Tuy Windows on ARM không phải là một nền tảng mới, nhưng trên thực tế nó chưa bao giờ được nhiều người chú ý, khi nói đến laptop Windows, đa phần chúng ta chỉ nghĩ đến những sản phẩm truyền thống sử dụng Intel. Những con chip này rất mạnh, nhưng thường có điểm yếu ở tỏa nhiệt và thời lượng pin.
Đến năm 2020, Apple đã thực hiện một bước đi táo bạo là từ bỏ chip Intel và chuyển sang sử dụng chip M mà công ty tự thiết kế dựa trên kiến trúc ARM. Kể từ đó, ARM ngày càng nhận được sự quan tâm lớn hơn trên thị trường laptop.
Đây cũng là thời điểm mà Intel cho thấy sự xuống sức trên thị trường CPU và người dùng đang tìm kiếm lựa chọn mới trên nền tảng Windows. Qualcomm, tên tuổi lớn trên thị trường smartphone, nhanh chóng nắm thời cơ và tung ra Snapdragon X Elite dành riêng cho Window on ARM.
Theo xu hướng hiện tại hướng đến những sản phẩm nhỏ gọn và thời lượng pin lâu dài, CPU Snapdragon X Elite của Qualcomm hứa hẹn một cuộc cách mạng về hiệu suất và tiết kiệm năng lượng trên laptop Windows. Sau một thời gian chờ đợi, cuối cùng những chiếc laptop đầu tiên có con chip này đã xuất hiện và Asus Vivobook S 15 là một trong những thiết bị tiên phong. Liệu chiếc laptop với chip ARM này có gì đáng chú ý.
Thiết kế
Asus đã nỗ lực để làm cho Vivobook S 15 vừa có thiết kế đẹp mắt vừa thoải mái khi sử dụng. Khung máy hoàn toàn bằng kim loại mang lại cảm giác cao cấp. Với chiều rộng chỉ 14,7mm và nặng 1,42kg, máy có khả năng di động ấn tượng đối với một laptop 15 inch, giúp Vivobook S 15 trở thành một lựa chọn đáng cân nhắc cho những ai cần mang theo thiết bị di chuyển thường xuyên.
Một điểm nhấn thú vị là logo được khắc CNC, giúp tăng thêm nét tinh tế của máy. Bản lề ErgoLift mang đến góc sử dụng 180 độ vừa đảm bảo chức năng mà vẫn rất đẹp mắt. Đặc biệt là bản lề này dù chắc chắn nhưng người dùng vẫn có thể mở màn hình chỉ bằng 1 ngón tay thay vì phải một tay giữ thân máy và một tay mở nắp màn hình, rất tiện lợi và cho thấy độ hoàn thiện cao từ Asus.
Đối với một laptop mỏng nhẹ như thế này thì các cổng mà Asus trang bị cho Vivobook S 15 phải nói là rất đa dạng. Ở phía bên trái là cổng HDMI 2.1, hai cổng USB4 (hỗ trợ màn hình ngoài và truyền dữ liệu tốc độ cao), đầu đọc thẻ MicroSD và cổng tai nghe. Phía bên phải được bố trí hai cổng USB 3.2 Gen 1 Type-A. Sự kết hợp này sẽ đáp ứng hầu hết nhu cầu của người dùng mà không cần sử dụng thêm nhiều adapter.
Asus trang bị cho Vivobook S 15 bàn phím ErgoSense có khu vực phím số riêng biệt, đây là một trang bị đáng hoan nghênh trên laptop 15 inch, đặc biệt đối với những người dùng thường xuyên làm việc với dữ liệu số. Bàn phím cũng được tích hợp đèn nền RGB mà bạn có thể tùy chỉnh. Tính năng nổi bật của bàn phím là phím Copilot chuyên dụng, nhấn mạnh xu hướng AI đang diễn ra hiện nay. Phím này có thể hữu ích trong việc truy cập nhanh AI, nhưng giá trị lâu dài sẽ phụ thuộc vào mức độ Microsoft tích hợp Copilot vào Windows và cách người dùng thích ứng với AI.
Touchpad có kích thước rộng rãi 129,7 x 84,8 mm mang lại nhiều không gian để người dùng điều hướng dễ dàng. Asus cũng đã tích hợp công nghệ Smart Gesture để điều chỉnh âm thanh, tối ưu hóa độ sáng màn hình hoặc quản lý phát video. Bạn có thể dùng rìa của touchpad để tăng giảm âm lượng và tăng giảm sáng, tua bài hát,...
