Ngày 19/5/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 531/QĐ-TTg về việc ban hành danh mục bí mật Nhà nước (BMNN) thuộc lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo. Theo đó, tại khoản 1, Điều 1 Quyết định này quy định: Đề thi chính thức, đề thi dự bị, đáp án đề thi chính thức, đáp án đề thi dự bị của kỳ thi tốt nghiệp THPT chưa công khai thuộc danh mục BMNN độ TỐI MẬT.
Tại khoản 2, Điều 5 Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT ngày 24/12/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành Quy chế thi tốt nghiệp THPT quy định:
“Đề thi, đáp án chưa công khai thuộc danh mục bí mật Nhà nước độ “Tối mật”. Thời hạn bảo vệ bí mật Nhà nước độ “Tối mật” của đề thi:
a) Đối với đề thi tự luận chỉ kết thúc khi hết hai phần ba (2/3) thời gian làm bài; đối với đề thi trắc nghiệm chỉ kết thúc khi hết thời gian làm bài của buổi thi.
b) Đề thi dự bị chưa sử dụng tự giải mật ngay khi kết thúc buổi thi cuối cùng của kỳ thi.”
Ảnh minh họa: Baochinhphu
Như vậy, hành vi làm lộ, tiết lộ đề thi tốt nghiệp THPT khi chưa hết thời hạn bảo vệ BMNN là hành vi làm lộ BMNN có thể sẽ bị xử lý như sau:
1. Căn cứ theo Bộ luật Hình sự, tùy động cơ, mục đích và hậu quả khi thực hiện hành vi mà người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự ở những tội sau:
- Điều 337 quy định tội “Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước”, Điều 338 quy định tội “Vô ý làm lộ bí mật Nhà nước”. Theo đó, bất kể ai làm lộ đề thi khi chưa công khai đều sẽ bị coi là hành vi phạm tội Cố ý hoặc Vô ý làm lộ BMNN căn cứ vào yếu tố lỗi của người thực hiện. Người phạm tội cố ý làm lộ BMNN (độ Tối mật) sẽ có thể bị phạt ở mức phạt cao nhất lên tới 10 năm tù với lỗi cố ý hoặc 07 năm tù với lỗi vô ý. Ngoài ra người phạm tội này còn có thể bị phạt tiền lên tới 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm.
- Điều 356 quy định tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”. Theo đó, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao như ra đề thi, in sao đề thi, trông coi đề thi, giám thị coi thi... để làm lộ đề thi khi chưa công khai thì sẽ bị xử lý hình sự với tội danh "Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ", với mức phạt lên đến 15 năm tù. Ngoài ra người thực hiện hành vi phạm tội này còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ từ 01 đến 05 năm và bị phạt tiền đến 100 triệu đồng.
- Điều 357 quy định tội “Lạm dụng quyền trong thi hành công vụ”. Theo đó, người nào có quyền hạn, chức vụ nhưng vì mục đích tư lợi cá nhân nên đã vượt quá quyền hạn của mình để làm lộ đề thi khi chưa công khai thì có thể bị xử lý hình sự với tội danh "Tội lạm quyền trong thi hành công vụ", có thể chịu mức phạt tù lên đến 20 năm và có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ từ 01 đến 05 năm và phạt tiền đến 100 triệu đồng.
2. Ngoài ra, đối với hành vi làm lộ đề thi tốt nghiệp THPT chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử lý vi phạm hành chính tại khoản 4, Điều 19, Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt hành chính đối với các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ BMNN:
Phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng đối với những hành vi làm lộ BMNN, làm mất tài liệu, vật chứa BMNN và đăng tải, truyền, phát tán BMNN trên phương tiện thông tin đại chúng, mạng Internet, mạng máy tính và mạng viễn thông không đúng quy định của pháp luật.
3. Đối với cán bộ, công chức, viên chức có hành vi làm lộ, tiết lộ đề thi có thể áp dụng hình thức kỷ luật theo quy định tại Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức. Trong đó, hình thức kỷ luật cao nhất áp dụng đối với cán bộ là bãi nhiệm, với công chức, viên chức là buộc thôi việc.
4. Ngoài ra, cán bộ coi thi, thí sinh dự thi nếu vi phạm quy chế thi, để lộ đề thi ra ngoài trước khi hết thời gian làm bài thi trắc nghiệm và 2/3 thời gian làm bài thi tự luận có thể bị xử lý theo Quy chế thi tốt nghiệp THPT.
Thùy Linh
