Vương quốc Anh, vốn nổi tiếng về quan hệ đối tác chiến lược trong phát triển công nghệ quân sự, hiện đang đứng trước ngã ba đường trong quyết định về tương lai của lực lượng không quân. Vấn đề không chỉ là công nghệ mà còn là kinh tế và chính trị.
Là một phần của mạng lưới sản xuất máy bay chiến đấu toàn cầu, quốc gia này phải lựa chọn giữa hai con đường: một là máy bay F-35A hiện đại của Mỹ và hai là máy bay Eurofighter Typhoon, loại máy bay mà Vương quốc Anh có khoản đầu tư và sự quan tâm đáng kể.
Eurofighter và F-35
Eurofighter được sản xuất tại địa phương, được xem là tiềm năng để duy trì và mở rộng năng lực công nghiệp trong Vương quốc Anh. Các công đoàn địa phương nhấn mạnh rằng, các đơn đặt hàng Eurofighter mới là rất quan trọng đối với tương lai của ngành hàng không Anh. Theo họ, việc dừng chương trình có thể dẫn đến hậu quả kinh tế nghiêm trọng và đe dọa việc làm của 6.500 công nhân tham gia sản xuất chiếc máy bay chiến đấu này.
Ngoài ra, một trong những lập luận chính của các công đoàn là những đơn đặt hàng này sẽ mở đường cho sự phát triển của máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo có tên gọi là Tempest, hiện vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển.
Mặt khác, F-35A dù có chi phí cao hơn và yêu cầu công nghệ mới, nhưng vẫn mang lại những lợi thế đáng kể về hiệu suất chiến đấu. Mặc dù liên tục giành chiến thắng trong các cuộc đấu thầu cạnh tranh cho các hợp đồng mới trên khắp châu Âu, chẳng hạn như ở Bỉ, Ba Lan và Phần Lan, nhưng F-35 vẫn chưa giành được đơn đặt hàng lớn nào tại chính Vương quốc Anh.
Tuy nhiên, khả năng tích hợp máy bay này vào phi đội hiện tại của Không quân Hoàng gia cũng rất hấp dẫn, câu hỏi đặt ra là liệu Vương quốc Anh có quyết định giới thiệu một loại máy bay chiến đấu mới hay không, hay tiếp tục sử dụng loại Eurofighter quen thuộc.
F-35A là máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, có khả năng cơ động cao, có thể mang nhiều tên lửa không đối không hơn và có phạm vi hoạt động xa hơn đáng kể so với F-35B, loại máy bay được Anh lựa chọn vì khả năng cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng.
Tuy nhiên, ngành công nghiệp Anh không tham gia nhiều vào quá trình sản xuất F-35A như F-35B, điều này cũng ảnh hưởng đến tiềm năng tham gia của ngành công nghiệp địa phương và việc làm.
Hơn nữa, đơn đặt hàng Eurofighter mới có ý nghĩa lớn hơn đối với việc làm trong nước. Đối với mỗi đơn đặt hàng mới gồm 24 máy bay, dự kiến sẽ hỗ trợ 26.000 việc làm trong hai năm cho các nhà sản xuất chính của Anh như BAE Systems và Rolls-Royce.
Trong bối cảnh kinh tế bất ổn và thách thức toàn cầu, những công việc này không thể bị đánh giá thấp, đặc biệt là khi sự cạnh tranh toàn cầu về các hợp đồng quân sự ngày càng gia tăng.
Nhưng tình hình trở nên phức tạp hơn với sự xuất hiện của những thực tế chính trị mới. Đức đã chuyển sang mua F-35, đây là một quyết định táo bạo đối với một quốc gia theo truyền thống luôn bảo vệ máy bay chiến đấu của mình, vì vậy Vương quốc Anh đang chịu áp lực ngày càng lớn để đưa ra quyết định cân bằng cả lợi ích chính trị và kinh tế.
Như các công đoàn địa phương liên tục nhấn mạnh, sự khác biệt giữa hai chiếc máy bay này không chỉ nằm ở đặc điểm kỹ thuật mà còn ở khả năng củng cố nền kinh tế địa phương và duy trì việc làm có ý nghĩa công nghiệp.
