Sự trỗi dậy của token hóa tài sản thực trên toàn cầu
Số hóa tài sản thực lên blockchain, hay token hóa tài sản thực (RWA) đã trở thành một trong những xu hướng phát triển mạnh mẽ nhất của ngành công nghiệp blockchain trong năm 2024. Sự bùng nổ của RWA không chỉ thể hiện qua tăng trưởng ấn tượng của các loại tài sản được số hóa, mà còn phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn từ các tổ chức tài chính truyền thống.
Theo dữ liệu tổng hợp, vốn hóa thị trường của RWA đã tăng 32% trong năm qua, vượt xa tốc độ tăng trưởng của thị trường tiền mã hóa nói chung. Đặc biệt, các quỹ trái phiếu chính phủ số hóa (tokenized Treasurys) đã ghi nhận mức tăng trưởng 179% trong năm 2024, trong khi tín dụng tư nhân token hóa tăng 40%. Những con số này phản ánh sự thay đổi mang tính cách mạng trong cách tài sản truyền thống được giao dịch và quản lý trên blockchain.
Không chỉ dừng lại ở các công ty khởi nghiệp blockchain, những tập đoàn tài chính hàng đầu thế giới cũng đang đặt cược vào xu hướng này. JPMorgan, UBS, BlackRock, Citi và Goldman Sachs đã chuyển từ việc nghiên cứu lý thuyết sang triển khai các ứng dụng thực tiễn của công nghệ blockchain trong quản lý tài sản. JPMorgan, với nền tảng Onyx, đang thúc đẩy quá trình số hóa tài sản có giá trị cao, trong khi BlackRock và Franklin Templeton đã ra mắt các quỹ thanh khoản số hóa như BUIDL và Benji.
Giám đốc điều hành BlackRock, Larry Fink cho biết: "Thế hệ tiếp theo của thị trường, thế hệ tiếp theo của chứng khoán, sẽ là việc token hóa chứng khoán." Theo dự báo của VanEck, tổng vốn hóa thị trường của RWA có thể vượt mốc 50 tỷ USD vào cuối năm 2025. Trong dài hạn, một số báo cáo còn ước tính quy mô thị trường này có thể đạt từ 4 đến 30 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Với sự tham gia mạnh mẽ của các định chế tài chính truyền thống, token hóa tài sản thực không còn là một khái niệm xa vời, mà đang từng bước định hình lại ngành tài chính toàn cầu.
Vì sao token hóa tài sản thực trở thành xu hướng tất yếu?
Theo Binance Academy, các tài sản thế giới thực (RWA) là các tài sản được token hóa từ các tài sản thực hữu hình bằng cách liên kết tài sản vật chất với blockchain. Sự trỗi dậy của RWA không chỉ đến từ tăng trưởng tài chính mà còn từ những cải tiến mang tính hệ thống mà công nghệ blockchain mang lại. Một trong những động lực lớn nhất của xu hướng này là khả năng cải thiện thanh khoản và giảm thiểu rào cản đầu tư.
Trước đây, các tài sản như bất động sản, trái phiếu hay cổ phần tư nhân thường yêu cầu vốn đầu tư lớn, thời gian giao dịch kéo dài và bị giới hạn về tính thanh khoản. Tuy nhiên, khi những tài sản này được mã hóa thành token, chúng có thể được giao dịch theo thời gian thực trên blockchain, với mức đầu tư tối thiểu nhỏ hơn nhiều so với trước đây. Điều này giúp mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho nhiều nhà đầu tư cá nhân, thay vì chỉ giới hạn trong các tổ chức tài chính lớn.
Ngoài ra, RWA còn giúp nâng cao tính minh bạch trong các giao dịch tài chính. Hệ thống tài chính truyền thống thường gặp phải vấn đề thiếu minh bạch và các thủ tục hành chính rườm rà. Trong khi đó, blockchain cung cấp một sổ cái phân tán bất biến, nơi mọi giao dịch được ghi nhận công khai và không thể chỉnh sửa. Điều này giúp giảm rủi ro gian lận và đảm bảo sự công bằng trong thị trường tài chính.
