Mới đây, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận trường hợp bệnh nhân N.T.H (82 tuổi) được con gái đưa vào viện trong tình trạng luôn nghi ngờ có người ăn cấp đồ, có biểu hiện sa sút trí tuệ.
Theo gia đình bệnh nhân, cách đây 7 năm, chồng bệnh nhân mất vì ung thư. Hiện, bệnh nhân H đang ở cùng con trai cả, gia đình hòa thuận.
Khoảng 4 năm nay, bà hay quên uống thuốc, hay kể lại chuyện ngày xưa cũ, nấu cơm quên bật nút… Các triệu chứng ngày càng tiến triển nặng, thậm chí có lần đi ra ngoài không nhớ đường về.
Bà H thường xuyên hoài nghi, dễ cáu gắt với mọi người trong gia đình, thường xuyên cất tiền nhưng không tìm lại được, nghi ngờ con dâu lấy cắp tiền của mình.
Ths.BS Nguyễn Văn Hải, Phòng Sức khoẻ Tâm thần người cao tuổi và Y học giấc ngủ (M8), Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, khoảng 3 tháng trở lại đây, bệnh nhân H thường xuyên lo sợ vì cho rằng có người đến ăn cắp đồ đạc trong nhà mình.
Bệnh nhân mang đồ đạc bên ngoài vào nhà, khóa chặt cửa đề phòng bị mất cắp, vài ngày lại đòi thay khóa 1 lần.
Lo lắng bị mất trộm, nhiều đêm bà H không ngủ, đi lại quanh nhà để trông đồ đạc. Dù được con cháu khuyên ngăn nhưng bà H không nghe, ngược lại còn cáu gắt, đòi đánh người nhà nên được đưa vào Viện Sức khỏe Tâm thần thăm khám.
Bác sĩ Hải cho biết thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng cho thấy bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc được, có sa sút trí tuệ, hoang tưởng bị thiệt hại, dễ cáu gắt và đêm ngủ ít.
Bệnh nhân được chẩn đoán bị sa sút trí tuệ trong bệnh Alzheimer khởi phát muộn với triệu chứng phụ hoang tưởng, có bệnh lý tăng huyết áp.
Bệnh nhân được điều trị suy giảm nhận thức, chống loạn thần. Sau 17 ngày điều trị, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc được, hết hoang tưởng, cảm xúc và hành vi tạm ổn định, ngủ được nhiều hơn.
Hiện, bệnh nhân đã được xuất viện, theo dõi và điều trị ngoại trú.
Triệu chứng sa sút trí tuệ
TS.BS Nguyễn Thị Phương Mai, Trưởng phòng M8, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết Alzheimer là bệnh lý tâm thần phổ biến ở người cao tuổi. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây sa sút trí tuệ - hậu quả của quá trình thoái hóa dẫn đến chết tế bào thần kinh.
Năm 2020 ước tính có khoảng 55 triệu người trên toàn thế giới bị sa sút trí tuệ, với gần 10 triệu ca mắc mới mỗi năm, trong đó Alzheimer chiếm 60-70% các trường hợp. Đáng nói, số người mắc sa sút trí tuệ tăng gấp đôi sau mỗi 20 năm, lên 82 triệu vào năm 2030 và 152 triệu vào năm 2050 - thống kê của WHO.
Theo bác sĩ Mai, bệnh Alzheimer thường khởi phát âm thầm, khiến nhiều người không nhận ra mình đang mắc bệnh, hoặc nhầm lẫn những dấu hiệu quên nhớ với quá trình lão hóa tự nhiên.
Một số dấu hiệu nhận biết sớm Alzheimer như sau:
- Suy giảm trí nhớ: khó khăn trong việc nhớ các sự kiện gần đây, quên những việc vừa làm, hỏi đi hỏi lại cùng một thông tin, quên các từ ngữ hoặc tên gọi quen thuộc, quên vị trí để chìa khóa, mắt kính hoặc các vật dụng thường ngày khác, quên tắt bếp khi nấu ăn…;
- Giảm tiếp thu thêm thông tin mới;
- Giảm sự tập trung, chú ý;
- Giảm khả năng lập kế hoạch;
- Giảm vốn từ, giảm sự lưu loát khi nói và viết…;
Ngoài ra, người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn lipid máu, bệnh lý mạch máu não hay nghiện rượu, hút thuốc, bệnh mạch máu não, trầm cảm – các rối loạn tâm thần khác, lười vận động sẽ tăng nguy cơ bị Alzheimer…
Alzheimer cũng có liên quan đến yếu tố gen, tuổi tác và giới tính. Theo đó, tuổi càng cao, nguy cơ mắc bệnh càng lớn, phụ nữ có nguy cơ mắc Alzheimer cao hơn nam giới.
Bác sĩ Mai cho biết để giảm nguy cơ mắc Alzheimer, mọi người cần tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, duy trì mối quan hệ với gia đình bạn bè, tăng sự tương tác giữa các cá nhân trong gia đình và ngoài xã hội.
Việc tham gia vào hoạt động xã hội, việc quản lý bệnh nền, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, không dùng chất kích thích cũng giúp dự phòng sa sút trí tuệ.
“Khi bản thân hoặc người thân đang cảm thấy khó khăn khi ghi nhớ, nên sớm đến khám và tư vấn các bác sĩ chuyên khoa tâm thần”, bác sĩ Mai nói.
Ngọc Minh