Lựa chọn khó khăn
Nhìn về phía trước, Vương quốc Anh sẽ cần phải quyết định xem có nên tiếp tục đặt cược vào quan hệ đối tác chiến lược với châu Âu thông qua Eurofighter hay chấp nhận rủi ro và chuyển sang F-35, vốn có thể đắt hơn nhiều nhưng lại mang đến những lợi thế công nghệ.
Câu hỏi không chỉ là máy bay nào tốt nhất mà còn là con đường nào phù hợp nhất cho sự ổn định công nghiệp, quân sự và xã hội của Vương quốc Anh. Khi mở rộng phân tích về ngành hàng không quân sự của Anh, không chỉ xem xét các khía cạnh kinh tế và công nghệ mà còn phải xét đến các yếu tố địa chính trị chiến lược.
Đối với Vương quốc Anh, một trong những cường quốc quân sự hàng đầu thế giới và là một nhân tố chủ chốt trong NATO, việc lựa chọn máy bay chiến đấu mới là một phần của bức tranh chiến lược lớn hơn liên quan đến cả liên minh quốc tế và an ninh trong nước.
Mặt khác, F-35 mang đến những cơ hội hợp tác đặc biệt với các quốc gia khác cũng đã lựa chọn máy bay này, bao gồm Mỹ, Israel và Nhật Bản. Sự hợp tác này đảm bảo khả năng tương tác hoạt động và chia sẻ thông tin tình báo thời gian thực, có tầm quan trọng chiến lược trong các cuộc xung đột hiện đại.
Trong khi Eurofighter Typhoon là biểu tượng hàng đầu cho sự độc lập về công nghiệp và quân sự của châu Âu, dựa trên sự hợp tác giữa bốn quốc gia châu Âu là Vương quốc Anh, Đức, Tây Ban Nha và Italia.
Sự hợp tác này không chỉ quan trọng đối với việc duy trì năng lực công nghiệp hiện có ở châu Âu mà còn đối với việc tăng cường an ninh quân sự của châu lục. Bất chấp những thất bại gần đây của chương trình trong việc giành đơn đặt hàng, Eurofighter vẫn là yếu tố quan trọng trong nỗ lực của châu Âu nhằm xây dựng và duy trì năng lực quân sự của riêng mình.
Trong tình thế tiến thoái lưỡng nan về mặt chiến lược này, không thể bỏ qua tình hình chính trị trong nước tại Vương quốc Anh. Các cuộc bầu cử quốc gia, dư luận và nỗ lực vận động hành lang từ nhiều nhóm lợi ích khác nhau có thể đóng vai trò quan trọng trong quyết định cuối cùng.
Hơn nữa, khía cạnh môi trường của vấn đề không thể bị bỏ qua. Việc phát triển máy bay chiến đấu mới sẽ cần đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về việc giảm phát thải carbon và sản xuất bền vững.
Hơn nữa, việc lựa chọn máy bay chiến đấu mới sẽ không chỉ liên quan đến nhu cầu cấp thiết về công nghệ tiên tiến và hợp đồng sản xuất mới. Nó cũng sẽ ảnh hưởng đến sự sẵn sàng lâu dài của Vương quốc Anh để xử lý các mối đe dọa địa chính trị trong tương lai.
Trước tham vọng quân sự ngày càng tăng của Nga và Trung Quốc, cũng như tình hình bất ổn ở nhiều khu vực trên thế giới, Vương quốc Anh phải cân nhắc không chỉ nhu cầu hiện tại mà còn cả nhu cầu trong tương lai về sức mạnh không quân.
Vì vậy, quyết định lựa chọn một loại máy bay chiến đấu mới không chỉ là vấn đề công nghệ hàng không và nhu cầu quân sự mà còn là vấn đề ổn định xã hội, kinh tế và địa chính trị, khiến cho quá trình ra quyết định trở nên phức tạp và nhiều mặt.
Đây là một lựa chọn sẽ có hậu quả vượt ra ngoài tương lai gần, định hình cán cân quyền lực trong thế giới hiện đại cho nhiều thế hệ sau.
Quang Hưng
Bình luận tiêu biểu (0)