Màn hình của máy sử dụng công nghệ OLED 120Hz (2880 x 1660) cho chất lượng hình ảnh rất tốt. Với độ sáng tối đa được công bố là 600 nits và chứng nhận VESA DisplayHDR True Black 600, màn hình mang lại độ tương phản tuyệt vời và màu sắc sống động. Độ bao phủ gam màu 100% DCI-P3 và xác thực Pantone cho thấy độ chính xác màu tốt, các trang bị này có thể thu hút tệp khách hàng là những nhà sáng tạo.
Phía trên màn hình là webcam Full HD 1080p, cung cấp chất lượng tốt hơn camera 720p vẫn có trên nhiều laptop hiện nay. Webcam tích hợp công nghệ 3DNR (3D Noise Reduction) để cải thiện hình ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu.
Camera còn hỗ trợ đăng nhập bằng khuôn mặt Windows Hello, bổ sung thêm tính năng bảo mật tiện lợi. Asus cũng bố trí một tấm che webcam, giải quyết các mối lo ngại về quyền riêng tư ngày càng trở nên quan trọng đối với nhiều người dùng.
Bộ xử lý & Hiệu suất
Vivobook S 15 được cài sẵn Windows 11 Home, là một trong những sản phẩm đi đầu trong nỗ lực AI của Microsoft, máy hỗ trợ đầy đủ các tính năng Copilot và dự kiến sẽ nhận được các tính năng AI sắp tới như Recall. Một trang bị nổi bật là Qualcomm AI Engine, mang đến hiệu suất AI 45 TOPS.
Dù bạn có thường xuyên sử dụng các tính năng AI trên Windows hay không thì đây vẫn là xu hướng và Asus đã chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai.
Vivobook S 15 có chip Snapdragon X Elite, đánh dấu một sự khác biệt đáng kể so với các tùy chọn Intel hoặc AMD điển hình có trong hầu hết các laptop Windows. Con chip dựa trên kiến trúc ARM này hứa hẹn mang lại hiệu năng cao cùng với hiệu quả sử dụng năng lượng được cải thiện. GPU Adreno 311 tích hợp xử lý các tác vụ đồ họa. Mặc dù khó có thể cạnh tranh với GPU rời cao cấp nhưng nó có khả năng xử lý các tác vụ đồ họa hàng ngày và có thể là một chút game, nhưng chúng ta sẽ đề cập đến khía cạnh này sau.
Một điều đáng tiếc là vẫn chưa nhiều ứng dụng hỗ trợ gốc cho nền tảng Windows on ARM, ngay cả ứng dụng của Microsoft như Game Pass. Hiện tại, chỉ có một số ứng dụng được thiết kế dành riêng cho phần cứng này, trong khi hầu hết các ứng dụng khác hoạt động ở chế độ mô phỏng. Vấn đề tương thích ứng dụng có thể được cải thiện trong những tháng tới khi phần mềm ngày càng hoàn thiện hơn.
Cấu hình mà tôi thử nghiệm là bộ xử lý Snapdragon X Elite 78100, có 12 lõi. Nó được thiết kế để hoạt động với công suất duy trì lên tới 50W. Đồ họa được xử lý bởi chip Adreno 311 tích hợp. Đi kèm với 32GB bộ nhớ LPDDR5-7500, cũng như ổ SSD Micron định dạng 2280 M.2 nên có thể nâng cấp.
Trên thực tế, SSD là thành phần duy nhất có thể nâng cấp ở đây vì Snapdragon X Elite là một SoC, nghĩa là tất cả hệ thống đã nằm trên 1 con chip.
Có ba cấu hình hiệu suất để người dùng có thể lựa chọn trong ứng dụng MyAsus:
Full Speed – cho phép phần cứng chạy liên tục ở mức ~50W, với độ ồn quạt lên tới ~46 dB;
Performance – cho phép phần cứng chạy liên tục ở mức ~45W, độ ồn ~42 dB;
Balanced/Standard – cho phép phần cứng chạy ở 35W, độ ồn ~35 dB;
Whisper – giới hạn CPU ở mức 20W để ưu tiên tiếng ồn của quạt ở mức dưới 30 dB.
Dưới đây là các điểm số benchmark của máy chạy ở chế độ Full Speed, lưu ý rằng Cinebench R23 đang chạy ở chế độ mô phỏng:
Thử nghiệm HandBrake cho kết quả khá tốt. Tôi đã cho thử encode bộ phim Ford v. Ferrari chuẩn 4K sang preset Very Fast 1080p30 và thời gian thực hiện khoảng 35 phút là xong.
