Theo Báo cáo An ninh mạng 2024 của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, lừa đảo trực tuyến tiếp tục gây ra những tổn thất nặng nề cho người dùng Việt Nam. Tổng thiệt hại do các hình thức lừa đảo này gây ra trong năm 2024 ước tính lên tới 18.900 tỷ VNĐ, với hàng trăm nghìn người dùng trở thành nạn nhân.
Khảo sát, được thực hiện trực tuyến với sự tham gia của hơn 59.000 người từ ngày 28/11 đến 14/12, cho thấy cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người là nạn nhân của lừa đảo trực tuyến. Đây là một con số đáng báo động, đặc biệt khi tỷ lệ người dùng báo cáo các vụ việc với cơ quan chức năng chỉ đạt 45.69%, thấp hơn kỳ vọng.
Ba hình thức lừa đảo phổ biến nhất trong năm qua bao gồm dụ dỗ tham gia các khoản đầu tư tài chính không rõ nguồn gốc (70.72%), giả mạo danh tính cơ quan tổ chức để yêu cầu chuyển tiền (62.08%), và thông báo trúng thưởng với nội dung bất thường (60.01%). Đáng lo ngại, các đối tượng lừa đảo ngày càng sử dụng công nghệ tiên tiến như AI và Deepfake để tạo dựng lòng tin từ nạn nhân, làm cho việc nhận diện thật – giả trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Việc không báo cáo các vụ lừa đảo không chỉ gây khó khăn cho công tác điều tra mà còn làm tăng nguy cơ những hành vi này tiếp diễn. Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Công nghệ của Hiệp hội, báo cáo kịp thời giúp cơ quan chức năng thu thập bằng chứng, tăng khả năng xử lý và phong tỏa tài sản của kẻ gian. Đồng thời, mỗi vụ lừa đảo được ghi nhận sẽ góp phần xây dựng cơ sở dữ liệu để cảnh báo và bảo vệ cộng đồng khỏi những nguy cơ tương tự.
Ông Sơn cũng nhấn mạnh rằng lừa đảo trực tuyến sẽ tiếp tục hoành hành trong năm 2025. Ông khuyến nghị người dùng nên nâng cao ý thức bảo vệ thông tin cá nhân, không chia sẻ dữ liệu với các dịch vụ không tin cậy và xác minh kỹ trước khi thực hiện các giao dịch chuyển tiền. Các ứng dụng phòng chống lừa đảo như nTrust cũng là giải pháp hiệu quả để lọc và ngăn chặn các số điện thoại lừa đảo, website độc hại.
Lừa đảo trực tuyến không chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định của môi trường mạng. Việc nâng cao nhận thức, kết hợp các biện pháp công nghệ và pháp lý, là chìa khóa để xây dựng một không gian mạng an toàn, minh bạch và đáng tin cậy hơn. Các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dùng cần chung tay để giảm thiểu thiệt hại từ các hành vi lừa đảo, đồng thời bảo vệ lợi ích của toàn xã hội.
