bộ vào những tháng mát mẻ. Điều này giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với nắng nóng gay gắt, virus hay các yếu tố môi trường bất lợi, vốn có thể ảnh hưởng tinh vi đến sự phát triển của thai nhi.
Trong tam cá nguyệt thứ ba, não bộ của thai nhi gần như tăng gấp ba về trọng lượng, đồng thời phát triển các giác quan quan trọng như thị giác và thính giác. Theo Johns Hopkins, việc người mẹ được sống trong môi trường ổn định và lành mạnh trong giai đoạn này đóng vai trò then chốt đối với trí thông minh của trẻ sau này.
Điều thú vị là trẻ sinh tháng 11 không chỉ nổi bật về trí tuệ mà còn có lợi thế về thể chất. Một nghiên cứu đăng trên International Journal of Sports Medicine cho thấy những người sinh tháng 11 có thành tích thể thao cao hơn từ 10–15% so với những người sinh vào các tháng khác. Có thể nói, họ là nhóm “toàn diện” cả về trí não lẫn thể lực.
3. Tháng 12
Tháng 12 thường gắn liền với kỳ nghỉ lễ và sự bận rộn, nhưng lại là “ngôi sao thầm lặng” trong danh sách này. Giống như trẻ sinh tháng 10 và 11, những em bé sinh tháng 12 trải qua các giai đoạn quan trọng của sự phát triển não bộ trong điều kiện môi trường ít áp lực hơn, từ đó hỗ trợ cho sự phát triển trí tuệ tốt hơn.
Thậm chí, một nghiên cứu của Cơ quan Thống kê Quốc gia Anh cho thấy trẻ sinh tháng 12 có khả năng cao hơn trong việc lựa chọn các ngành nghề y khoa, đặc biệt là trở thành nha sĩ.
Nhà thần kinh học Russell Foster (Đại học Oxford) nhận định rằng dù mức độ ảnh hưởng của tháng sinh là không quá lớn, nhưng kết quả nghiên cứu lại rất rõ ràng. Ông nhấn mạnh rằng đây không phải là chiêm tinh học, mà là tác động của các yếu tố theo mùa. Thật khó tin rằng tháng sinh có thể ảnh hưởng đến cơ hội trong cuộc sống, nhưng trên thực tế, chiều cao, tuổi thọ, kết quả học tập, chỉ số BMI, nhịp sinh học và nguy cơ mắc một số bệnh đều có mối liên hệ nhất định với thời điểm một người được sinh ra.
Tháng sinh có quyết định trí thông minh không?
Dù các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa tháng sinh và trí thông minh, nhưng đây không phải yếu tố quyết định. Trí tuệ là một khái niệm phức tạp, chịu ảnh hưởng lớn hơn từ môi trường sống, sự đồng hành của cha mẹ, dinh dưỡng, giáo dục và sức khỏe tinh thần.
Tháng sinh không phải là số phận. Dù sinh vào tháng 10, 11 hay 12 hay bất kỳ tháng nào khác, điều quan trọng nhất vẫn là tinh thần học hỏi không ngừng. Bộ não giống như một cơ bắp, muốn phát huy hết tiềm năng, bạn phải sử dụng và rèn luyện nó mỗi ngày.
Vì vậy, đúng là trẻ sinh vào tháng 10, 11 và 12 có thể sở hữu một lợi thế nhỏ về mặt học thuật trong giai đoạn đầu đời, nhờ sự kết hợp giữa thời điểm nhập học, thai kỳ và điều kiện theo mùa. Nhưng sau cùng, chính mỗi người mới là người quyết định con đường mình sẽ đi.
Theo yourtango
Đông
