Câu hỏi 1
Loại cá nào có thể sinh ra các hợp chất gây ung thư nếu chế biến ở nhiệt độ quá cao?
A. Cá nướng
B. Cá hấp
C. Cá kho
D. Cá luộc
Xem đáp án
Đáp án đúng: A. Cá nướng
Giải thích:
Khi nướng cá trên than ở nhiệt độ khoảng 500–600°C, mỡ cá nhỏ xuống than hồng sẽ tạo ra các hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) – nhóm chất gây ung thư. Nếu nướng trong lò ở nhiệt độ 80–100°C, protein trong cá (creatin/creatinin) có thể chuyển hóa thành amin thơm dị vòng (AHA). Ở mức trên 200°C, đặc biệt tại những phần cá bị cháy xém, nhiều loại AHA khác tiếp tục hình thành. Các chất này khi vào cơ thể có thể chuyển hóa thành độc chất, làm tăng nguy cơ ung thư, nhất là ung thư đại tràng.
Câu hỏi 2
Thói quen ăn gỏi cá sống làm tăng nguy cơ mắc loại ung thư nào do nhiễm ký sinh trùng?
A. Ung thư phổi
B. Ung thư dạ dày
C. Ung thư da
D. Ung thư đường mật
Xem đáp án
Đáp án đúng: D. Ung thư đường mật
Giải thích:
Theo Reuters, các nghiên cứu tại Thái Lan cho thấy thói quen ăn gỏi cá nước ngọt làm tăng nguy cơ ung thư đường mật do nhiễm sán lá gan ký sinh trong cá sống. Khi ăn cá sống hoặc tái, ấu trùng sán đi vào cơ thể, bám lâu dài trong ống mật và gây viêm mạn tính. Quá trình viêm kéo dài, kèm phản ứng miễn dịch mạnh (“bão cytokines”), có thể dẫn đến tổn thương mô và biến đổi tế bào ác tính. Đáng lo ngại, phần lớn người nhiễm không có triệu chứng rõ rệt, khiến bệnh thường chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn.
Câu hỏi 3
Cá ướp muối làm tăng nguy cơ ung thư chủ yếu do chứa chất nào?A. Cholesterol
B. Chất béo chuyển hóa
C. Kim loại nặng
D. Nitrit
Xem đáp án
Đáp án đúng: D. Nitrit
Giải thích:
Cá ướp muối thường chứa hàm lượng nitrit cao do quá trình ướp mặn và bảo quản kéo dài. Khi đi vào dạ dày, đặc biệt trong môi trường axit, nitrit có thể phản ứng với các hợp chất chứa amin trong thực phẩm để tạo thành nitrosamine – nhóm chất đã được nhiều nghiên cứu khoa học xác nhận có liên quan đến ung thư, nhất là ung thư dạ dày, đại trực tràng và vòm họng. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp cá ướp muối vào nhóm có nguy cơ gây ung thư nếu tiêu thụ thường xuyên. Vì vậy, dù cá ướp muối có hương vị đậm đà và tiện lợi, các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên ăn với tần suất thấp, hạn chế ăn thường xuyên hoặc kéo dài.
Câu hỏi 4
Nếu vẫn muốn thưởng thức cá ướp muối, nên ăn với lượng như thế nào để hạn chế nguy cơ cho sức khỏe?
A. Ăn hằng ngày nhưng giảm lượng
B. Ăn mỗi tuần 1–2 lần
C. Ăn thoải mái nếu ngâm rửa kỹ
D. Chỉ nên ăn tối đa 2–3 lần mỗi tháng
Xem đáp án
Đáp án đúng: D. Chỉ nên ăn tối đa 2–3 lần mỗi tháng
Giải thích:
Dù là món khoái khẩu, cá ướp muối chỉ nên ăn với tần suất rất hạn chế, tối đa 2–3 lần mỗi tháng. Khi chế biến, cần ngâm rửa kỹ để giảm bớt lượng muối và nitrit tồn dư nhằm hạn chế nguy cơ sức khỏe.
Câu hỏi 5
Nếu muốn ăn cá thường xuyên để tốt cho sức khỏe, nên ưu tiên lựa chọn nhóm cá nào dưới đây?
A. Cá mập, cá kiếm, cá ngừ đại dương
B. Cá ướp muối, cá phơi khô
C. Cá nướng cháy xém
D. Cá hồi, cá thu trắng, cá mòi
Xem đáp án
Đáp án đúng: D. Cá hồi, cá thu trắng, cá mòi
Giải thích:
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mỗi người nên ăn ít nhất 2 khẩu phần cá mỗi tuần (khoảng 340 g). Những loại cá béo như cá hồi, cá thu trắng hay cá mòi chứa hàm lượng cao axit béo omega-3, đã được nhiều nghiên cứu cho thấy có tác dụng giảm viêm, bảo vệ tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ, hỗ trợ phòng ngừa một số bệnh ung thư và bệnh tiểu đường type 2. Đồng thời, nhóm cá này có hàm lượng thủy ngân thấp hơn so với các loài cá săn mồi lớn, nên an toàn hơn khi ăn thường xuyên.
Lam Chi
