Bí mật khó nói của nam sinh 17 tuổi
Nam sinh đang được nhắc đến là Tiểu Cao, 17 tuổi và đang học trung học phổ thông tại Hàng Châu (Chiết Giang, Trung Quốc). Cậu kể lại, ngực của mình mấy tháng gần đây rất lạ, ngày càng to nhưng to lại không đều, tập trung vào bên ngực trái. Vì xấu hổ, cậu bắt đầu chỉ mặc đồ rộng, dày và khom lưng xuống khi đi lại dể che giấu điều bất thường, cũng chẳng dám nói với ai.
Cho đến một tiết thể dục, vì chạy quá hăng mà cậu mồ hôi nhễ nhại, vô thức cởi bỏ áo ngoài. Các bạn cùng lớp bắt đầu trêu chọc khiến Tiểu Cao phải xin nghỉ giữa chừng. Khi đến trường đón con, mẹ Tiểu Cao được giáo viên chủ nhiệm kể lại sự việc. Khi về nhà, mẹ Tiểu Cao cố gắng trấn an con là do "cơ địa" hoặc cậu đang béo lên, tập thể dục sẽ hết.
Thế nhưng, Tiểu Cao nói rằng cậu cảm thấy đau khi chạm vào khiến bà lo lắng. Tìm kiếm thông tin trên mạng thấy rất giống triệu chứng ung thư vú, bà tức tốc đưa con đến Bệnh viện trực thuộc Đại học Sư phạm Hàng Châu (Chiết Giang, Trung Quốc) khám ngay buổi chiều. Kết quả, Tiểu Cao mắc chứ vú to ở nam giới, hay còn gọi là tăng sản vú ở nam giới (gynecomastia).
Tất cả chỉ vì uống thứ này để trị mụn trứng cá!
Bác sĩ Meng Ning, Trưởng khoa Phẫu thuật mạch máu vú và tuyến giáp của bệnh viện cho biết: "Ở tuổi dậy thì, hormone nam (androgen) thường tăng cao, còn estrogen thấp. Tuy nhiên, nếu estrogen tăng hoặc androgen giảm sẽ gây mất cân bằng nội tiết, dẫn đến mô vú phát triển bất thường. Phần lớn trường hợp có thể tự hồi phục sau 1 - 3 năm. Nhưng nếu sự phát triển ngực ở nam giới tiếp diễn quá lâu, tuyến vú có thể bị xơ hóa hoặc thoái hóa hyalin, tạo thành các khối u cứng khó tự khỏi. Khi đó, phẫu thuật cắt bỏ là lựa chọn duy nhất".
Với trường hợp của Tiểu Cao, may mắn là được phát hiện sớm nhưng lại bị lệch một bên nên ảnh hưởng nhiều tới ngoại hình. Tuy không cần phẫu thuật, có thể dùng thuốc nhưng điều quan trọng nhất là tìm ra nguyên nhân mới có thể can thiệp đúng hướng.
Kiểm tra thêm chức năng tuyến giáp hay hormone giới tính đều không có vấn đề. Thói quen ăn uống hay ngủ nghỉ của Tiểu Cao cũng khá lành mạnh. Phải đến khi hỏi đến tiền sử dùng thuốc mới tìm ra manh mối.
Tiểu Cao cho biết, khoảng hơn 5 tháng trước cậu thức khuya ôn thi nhiều nên bị mọc mụn trứng cá. Mẹ cậu đưa đi phòng khám da liễu và được kê spironolactone. Sau khi uống hết hộp đầu tiên và thấy mụn giảm, cậu tiếp tục tự ý mua và dùng thêm khoảng 7 - 8 lọ thuốc này mà không đi tái khám hay kể với ai. Đến hiện tại vẫn đang uống tiếp.
Bác sĩ Meng Ning giải thích, spironolactone là một loại thuốc lợi tiểu, nhưng nó cũng có tác dụng kháng androgen (hormone nam). Thuốc thường được dùng trong da liễu để điều trị mụn trứng cá liên quan đến sự tiết androgen quá mức. Nó ức chế hoạt động của androgen, từ đó kiểm soát mụn trứng cá.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này lâu dài và đặc biệt là lạm dụng không theo đơn như Tiểu Cao có một tác dụng phụ điển hình ở nam giới: nó phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố tinh tế của cơ thể, dẫn đến sự gia tăng tương đối tác dụng của estrogen (hormone nữ). Chính sự mất cân bằng hormone này đã kích thích sự phát triển và hình thành mô vú, gây ra chứng vú to ở nam giới.
Sau hơn 2 tuần ngừng uống spironolactone và dùng thêm các loại thuốc điều hòa nội tiết tố, thay đổi lối sống, tình trạng sưng và đau ngực của Tiểu Cao đã hoàn toàn biến mất.
Bác sĩ cảnh báo về chứng tăng sản vú ở nam giới
Theo bác sĩ Meng Ning, chứng vú to ở nam giới chủ yếu do sự mất cân bằng tỷ lệ giữa androgen và estrogen trong tuyến vú. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Sinh lý: Thường gặp ở trẻ sơ sinh, thanh thiếu niên đang dậy thì và người cao tuổi. Hầu hết các trường hợp này có thể tự khỏi.
- Bệnh lý: Ảnh hưởng bởi các vấn đề của các cơ quan khác như tinh hoàn, tuyến yên, gan và tuyến giáp.
- Do thuốc: Sử dụng một số loại thuốc nhất định có tác dụng kháng hormone, điển hình là spironolactone.
- Ăn uống: Chế độ ăn uống dư thừa estrogen làm rối loạn nội tiết.
- Vô căn: Nguyên nhân không rõ ràng và nồng độ hormone vẫn bình thường.
Bác sĩ cũng cảnh báo rằng số trường hợp vú to ở nam giới vị thành niên đang gia tăng, một phần do sự gia tăng tỷ lệ béo phì. Để phòng ngừa, cần tránh béo phì quá mức, duy trì tập thể dục và chế độ ăn uống lành mạnh, đồng thời tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc nội tiết tố hoặc các loại thuốc có tác dụng kháng hormone mà không có chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Nguồn và ảnh: Sohu, ETtoday
Ngọc Ái
