Người lao động chịu thiệt
Theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội tỉnh Thanh Hóa, tính đến đầu tháng 1/2023, trên địa bàn toàn tỉnh có hơn 3.300 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN với tổng số tiền hơn 466 tỉ đồng. Đáng chú ý có nhiều doanh nghiệp, đơn vị nợ đóng BHXH kéo dài, với số tiền rất lớn.
Cụ thể như khối hành chính sự nghiệp, có Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP. Thanh Hóa (nợ 25 tháng), với số tiền hơn 3,5 tỉ đồng; Đội đảm bảo giao thông Triệu Sơn (nợ 19 tháng) với số tiền 500 triệu đồng; Ban Quản lý Di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng TP. Thanh Hóa (nợ 12 tháng), với số tiền 317 triệu đồng; Đoàn Quy hoạch và Thiết kế thuỷ lợi Thanh Hóa (nợ 4 tháng), với số tiền 136 triệu đồng; Trung tâm Phát triển Quỹ Đất thành phố Thanh Hoá (nợ 5 tháng), với số tiền 290 triệu đồng…
Đáng chú ý, một số doanh nghiệp trên địa bàn chưa thực hiện đúng quy định trong việc thu, nộp BHXH, BHYT, BHTN; chưa phối hợp với cơ quan BHXH hoặc cam kết lộ trình trả nợ nhưng không thực hiện.
Trong đó, một số doanh nghiệp có số lao động nhiều, số tiền nợ lớn và thời gian kéo dài như: Công ty TNHH FLC SAMSON GOLF & RESORT có 862 lao động (nợ 22 tháng), với số tiền hơn 18,8 tỉ đồng; Công ty TNHH Một thành viên Công nghiệp tàu thủy Thanh Hóa có 50 lao động (nợ 79 tháng - hơn 6 năm), với số tiền hơn 15,4 tỉ đồng; Xí nghiệp Sông Đà 10.5 có 202 lao động (nợ 22 tháng), với số tiền hơn 6,3 tỉ đồng; Công ty Cổ phần Lilama 5 có 70 lao động (nợ 52 tháng), với số tiền hơn 14,9 tỉ đồng.
Chi nhánh Công ty Cổ phần Sông Đà 4 có 63 lao động (nợ 55 tháng), với số tiền hơn 9,2 tỉ đồng; Công ty TNHH Một thành viên JLG Vina có 102 lao động (nợ 31 tháng), với số tiền hơn 4 tỉ đồng; Công ty TNHH Liên doanh Vinastone có 140 lao động (nợ 18 tháng), với số tiền 2,4 tỉ đồng…
Ngoài ra, một số doanh nghiệp có số nợ lớn, trong khi lao động còn lại ít hoặc đã giảm hết, thời gian nợ kéo dài. Điển hình như Công ty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Long còn 1 lao động (nợ hơn 7,6 tỉ đồng); Công ty CP Xây dựng Hancorp.2 còn 2 lao động (nợ hơn 37,5 tỉ đồng); Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Công trình giao thông 838 còn 1 lao động (nợ hơn 6,6 tỉ đồng); Công ty TNHH Hà Thịnh-Hà Trung còn 4 lao động (nợ hơn 1,2 tỉ đồng)…
Đặc biệt, một số doanh nghiệp hiện nay không còn văn phòng giao dịch, không hoạt động sản xuất kinh doanh tại Thanh Hóa nhưng có số nợ lớn.
Cụ thể như, Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 (địa chỉ tầng 2 nhà Vimeco, lô E9 đường Phạm Hùng, phường Trung Hoà, quận Cầu Giấy, Hà Nội); Chi nhánh Công ty Cổ phần Sông Đà 4 (địa chỉ tầng 3 Tòa nhà TM, KĐT Văn Khê, La Khê, Hà Đông, Hà Nội); Xí nghiệp Sông Đà 10.5 (lấy địa chỉ của Công ty CP Sông Đà 10).
Kiến nghị khởi tố
BHXH Thanh Hóa xác nhận: Từ năm 2020 - 2022, đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 16 đơn vị nợ BHXH, BHTN, BHYT, với tổng số tiền xử phạt là hơn 1,9 tỷ đồng. Trong đó, năm 2020 xử phạt 5 đơn vị, với số tiền hơn 686 triệu đồng; năm 2021 xử phạt 1 đơn vị, với số tiền 150 triệu đồng; năm 2022 xử phạt 10 đơn vị, với số tiền hơn 1 tỷ đồng.
Ngoài ra, từ năm 2020 - 2022, BHXH tỉnh Thanh Hóa cũng đã lập và chuyển hồ sơ đến cơ quan cảnh sát điều tra, kiến nghị khởi tố đối với một số đơn vị nợ BHXH kéo dài như: Công ty Cổ phần Xây dựng Hancorp.2, Công ty Cổ phần Licogi 15, Công ty TNHH may Vạn Hà, Công ty TNHH TS VINA và Công ty TNHH may Đa Lộc.
Theo BHXH Thanh Hóa, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH là do sau đại dịch COVID-19, nhiều đơn vị, doanh nghiệp vẫn chưa phục hồi, nhất là đơn vị có số lao động lớn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh và một số đơn vị đã ngừng hoạt động không có khả năng thanh toán.
Tình trạng này cũng có nguyên nhân từ ý thức tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của người sử dụng lao động chưa nghiêm, không thực hiện đúng các quy định của pháp luật; một số đơn vị hành chính sự nghiệp thụ hưởng ngân sách Nhà nước cũng nợ BHXH, BHYT, BHTN.
Việc xử lý sau thanh tra, kiểm tra tại các doanh nghiệp nợ còn nhiều hạn chế, chưa có biện pháp xử lý triệt để các trường hợp vi phạm về trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN. Nhiều doanh nghiệp không thực hiện kết luận sau thanh tra, kiểm tra.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Tuấn, Trưởng phòng Quản lý thu - Sổ thẻ, BHXH tỉnh Thanh Hóa, cho biết: “Thời gian tới, để giảm số tiền chậm đóng, cơ quan BHXH sẽ tiếp tục phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Liên đoàn Lao động tỉnh để thực hiện thanh tra, kiểm tra các đơn vị chậm đóng nhằm kịp thời phát hiện, xử lý và đề xuất xử lý các hành vi vi phạm. Đồng thời, tiếp tục khởi kiện các đơn vị chậm đóng hoặc nếu đủ các yếu tố cấu thành tội phạm sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.
Lương Diễn