12 loại vắc xin không nên bỏ qua trong độ tuổi 30 tới 50 nếu muốn khỏe mạnh, sống vui

Việc tiêm vắc xin trong độ tuổi từ 30 tới 50 là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Trong giai đoạn này, hệ miễn dịch có thể suy giảm cùng tác động của nhiều yếu tố tiêu cực trong lối sống. Tuy nhiên, vì quá bận rộn và chủ quan, thiếu hiểu biết mà nhiều người bỏ qua tiêm vắc xin - lá chắn bệnh tật để sống khỏe, sống vui.

Dưới đây là các loại vắc xin cần thiết và được khuyến khích cho người trong độ tuổi này:

1. Vắc xin phòng cúm

Cúm là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp có thể gây biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở người có bệnh nền. Tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và lây lan trong cộng đồng.

- Lịch tiêm: Tiêm 1 mũi hàng năm, tốt nhất trước mùa cúm. Một số loại vắc xin phòng cúm phổ biến: Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac (Hà Lan)...

GC Flu (Hàn Quốc).

- Lưu ý khi tiêm: Hoãn tiêm nếu đang sốt cao hoặc mắc bệnh cấp tính. Người dị ứng với thành phần của vắc xin cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

2. Vắc xin phòng virus HPV

HPV gây ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn… và mụn cóc sinh dục. Tiêm vắc xin giúp phòng ngừa các bệnh này, nam và nữ đều nên tiêm.

- Lịch tiêm: Tiêm 2 hoặc 3 mũi tùy theo độ tuổi và loại vắc xin. Loại vắc xin phòng HPV phổ biến: Gardasil 4 (Mỹ), Gardasil 9 (Mỹ)...

- Lưu ý khi tiêm: Khuyến cáo cho người dưới 26 tuổi, nhưng người từ 27 đến 45 tuổi vẫn có thể tiêm. Hoãn tiêm nếu đang mang thai hoặc mắc bệnh cấp tính.

3. Vắc xin phế cầu khuẩn

Phế cầu khuẩn gây viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh này.

- Lịch tiêm: Tiêm 1 mũi duy nhất và cân nhắc tiêm nhắc lại trong 1 hoặc 5 năm tùy loại vắc xin. Một số loại vắc xin phòng phế cầu khuẩn phổ biến như: Prevenar 13 (Bỉ), Pneumovax 23 (Mỹ)...

- Lưu ý khi tiêm: Độ tuổi 30 - 50 không bắt buộc nhưng có thể tiêm để tăng cường miễn dịch. Người có bệnh lý nền (tiểu đường, bệnh phổi mạn tính, tim mạch, suy giảm miễn dịch, cắt lách…) nên tiêm để giảm nguy cơ biến chứng nặng. Hoãn tiêm nếu đang mắc bệnh cấp tính.

4. Vắc xin phòng zona thần kinh

Zona thần kinh do virus varicella-zoster gây ra, có thể gây đau kéo dài và biến chứng thần kinh nghiêm trọng. Tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.

- Lịch tiêm: Tiêm 1 hoặc 2 mũi tùy theo loại vắc xin. Có các loại phổ biến như: Zostavax (Mỹ), Shingrix (Bỉ)...

- Lưu ý khi tiêm: Khuyến cáo cho người từ 50 tuổi trở lên, nhưng người từ 30 đến 49 tuổi có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch suy yếu có thể cân nhắc tiêm. Hoãn tiêm nếu đang bị nhiễm trùng cấp tính.

5. Vắc xin phòng uốn ván, bạch hầu và ho gà (Tdap)

Vắc xin này giúp phòng ngừa ba bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong hoặc biến chứng nặng.

- Lịch tiêm: Tiêm 1 mũi, sau đó nhắc lại mỗi 10 năm. Vắc xin phòng uốn ván, bạch hầu và ho gà (Tdap) có một số loại phổ biến như: Boostrix (Bỉ), Adacel (Canada)...

- Lưu ý khi tiêm: Phụ nữ mang thai nên tiêm để bảo vệ cả mẹ và con. Hoãn tiêm nếu có phản ứng nghiêm trọng với liều trước.

5. Vắc xin phòng viêm gan B

Viêm gan B có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Tiêm vắc xin giúp phòng ngừa nhiễm virus viêm gan B.

- Lịch tiêm: Tiêm 3 mũi theo lịch 0-1-6 tháng. Một số loại vắc xin phòng viêm gan B phổ biến như: Engerix-B (Bỉ), Heplisav-B (Mỹ)...

- Lưu ý khi tiêm: Kiểm tra kháng thể trước khi tiêm. Hoãn tiêm nếu đang mắc bệnh cấp tính.

