Tuần trước, tôi chứng kiến một "cuộc chiến" giữa hai mẹ con dưới tòa nhà chung cư.
Một cậu bé tầm 7-8 tuổi giữ chặt chiếc điện thoại trên tay, không cho mẹ lấy. Hai người rượt đuổi nhau quanh sân. Cuối cùng, do kiệt sức, cậu bé bị mẹ tóm gọn.
Cậu bé khẩn nài: "Mẹ ơi, cho con xem hết video này rồi con sẽ trả!".
Người mẹ tức giận, quát lên: "Suốt ngày cắm mặt vào điện thoại! Lần trước thi Toán chỉ được 48 điểm, vậy mà còn dám chơi điện thoại?".
Cậu bé tức tối, quăng mạnh chiếc điện thoại xuống đất: "Con không học được! Đã không cho con xem điện thoại, vậy con sống có ý nghĩa gì nữa!".
Bất ngờ, người mẹ giáng một bàn tay lên mặt cậu nhóc. Hai mẹ con tranh cãi quyết liệt, không ai chịu nhường ai.
Cảnh tượng đó khiến tôi nhớ lại hình ảnh con gái tôi một năm trước.
Con bé cũng từng nghiện xem video ngắn trên các nền tảng mạng xã hội. Chỉ cần không được xem một tiếng là con bắt đầu quấy khóc, thậm chí không chịu đi ngủ. Kết quả là tình trạng học tập của con bé sa sút, tinh thần uể oái.
Khi đó, quan hệ giữa hai mẹ con tôi rất căng thẳng. Những cuộc cãi vã nối tiếp không hồi kết.
Nhưng tôi đã tìm ra cách thay đổi. Sau khi nhận được lời tư vấn với các chuyên gia tâm lý trẻ em, giáo sư thần kinh học và áp dụng vào thực tế, tôi nhận ra bốn "sát thủ" âm thầm đang phá huỷ bộ não trẻ. Sau 1 năm điều chỉnh, con gái tôi không chỉ cai nghiện điện thoại di động mà còn giành được giải thưởng vào cuối học kỳ nhờ thành tích học tập được cải thiện.
Bây giờ tôi muốn chia sẻ với các bạn những bài học "xương máu" này
4 thứ âm thầm bào mòn đến não bộ của trẻ
1. Thường xuyên xem những video vô tri
Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội tràn ngập những video ngắn mang tính giải trí, hài hước, giật gân. Chỉ vài giây, vài chục giây hay một phút, những video này khiến trẻ cảm thấy vui vẻ, càng xem càng nghiện, không thể dừng lại.
Nhưng sau một giờ cắm mặt vào điện thoại, trẻ sẽ cảm thấy trống rỗng, phản ứng chậm chạp hơn và có vẻ "kém thông minh" đi.
Một giáo sư thần kinh học từng nói với tôi: "Mỗi 15 giây, video ngắn lại tạo ra một kích thích, giống như liên tục chích điện vào não bộ. Trẻ xem quá nhiều video ngắn, não sẽ như miếng đậu phụ bị súng máy bắn thủng lỗ chỗ, rất khó tập trung học tập hay làm những việc đòi hỏi sự kiên trì".
Con gái tôi từng như vậy. Mỗi ngày xem một tiếng video vô bổ, đến mức đọc một cuốn truyện tranh 5 phút cũng không chịu nổi. Khi ấy, con chỉ muốn cầm điện thoại, chẳng còn hứng thú học hành.
2. Nghiện mạng xã hội
Nhiều trẻ thích đăng tải ảnh, video lên mạng xã hội để nhận lượt thích, tìm kiếm cảm giác thành tựu. Khi có người thả tim, trẻ vui sướng như thể chạm đến đỉnh cao cuộc đời.
Nhưng những "lượt thích ảo" này lại kích thích não bộ tiết ra quá nhiều dopamine, khiến trẻ dễ phân tâm, tâm trạng thất thường và dần mất đi hứng thú với việc nỗ lực trong đời thực.
Học tập vốn đã đầy thử thách, nếu không có động lực thực sự, trẻ rất dễ chán nản và bỏ cuộc.
3. Ăn quá nhiều đồ ngọt
Tại sao trẻ em thích đồ ngọt? Vì từ thời nguyên thủy, con người đã có bản năng tìm kiếm đường để nhanh chóng bổ sung năng lượng. Đường kích thích não bộ giải phóng dopamine, tạo cảm giác vui vẻ tức thời.