Khi chạy ở chế độ Full Speed trong các bài test thì tôi nhận thấy hiệu năng được tăng rất tốt, đổi lại sẽ nghe rõ tiếng quạt kêu, nhưng nhờ đó vẫn giữ nhiệt độ ở mức kiểm soát được. Asus đã áp dụng công nghệ tản nhiệt IceCool, bao gồm hai quạt, hai ống dẫn nhiệt và hai vùng thông hơi.
Đối với sử dụng hàng ngày, chế độ Standard sẽ đáp ứng trong hầu hết các trường hợp, nhưng chế độ Whisper cũng hoạt động tốt mà không gây giật hoặc chậm đáng chú ý, phù hợp cho những ai sử dụng máy cho các tác vụ nhẹ nhàng như lướt web hay thao tác với ứng dụng văn phòng.
Tuy nhiên, một phần còn phụ thuộc vào phần mềm bạn đang chạy có hỗ trợ gốc dành cho ARM hay không, vì nếu không, nó có thể load chậm, hoạt động kém hoặc thậm chí không hoạt động trên chiếc máy này. Với việc nhiều hãng máy tính sẽ sử dụng chip Snapdragon trong tương lai thì vấn đề tương thích có lẽ sẽ trở nên ít rắc rối hơn, nhưng hiện tại thì trải nghiệm vẫn chưa thể thoải mái bằng kiến trúc x86 truyền thống. Rất may là bên cạnh các ứng dụng làm việc của Microsoft, các ứng dụng của Adobe cũng đã hỗ trợ gốc cho nền tảng này.
Một điểm mạnh là ổ SSD M2 Gen4 của Vivobook S 15 cũng cho kết quả đọc ghi rất tốt.
Tất nhiên một chiếc máy như Vivobook S 15 sẽ không hướng đến đối tượng game thủ và nhiều game chưa hỗ trợ Windows on ARM. Hệ thống có thể chạy game ở chế độ giả lập nhưng tất nhiên như vậy thì hiệu suất sẽ không tốt và một số hoàn toàn không thể chạy trên Windows on ARM. Works on Windows on ARM là một website khá hữu ích được Microsoft và Qualcomm giới thiệu để kiểm tra xem game nào có thể chạy được trên Windows on ARM.
Vì Game Pass không hoạt động nên tôi đã thử cài vài game như Stray, Baldur's Gate 3 và Call of Duty: Modern Warfare. Trong đó Call of Duty không hỗ trợ thiết bị ARM, Baldur's Gate 3 có thể chạy ở thiết lập thấp và một game nhẹ nhàng như Stray cũng chật vật khi chạy ở mức cao, do đó thiết lập thấp sẽ giúp chơi được ở 30FPS.
Thời lượng pin
Vivobook S 15 có pin 70Wh và Asus công bố thời lượng sử dụng pin có thể lên đến 18 giờ. Thử nghiệm thực tế cho thấy máy có thời lượng pin khá, nhưng chưa phải quá xuất sắc. Ở chế độ Standard và sử dụng văn phòng kết hợp giải trí (gõ văn bản, lướt web bằng Edge, xem phim,...), máy có thể sử dụng liên tục trong khoảng 9h. Chế độ Whisper có thể nâng con số này lên đến 12h.
Đó là con số khá tốt, nhưng đồng thời, vẫn chỉ ngang bằng với nền tảng Intel Meteor Lake hoặc AMD Hawk Point. Với một SoC như Snapdragon X Elite và nền tảng Windows on ARM, người dùng đang mong đợi thời gian hoạt động dài hơn, đặc biệt là so với những gì Apple đã làm được với chip M series, nhưng có lẽ mọi thứ sẽ tốt hơn khi phần mềm hoàn thiện.
Laptop đi kèm với bộ sạc USB-C 90W, mất khoảng 2 giờ để sạc đầy pin.
Vivobook S 15 là mẫu laptop tiên phong trong một thị trường đang nổi lên và do đó phần cứng và đặc biệt là phần mềm vẫn còn đối mặt nhiều thử thách, nên thật khó để nói liệu đây có phải là một nền tảng tốt hay không.
Đối với công việc chuyên nghiệp, hoặc đặc biệt là chơi game, sẽ mất một thời gian để nền tảng này có thể cạnh tranh với các mẫu Intel và AMD.
Tuy nhiên tiềm năng cho Vivobook S 15 nói riêng và Windows on ARM nói chung là rất lớn. Chúng có thể trở thành lựa chọn cho nhiều người muốn một laptop mỏng nhẹ để sử dụng hàng ngày, Snapdragon X Elite có thể cung cấp hiệu suất nhanh ngay cả ở các cấu hình công suất thấp, với quạt yên tĩnh, nhiệt độ mát mẻ và thời lượng pin ổn định (có thể sẽ tốt hơn trong tương lai khi các phần mềm được tốt ưu).
