Viêm màng não do nhiễm giun lươn và giun đũa chó mèo
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận, điều trị 3 bệnh nhân cùng quê Phú Thọ, đến khám vì triệu chứng đau đầu, buồn nôn. Các bác sĩ chẩn đoán viêm màng não do nhiễm giun lươn và giun đũa chó mèo.
Bệnh nhân Q.V.T, 51 tuổi, cho biết các triệu chứng bắt đầu khoảng một tháng trước khi nhập viện với biểu hiện đau đầu, ù tai, tê bì và mất cảm giác ở hai cánh tay, nấc nhiều, buồn nôn và nôn. Ban đầu ông được chẩn đoán nhiễm giun đũa chó mèo tại bệnh viện tuyến dưới và điều trị trong 14 ngày nhưng không cải thiện.
Khi nhập viện tại Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, ông không có biểu hiện ngứa ngáy ngoài da như nhiều trường hợp nhiễm ký sinh trùng khác, mà chỉ còn lại các triệu chứng thần kinh như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và nôn.
Qua khai thác tiền sử, bác sĩ ghi nhận ông T có thói quen ăn gỏi cá sống, một yếu tố nguy cơ cao. Ông T được chỉ định chọc dịch não tủy xét nghiệm. Kết quả cho thấy có tới 721 tế bào, trong đó bạch cầu ái toan chiếm 20%, dấu hiệu điển hình của nhiễm ký sinh trùng. Các xét nghiệm chuyên sâu cũng xác định bệnh nhân dương tính với giun lươn và giun đũa chó mèo. Ông được chẩn đoán viêm màng não tăng bạch cầu ái toan do ký sinh trùng.
Bệnh nhân thứ hai là chị B. T. Q, 46 tuổi, cũng trú tại Phú Thọ. Chị bắt đầu có các cơn đau đầu và sốt nóng từng cơn khoảng ba tuần trước khi nhập viện. Dù được điều trị tại bệnh viện tỉnh với chẩn đoán nhiễm ký sinh trùng, tình trạng không thuyên giảm sau gần ba tuần điều trị.
Khi chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, tại khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, chị Q được chỉ định chọc dịch não tủy, kết quả cho thấy số lượng tế bào tăng cao lên tới 2.458 tế bào, protein 4,3 (cao gấp nhiều lần chỉ số bình thường là 0,2), bạch cầu ái toan chiếm 40%. Xét nghiệm khẳng định bệnh nhân dương tính với giun đũa chó mèo, với biểu hiện viêm màng não do ký sinh trùng rõ rệt.
Rủ nhau đi khám vì cùng đau đầu, 3 người phát hiện “sự thật ngỡ ngàng” trong não. Ảnh: BVCC
Trường hợp thứ ba là ông N.V.L, 80 tuổi, cũng trú tại Phú Thọ. Khoảng ba tuần trước khi nhập viện, ông xuất hiện các triệu chứng sốt nhẹ, đau đầu, buồn nôn. Ông được đưa đến bệnh viện tỉnh khám và điều trị với chẩn đoán nhiễm ký sinh trùng.
Tuy nhiên, do có tiền sử bệnh nền như tăng huyết áp và Gout lâu năm (điều trị không rõ loại thuốc), tình trạng của ông không thuyên giảm sau một thời gian điều trị. Ông được chuyển tuyến đến Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Tại đây, kết quả xét nghiệm dịch não tủy xác định ông L nhiễm ký sinh trùng giun đũa chó mèo với biểu hiện viêm màng não rõ rệt.
Phòng tránh ký sinh trùng
Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, giun lươn và giun đũa chó mèo là một loại ký sinh trùng có thể lây sang người qua đường tiêu hóa, chủ yếu từ đất, cát hoặc thực phẩm bị nhiễm ấu trùng. Bệnh thường diễn biến âm thầm, không có biểu hiện cấp tính rõ ràng nên rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường như cảm cúm, rối loạn tiền đình, viêm xoang...
Khi xâm nhập vào cơ thể, ấu trùng có thể di chuyển đến não, mắt, gan hoặc các cơ quan khác, gây tổn thương nghiêm trọng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ gặp phải các biến chứng nặng như co giật, động kinh, tổn thương thần kinh hoặc thậm chí tử vong. Rất may, cả ba bệnh nhân đều đáp ứng tốt với thuốc đặc trị giun sán kết hợp thuốc chống viêm. Sau ba ngày điều trị, tình trạng đau đầu giảm rõ rệt, bệnh nhân tỉnh táo và cải thiện toàn trạng.
Để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này, bác sĩ Thiệu khuyến cáo người dân cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường. Cần tắm rửa cho chó mèo thường xuyên, tẩy giun định kỳ và nuôi nhốt vật nuôi đúng cách, tránh để vật nuôi phóng uế bừa bãi.
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chó mèo, đặc biệt là trẻ nhỏ. Về chế độ ăn uống, người dân nên ăn chín, uống sôi, hạn chế các món tái sống như gỏi cá, thịt tái, rau sống (đặc biệt là các loại rau thủy sinh), đồ nướng hoặc hun khói chưa đảm bảo an toàn vệ sinh. Ngoài ra, cần rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với đất cát hoặc vật nuôi. Việc tẩy giun định kỳ cho người, trung bình 6 tháng một lần, cũng là biện pháp quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe.