Bên cạnh đó, những cải tiến về công nghệ cũng đang giúp giải quyết những rào cản trước đây của blockchain, chẳng hạn như vấn đề mở rộng quy mô và khả năng bảo mật. Những nền tảng như JPMorgan Onyx hay Securitize hiện đã có thể hỗ trợ giao dịch và quản lý tài sản token hóa với quy mô tổ chức lớn, mở ra tiềm năng áp dụng rộng rãi trên thị trường tài chính toàn cầu.
Thách thức cho Việt Nam trước xu hướng token hóa tài sản thực
Trong khi các tập đoàn tài chính hàng đầu thế giới đang đặt cược vào token hóa, Việt Nam cũng có những lợi thế riêng để tận dụng xu hướng này. Theo báo cáo của Triple-A, Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tỷ lệ sở hữu tiền mã hóa cao nhất thế giới, với hơn 17 triệu người dùng, tương đương 17% dân số.
Dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực tài sản số tại Việt Nam cũng rất đáng kể. Theo Chainalysis, tổng lượng giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam trong năm 2023 đạt 105 tỷ USD, đưa nước ta vào nhóm các thị trường blockchain sôi động nhất thế giới. Cùng với sự quan tâm ngày càng lớn từ các nhà đầu tư tổ chức, Việt Nam đang có những điều kiện thuận lợi để trở thành một trung tâm token hóa tài sản thực trong khu vực Đông Nam Á.
Về mặt chính sách, chính phủ Việt Nam cũng đang có những động thái quan trọng trong việc tiếp cận tài sản số. Bộ Tài chính gần đây đã đề xuất thử nghiệm sàn giao dịch tài sản số tại các trung tâm tài chính, nhằm minh bạch hóa thị trường và tận dụng dòng vốn đầu tư từ nước ngoài.
Tuy nhiên, khung pháp lý rõ ràng cho tài sản số là điều quan trọng. Ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Công ty Chứng khoán SSI, từng chia sẻ: “Để tận dụng tối đa tiềm năng của tài sản số, một yếu tố cốt lõi là sự minh bạch và rõ ràng trong khung pháp lý. Đây là yếu tố nền tảng giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp, và cộng đồng có thể phát triển trong một môi trường an toàn và bền vững”. Nhận định này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một khung pháp lý vững chắc, để giúp Việt Nam không chỉ tham gia mà còn có thể dẫn đầu trong làn sóng token hóa.
Bà Lynn Hoàng, Giám đốc quốc gia Binance cho biết: “Theo quan sát của tôi, khung pháp lý rõ ràng cho tài sản số sẽ mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho Việt Nam. Trước hết, nó sẽ tạo ra một thị trường an toàn và minh bạch hơn bằng cách bảo vệ nhà đầu tư, giảm gian lận và nâng cao tính ổn định chung của thị trường. Thứ hai, sự rõ ràng về quy định sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư hơn và khuyến khích các công ty blockchain mở rộng hoạt động tại Việt Nam, thúc đẩy sự phát triển và đổi mới trong ngành. Ngoài ra, khung pháp lý chặt chẽ sẽ giúp Việt Nam đưa tài sản số vào hệ sinh thái tài chính hiện tại, cải thiện khả năng tiếp cận nguồn vốn từ thế giới, giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong nền kinh tế số toàn cầu”.
Việt Nam, với tỷ lệ sở hữu tài sản số cao, dòng vốn blockchain mạnh mẽ và sự quan tâm từ chính phủ, đang có cơ hội lớn để khai thác tiềm năng của RWA. Tuy nhiên, để biến cơ hội thành hiện thực, cần có một chiến lược rõ ràng trong việc phát triển hạ tầng công nghệ, khung pháp lý và nâng cao nhận thức của nhà đầu tư.
Nếu tận dụng tốt các điều kiện sẵn có, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm tài sản số trong khu vực, thu hút dòng vốn quốc tế và thúc đẩy sự đổi mới trong lĩnh vực tài chính.
Tuấn Nguyễn
Bình luận tiêu biểu (0)