Ngày 1/4, phiên tòa xét xử bà Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và đồng phạm về các sai phạm tại SCB tiếp tục với phần đối đáp của đại diện VKS đối với quan điểm tranh luận của luật sư bào chữa, các bị cáo, người có quyền lợi và nghĩa vụ trong vụ án.
Theo báo Dân Trí, VKS đánh giá phần lớn bị cáo thành khẩn, ăn năn hối cải, song một số luật sư trong phần tranh luận chưa thật sự nghiêm túc, luận cứ đưa ra không bám sát diễn biến của phiên tòa làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bị cáo. Một số luật sư sử dụng từ ngữ mang tính nhận định, thiếu căn cứ phần đánh giá của VKS.
Cơ quan công tố đối đáp theo các nhóm vấn đề: đánh giá hậu quả thiệt hại vụ án; áp dụng pháp luật trong việc khởi tố các bị cáo; việc Trương Mỹ Lan không thừa nhận thao túng SCB; số liệu tài sản đảm bảo, tội danh đưa hối lộ, nhóm thanh tra giám sát NHNN; tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của bị cáo Nguyễn Trí và hành vi của ông Chu Lập Cơ; tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của các bị cáo.
Về quan điểm của luật sư bào chữa cho bị cáo Trương Mỹ Lan cho rằng bà Lan không phải chủ thể của tội danh Tham ô tài sản. Theo VKS, mặc dù bà Lan không phải là thành viên HĐQT SCB, tuy nhiên nhận định đánh giá của luật sư đưa ra không đúng Luật Doanh nghiệp, Luật Các tổ chức tín dụng, tài liệu thu thập được và kết quả thẩm tra tại tòa.
Pháp luật nêu rõ SCB thành lập dưới hình thức công ty cổ phần hoạt động theo pháp luật, đại hội đồng cổ đông là cơ quan cao nhất của công ty cổ phần, thành phần gồm tất cả cổ đông có quyền biểu quyết. HĐQT chỉ là cơ quan quản lý công ty do đại hội đồng cổ đông bầu ra. Luật sư cho rằng HĐQT mới là cơ quan quản lý cao nhất tại SCB là chưa đúng quy định của pháp luật.
Bị cáo Trương Mỹ Lan. Ảnh: Pháp luật TP.HCM
Cáo trạng kết luận bị cáo Trương Mỹ Lan có quyền hạn chi phối, điều hành mọi hoạt động của SCB là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. VKS cho rằng tài liệu thể hiện bà Lan thâu tóm, sở hữu, chi phối quyết định với toàn bộ cổ phần bị cáo sở hữu.
Bản sao kê biến động cổ đông do Tạ Chiêu Trung lập tới 6/2022. Lời khai của Trung tại tòa thể hiện bà Lan giao ông theo dõi cổ phần SCB thuộc sở hữu bị cáo. Biến động cổ phần SCB đều thực hiện theo chỉ đạo của vị Chủ tịch Vạn Thịnh Phát.
Biên bản hỏi cung bị cáo Lan xác nhận vận động người thân, bạn bè mua cổ phần trước khi sáp nhập 3 ngân hàng để đạt 65%, sau đó tiếp tục tăng cổ phần lên. Mặc dù bà Lan không quản lý tài sản SCB nhưng nắm quyền chi phối tuyệt đối nên có quyền bầu, miễn nhiệm thành viên SCB. Từ đó, bà bố trí thành phần chủ chốt giúp sức cho mình. Đây là điều kiện, phương thức, thủ đoạn để bị cáo lợi dụng chiếm đoạt tiền tại SCB. Bị cáo trả lời tại tòa là sắp xếp các vị trí chủ chốt tại SCB vào thời gian nào, rõ ràng cụ thể, ai nghỉ việc đều thông báo cho bị cáo.
Về cáo buộc Trương Mỹ Lan là chủ mưu, cầm đầu, cơ quan công tố giữ nguyên nhận định bị cáo coi SCB như một công cụ tài chính, là nơi giữ tiền, bất cứ lúc nào cần tiền sử dụng sẽ chỉ đạo rút tiền ra như cáo trạng đã nêu.
Với tài liệu, căn cứ có được, mặc dù chưa có kết quả tương trợ tư pháp về xác minh làm rõ 5 doanh nghiệp nước ngoài đứng tên cổ phần cho bà Lan, nhưng đủ cơ sở xác định bà Trương Mỹ Lan là chủ thể tội Tham ô tài sản. Việc các luật sư yêu cầu cơ quan tố tụng chứng minh 5 công ty cổ phần nước ngoài mua cổ phần của bị cáo không làm thay đổi sự thật bà Lan nắm quyền chi phối với sổ cổ phần này.
Với việc thành lập công ty "ma", VKS cho rằng bị cáo chỉ đạo thành lập hàng nghìn công ty không có hoạt động thật, đứng tên khoản vay, sử dụng để các bị cáo giải quỹ, che giấu cắt đứt dòng tiền. Luật sư của bị cáo nói công ty "ma" không liên quan bà Lan là lập luận không có căn cứ.
"Thủ đoạn của bị cáo là chỉ đạo miệng, không để lại bút tích, nghĩ rằng như thế sẽ không bị phát hiện, cơ quan không xử lý được", VKS phân tích, cho rằng bà Lan thực hiện hành vi trái pháp luật nhưng không dám chịu trách nhiệm, thể hiện sự ngoan cố của bị cáo.
Bị cáo Trương Mỹ Lan gây thiệt hại bao nhiêu?
Theo báo Lao động, kết quả điều tra xác minh thiệt hại do hành vi bị cáo Trương Mỹ Lan gây ra là khoảng 677.000 tỷ đồng, phù hợp với hệ thống hạch toán trên hệ thống phần mềm SCB, lời khai các bị cáo khác, đơn vị kiểm toán độc lập…
Trong phiên tòa, một số luật sư cho rằng cần trưng cầu định giá tài sản trong tố tụng hình sự để xác định thiệt hại vụ án. Theo VKS, trong vụ án này, cơ quan tiến hành tố tụng không áp dụng biện pháp định giá mà áp dụng biện pháp thu thập chứng cứ khác để định giá tài sản. Kết quả điều tra đã xác định thiệt hại là khoảng 677.000 tỷ đồng là phù hợp với hồ sơ tín dụng, hồ sơ sổ sách SCB, phù hợp với lời khai và kết quả kiểm toán độc lập.
Đại diện VKS cho biết thêm, cơ quan tố tụng đã áp dụng tổng dư nợ trừ đi giá trị các tài sản đảm bảo là đã áp dụng nguyên tắc có lợi cho các bị cáo. Đề nghị HĐXX xem xét quan điểm nêu trên của VKS.
Ngoài ra, trong vụ án này, bị cáo Trương Mỹ Lan đã lợi dụng SCB để không phải trả lãi và gốc. Đến nay, SCB phải sử dụng những khoản vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước để trả cho người dân, SCB phải gánh chịu những khoản nợ đặc biệt và trả lãi cho Ngân hàng Nhà nước nên xác định các khoản lãi, phí là thiệt hại của SCB là hợp lý.
H.Y (T/h)