6. Vắc xin phòng sởi, quai bị, rubella (MMR)

Tiêm để phòng ngừa ba bệnh truyền nhiễm có thể gây biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

- Lịch tiêm: Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng. Có một số loại vắc xin phổ biến như: MMR II (Mỹ), Priorix (Bỉ)...

- Lưu ý khi tiêm: Phụ nữ nên hoàn tất lịch tiêm trước khi mang thai ít nhất 1 tháng. Hoãn tiêm nếu đang mang thai hoặc suy giảm miễn dịch.

7. Vắc xin phòng thủy đậu

Thủy đậu có thể gây biến chứng nghiêm trọng ở người lớn như viêm phổi, viêm não. Nên cần tiêm phòng và tiêm nhắc.

- Lịch tiêm: Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng. Một số loại vắc xin phòng thủy đậu phổ biến như: Varivax (Mỹ), Varilrix (Bỉ)...

- Lưu ý khi tiêm: Phụ nữ nên hoàn tất lịch tiêm trước khi mang thai ít nhất 3 tháng. Hoãn tiêm nếu đang mang thai hoặc suy giảm miễn dịch.

9. Vắc xin phòng bệnh tả

Bệnh tả do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra, có thể dẫn đến tiêu chảy nghiêm trọng, mất nước nhanh và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Tiêm vắc xin giúp bảo vệ cơ thể khi sống hoặc đi đến vùng có dịch tả.

- Lịch tiêm: Người lớn tiêm 2 liều, cách nhau ít nhất 1 tuần.Hiệu quả bảo vệ kéo dài khoảng 2-3 năm. Loại vắc xin phòng tả phổ biến: Dukoral (Thụy Điển), Shanchol (Ấn Độ), Euvichol-Plus (Hàn Quốc)...

- Lưu ý khi tiêm: Không dùng cho người đang bị tiêu chảy cấp, hoãn tiêm nếu đang sốt cao. Nên tiêm ít nhất 1 tuần trước khi đi đến vùng dịch.

10. Vắc xin phòng bệnh thương hàn

Thương hàn do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra, lây qua đường ăn uống và có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, tổn thương gan, lách. Tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt quan trọng với những người hay đi du lịch hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ cao.

Lịch tiêm: Tiêm 1 liều duy nhất, hiệu quả bảo vệ kéo dài 3 năm. Có các loại phổ biến như: Typhim Vi (Pháp), Typherix (Bỉ), Vivotif (Mỹ, dạng uống)...

- Lưu ý khi tiêm: Không tiêm cho người đang bị sốt cao, phụ nữ mang thai cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

11. Vắc xin phòng bệnh dại

Bệnh dại do virus Rabies gây ra, lây truyền qua vết cắn, cào hoặc nước bọt của động vật bị nhiễm bệnh. Khi phát bệnh, tỷ lệ tử vong gần như 100%. Tiêm vắc xin giúp bảo vệ trong trường hợp bị chó, mèo hoặc động vật hoang dã cắn.

Lịch tiêm: Nếu chưa bị phơi nhiễm: Tiêm dự phòng 3 mũi vào ngày 0 - 7 - 21 (hoặc 28). Nếu đã bị động vật cắn: Tiêm 4-5 mũi tùy theo tình trạng phơi nhiễm. Có các loại vắc xin dại phổ biến như: Verorab (Pháp), Rabipur (Đức), Abhayrab (Ấn Độ)...

- Lưu ý khi tiêm: Nếu bị động vật cắn, cần tiêm càng sớm càng tốt. Người có hệ miễn dịch yếu có thể cần tiêm thêm huyết thanh kháng dại.

12. Vắc xin phòng sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi vằn Aedes aegypti. Bệnh có thể gây sốt cao, xuất huyết nội tạng, suy đa tạng và thậm chí tử vong. Tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và nhập viện.

- Lịch tiêm: Chỉ dành cho người từ 6 đến 45 tuổi có tiền sử từng nhiễm sốt xuất huyết trước đó. Lịch tiêm gồm 2 liều, cách nhau 3 tháng. Loại vắc xin phổ biến phòng sốt xuất huyết: Dengvaxia (Pháp), Qdenga (Nhật Bản)

- Lưu ý khi tiêm: Chỉ tiêm cho người đã từng mắc sốt xuất huyết trước đó (xác nhận qua xét nghiệm). Không khuyến cáo cho người chưa từng nhiễm virus Dengue vì có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh nặng khi nhiễm lần đầu. Không tiêm khi đang bị sốt cao, có bệnh nền nghiêm trọng chưa kiểm soát.

Nguồn và ảnh: VNVC, GAVI, Up to date

Ngọc Ái