Với cách tính lương hưu dựa trên số năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu như hiện nay, việc tăng mức tiền lương đóng BHXH sẽ dẫn đến việc tăng mức lương hưu. Theo đó, cán bộ, công chức, viên chức có thời gian hưởng tiền lương mới càng dài thì lương hưu càng tăng cao so với người nghỉ hưu trước 1/7/2024.
Như vậy, người nghỉ hưu sau 1/7/2024 có thể sẽ được hưởng mức lương hưu cao hơn nhiều so với những người nghỉ hưu trước cải cách tiền lương, dẫn đến sự phát sinh chênh lệch lương hưu giữa những người nghỉ hưu trước và sau ngày 1/7/2024 khi thực hiện cải cách tiền lương.
Vì vậy, nhằm đảm bảo tính cân đối về mức hưởng giữa những người nghỉ hưu trước và sau 1/7/2024 đồng thời đảm bảo tính cân đối trong khả năng thu - chi, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề xuất điều chỉnh mức tăng lương hưu từ 1/7/2024 với mức tăng khoảng 8%.
Theo đó dự kiến, từ 1/7/2024, mức lương làm căn cứ đóng BHXH bình quân sẽ tăng thêm khoảng 54,89% (do bảng lương mới thiết kế phụ cấp công vụ vào lương để mở rộng quan hệ tiền lương).
Căn cứ vào từng đối tượng cụ thể, mức lương hưu sau cải cách sẽ được xây dựng và điều chỉnh để cả những người nghỉ hưu trước hay sau thời điểm cải cách tiền lương đều không bị thiệt thòi theo đúng tinh thần Nghị quyết 27.
Người nghỉ hưu trước 1/7/2024 có được bù giảm phần chênh lệch lương hưu khi cải cách tiền lương?
Cho tới thời điểm hiện tại, các chính sách hay chế độ lương hưu theo chính sách cải cách tiền lương từ 1/7/2024 tới đây vẫn chưa có thông tin cụ thể.
Tuy nhiên, mức lương hưu sau cải cách sẽ được xây dựng và điều chỉnh sao cho những người nghỉ hưu trước hay sau thời điểm cải cách tiền lương đều không bị thiệt thòi theo đúng tinh thần Nghị quyết 27.
Theo đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, từ 1/7/2024 sẽ có 3 mức điều chỉnh lương hưu cho 3 nhóm đối tượng khi cải cách tiền lương bao gồm:
Nhóm 1: Những người nghỉ hưu sau 1/7/2024
Với nhóm này, mức tăng lương hưu sẽ được tính toán hợp lý giữa khu vực đang làm việc với người nghỉ hưu, hài hòa giữa người cùng chức vụ trước và sau 1/7/2024.
Việc điều chỉnh mức lương hưu không thấp hơn 50% so với mức tăng lương sau cải cách để đảm bảo hài hòa, cân đối, không để người nghỉ hưu bị đẩy xa hơn, thiệt thòi khi cải cách tiền lương.
Bên cạnh đó, những người nghỉ hưu trước 01/7/2024 ngoài được áp dụng chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) thì sẽ vẫn được đảm bảo đầy đủ các chế độ như những người nghỉ hưu bình thường.
Nhóm 2: Những người nghỉ hưu trước 1/7/2024
Đây là nhóm đối tượng sẽ được lưu ý khi thực hiện cải cách tiền lương. Theo đó, Nhà nước cần áp dụng mức bù để giảm phần chênh lệch lương giữa người nghỉ hưu trước và sau thời điểm cải cách chính sách tiền lương. Ngoài áp dụng chính sách bảo hiểm xã hội, những người hưởng lương theo ngân sách khi về hưu được đảm bảo đầy đủ chế độ như người nghỉ hưu bình thường.
Nhóm 3: Những người nghỉ hưu trước năm 1995
Bộ trưởng cho biết, sẽ có chính sách đặc biệt để đẩy lương hưu lên cao hơn nữa đối với nhóm đối tượng này.
Như vậy, có thể nói khi thực hiện cải cách tiền lương, dự kiến những người nghỉ hưu trước ngày 1/7/2024 và trước năm 1995 sẽ được xem xét tăng mức lương hưu phù hợp để đảm bảo tính hài hòa, cân đối, không để người nghỉ hưu trước 1/7 bị đẩy xa hơn, thiệt thòi hơn khi cải cách tiền lương.
"Mức tham chiếu" được dùng để điều chỉnh lương hưu đang được đề xuất ra sao?
Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) cũng đã đề cập và giải thích về mức tham chiếu tại Điều 4 như sau:
Mức tham chiếu là mức tiền do Chính phủ quy định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội trong Luật này. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế và phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, quỹ bảo hiểm xã hội.
Với việc chênh lệch tiền lương hưu giữa những người nghỉ hưu trước và sau 01/7/2024 do thực hiện cải cách tiền lương, dự kiến tới đây Bộ và các cơ quan liên quan sẽ chú ý xem xét, nghiên cứu thêm các quy định về mức tham chiếu. Cụ thể:
- Sẽ nghiên cứu xây dựng một số nguyên tắc cụ thể xác định mức tham chiếu để thực hiện khi có cải cách tiền lương cũng như Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực theo quan điểm chỉ đạo về Nghị quyết 28-NQ/TW năm 2018 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.
- Cần bổ sung quy định cụ thể về "mức tham chiếu" dưới dạng nguyên tắc tính vào thời điểm cải cách tiền lương, còn sau đó khi áp dụng nguyên tắc điều chỉnh cho các năm hoặc giai đoạn tiếp theo trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách của Nhà nước, quỹ BHXH.
