TikTok lâu nay vẫn thường bị “gọi tên” khi nói về nguy cơ dữ liệu cá nhân bị thu thập và chuyển đi nơi khác. Tuy nhiên, ít ai biết rằng trong chính chiếc điện thoại của mình, rất nhiều người đang âm thầm đối mặt với một mối đe dọa thậm chí còn nghiêm trọng hơn: các ứng dụng VPN miễn phí.
VPN (mạng riêng ảo) vốn được quảng cáo như một giải pháp giúp người dùng ẩn danh, bảo vệ quyền riêng tư và vượt qua các giới hạn truy cập nội dung. Sau hàng loạt lệnh cấm và kiểm duyệt nội dung tại Mỹ và châu Âu, nhu cầu dùng VPN tăng vọt. Tại Anh, số người tải và sử dụng VPN đã tăng tới 6.000% chỉ trong thời gian ngắn. Xu hướng này cũng bùng phát mạnh ở Mỹ, Pháp và nhiều quốc gia khác, khi người dùng tìm cách truy cập các trang web hoặc nền tảng bị hạn chế.
Nhưng đằng sau sự tiện lợi đó, một rủi ro lớn đang chờ đợi: Các ứng dụng VPN miễn phí không rõ nguồn gốc. Theo các chuyên gia bảo mật, đây mới chính là “cánh cửa” dễ dàng nhất để dữ liệu cá nhân bị thu thập và chuyển ra nước ngoài.
James Maude, chuyên gia an ninh mạng của BeyondTrust, thẳng thắn nhận định: “Nếu bạn không trả tiền cho một sản phẩm, thì bạn chính là sản phẩm.” Với các ứng dụng VPN miễn phí, chi phí bạn “trả” không phải bằng tiền, mà bằng chính thông tin cá nhân: Lịch sử duyệt web, vị trí, dữ liệu thiết bị, thậm chí cả thông tin đăng nhập.
Điều đáng lo ngại là ngay cả sau khi bị các tổ chức bảo mật phát hiện hành vi thu thập dữ liệu bất thường, nhiều ứng dụng dạng này vẫn tồn tại trên App Store và Google Play. Điều đó đồng nghĩa với việc hàng triệu người vẫn vô tình sử dụng và để lộ thông tin mỗi ngày. Migliano, chuyên gia bảo mật tại Top10VPN, đưa ra cảnh báo rõ ràng: “Tôi thực sự khuyến cáo người dùng tránh xa hoàn toàn các VPN không rõ nguồn gốc. Rủi ro quá lớn nếu giữ chúng trên điện thoại.”
Nguy hiểm hơn, nhiều ứng dụng VPN miễn phí còn được quảng cáo bằng những lời cam kết bảo mật nghe rất “yên tâm” để dụ người dùng tải về. Thực tế, một số ứng dụng lại tích hợp mã độc, tạo điều kiện cho việc theo dõi, bán dữ liệu cho bên thứ ba hoặc sử dụng vào mục đích thương mại mà người dùng không hề hay biết.
Trước tình hình này, các chuyên gia khuyến nghị người dùng iPhone và Android nên chủ động kiểm tra toàn bộ ứng dụng trong máy, gỡ bỏ ngay các VPN không rõ nguồn gốc hoặc không minh bạch về chính sách bảo mật. Thay vào đó, hãy lựa chọn những dịch vụ VPN uy tín, có trụ sở rõ ràng, được đánh giá cao về độ an toàn như NordVPN, PrivadoVPN, Surfshark, Proton hay Norton… Những dịch vụ này tuy có phí nhưng đổi lại, người dùng được đảm bảo quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân không bị lợi dụng.
Sự bùng nổ của VPN cho thấy người dùng ngày càng quan tâm đến việc tự do truy cập Internet và bảo vệ thông tin cá nhân. Tuy nhiên, nếu chọn sai công cụ, chính chúng ta sẽ vô tình biến mình thành mục tiêu để kẻ khác khai thác. Trong thời đại mà dữ liệu cá nhân được ví như vàng, lựa chọn một giải pháp bảo mật đáng tin cậy không còn là tùy thuộc mà là yêu cầu bắt buộc.
Tham khảo Forbes
Huỳnh Duy