Nhưng đây là một cái bẫy ngọt ngào!
Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể khiến não bộ phụ thuộc vào những kích thích mạnh, dẫn đến mất cân bằng dopamine. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, đường dư thừa có thể ảnh hưởng đến vùng hải mã - trung tâm ghi nhớ của não, khiến trẻ khó tập trung, suy giảm trí nhớ, thậm chí trở nên chậm chạp và phản ứng kém linh hoạt hơn.
Tệ hơn nữa, cảm giác thỏa mãn ngay lập tức từ đồ ngọt có thể khiến trẻ mất kiên nhẫn với những công việc cần đầu tư lâu dài, như học tập. Chúng sẽ chọn "phần thưởng nhanh chóng" từ bánh kẹo, thay vì nỗ lực học hành để đạt được thành tựu thực sự.
4. Xem TV quá nhiều
Con trai của chủ tiệm tạp hóa dưới nhà tôi suốt ngày dán mắt vào TV. Đến 5 tuổi, bé vẫn nói chưa sõi. Khi đưa đi khám, bác sĩ chẩn đoán khả năng ngôn ngữ của bé chỉ tương đương trẻ 3 tuổi.
Việc xem TV trong thời gian dài khiến não bộ của trẻ rơi vào trạng thái tiếp nhận thụ động. Những hình ảnh và tình tiết thay đổi liên tục kích thích não tiết ra dopamine, mang lại cảm giác thỏa mãn ngắn hạn.
Nhưng sự kích thích quá mức này sẽ khiến não bộ quen với việc được đáp ứng ngay lập tức, từ đó trẻ mất hứng thú với những hoạt động đòi hỏi sự tập trung, tư duy như đọc sách hay học tập.
Do đó, bạn không nên cho trẻ dưới 3 tuổi xem TV quá nhiều. Khi trẻ trên 3 tuổi, thời gian xem cũng không nên vượt quá 1 tiếng mỗi ngày.
Làm sao để giúp trẻ từ bỏ những thói quen gây hại cho não bộ?
1. Biến thiết bị điện tử thành trợ thủ đắc lực
Trước đây, con gái tôi luôn cầm điện thoại khi ăn. Nhưng bây giờ, điện thoại lại trở thành công cụ học tập của con. Nhờ vậy, con vừa thỏa mãn nhu cầu sử dụng điện thoại, vừa biết cách quản lý thời gian hiệu quả hơn.
Muốn con sử dụng điện thoại đúng cách, cha mẹ cần đặt ra quy tắc:
- Chỉ được xem video khi con chủ động tìm kiếm, không xem nội dung do nền tảng đề xuất.
- Hoàn thành bài tập mới được sử dụng trong 30 phút.
- Xem 10 phút video học tập (như thí nghiệm khoa học) có thể đổi lấy 5 phút giải trí.
Quan trọng nhất, cả gia đình nên cùng nhau giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử. Nhà tôi có “Ngày cai điện thoại” mỗi tháng, khi cả nhà cùng ra ngoài vui chơi.
2. Hướng trẻ đến thực phẩm lành mạnh
Nếu con mê đồ ăn vặt, hãy biến nhà bếp thành “phòng thí nghiệm thực phẩm”!
Tôi cùng con làm kem que từ sữa chua và trái cây, dùng nồi chiên không dầu để làm khoai tây chiên giòn rụm mà không cần dầu mỡ.
Bây giờ, con gái tôi đã trở thành “chuyên gia ăn vặt lành mạnh” và thậm chí còn chia sẻ với bạn bè về tác hại của chất béo chuyển hóa.
3. Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động kích thích tư duy
Thay vì dán mắt vào màn hình, hãy để trẻ chơi LEGO, ghép hình, chơi cờ, làm đồ thủ công… Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ cảm thấy vui vẻ mà còn kích thích tư duy và rèn luyện kỹ năng vận động.
Nhờ những thay đổi này, con gái tôi đã tiến bộ đáng kể. Học kỳ trước, con đạt điểm tuyệt đối môn Toán, cô giáo còn khen: “Con bé đã thực sự khai sáng!”. Nhưng tôi biết rõ, không có điều kỳ diệu nào xảy ra. Chỉ là con đã chuyển sự hứng thú từ video ngắn sang học tập mà thôi.
Theo Sohu
Dương
Bình luận tiêu biểu (0)