Theo Nghị định 188/2025/NĐ‑CP của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 (một số điều như Điều 37 có hiệu lực từ 15/8/2025), có 5 trường hợp đặc biệt người dân vẫn được thanh toán BHYT mặc dù không xuất trình được thẻ tại thời điểm khám chữa bệnh.
5 trường hợp đặc biệt được thanh toán Bảo hiểm Y tế dù chưa xuất trình thẻ
1. Trẻ em dưới 6 tuổi chưa được cấp thẻ BHYT
Khi trẻ chưa được cấp thẻ BHYT, nếu có giấy chứng sinh hoặc giấy khai sinh, cha mẹ hoặc thân nhân có thể xuất trình để làm thủ tục khám, chữa bệnh. Trẻ đó vẫn được quỹ BHYT thanh toán đầy đủ trong phạm vi quyền lợi như người có thẻ (theo Khoản 2 Điều 37, có hiệu lực từ 15‑8‑2025).
2. Người đang chờ cấp lại, đổi hoặc điều chỉnh thông tin thẻ
Trong thời gian chờ hoàn thành thủ tục cấp lại, đổi thẻ hoặc cập nhật thông tin, người dân có thể xuất trình giấy hẹn do cơ quan BHXH cấp kèm theo giấy tờ tùy thân để khám chữa bệnh và được quỹ BHYT thanh toán đầy đủ theo quyền lợi đúng đối tượng (Khoản 3 Điều 37, hiệu lực từ 15‑8‑2025).
3. Người cấp cứu, mất ý thức hoặc tử vong chưa xuất trình được thẻ
Theo Khoản 1 Điều 54 (hiệu lực từ 1‑7‑2025), trong các tình huống cấp cứu khẩn cấp, bệnh nhân mất ý thức hoặc tử vong mà chưa thể xuất trình thẻ BHYT, nhưng cơ sở y tế xác minh được mã số BHYT hoặc tình trạng tham gia hợp lệ, thì người đó vẫn được thanh toán chi phí khám chữa bệnh.
4. Người có thẻ BHYT bị mất, hỏng hoặc sai thông tin nhưng chưa điều chỉnh
Trường hợp đã tham gia BHYT nhưng thẻ bị mất, hỏng hoặc sai thông tin và chưa kịp đổi, sửa đổi, nếu mã số BHYT vẫn còn hợp lệ và được xác minh, người tham gia vẫn nhận được chi trả BHYT theo mức quyền lợi đúng đối tượng (Khoản 1 Điều 54, hiệu lực từ 1‑7‑2025).
5. Người thuộc nhóm được ngân sách nhà nước đóng BHYT nhưng chưa được cấp thẻ
Đối tượng như người nghèo, cận nghèo, người có công… với BHYT do ngân sách Nhà nước hỗ trợ nhưng chưa được cấp thẻ nếu có xác nhận của cơ quan BHXH và mã số BHYT hợp lệ, vẫn được quỹ BHYT thanh toán chi phí khám chữa bệnh (Khoản 1 Điều 54, hiệu lực từ 1‑7‑2025).
Điều kiện áp dụng và lưu ý chung
- Người bệnh hoặc người nhà cần xuất trình giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD/hộ chiếu), giấy chứng sinh/khai sinh, giấy hẹn, hoặc các tài liệu xác minh khác.
- Cơ sở khám chữa bệnh và cơ quan BHXH phải xác nhận được mã số BHYT hợp lệ trước khi thanh toán.
- Mức thanh toán do quỹ BHYT thực hiện tuân theo quyền lợi BHYT của từng nhóm đối tượng cụ thể.
Nghị định 188/2025 chính thức quy định rõ 5 nhóm đối tượng được hưởng quyền lợi BHYT ngay cả khi không xuất trình thẻ tại thời điểm khám, nhằm đảm bảo tính linh hoạt, kịp thời và bảo vệ quyền lợi của người dân trong những trường hợp đặc biệt. Đây là bước tiến để hoàn thiện cơ chế thanh toán BHYT, khắc phục những hạn chế trước đây như thẻ chưa cấp, mất thẻ hay sai thông tin không được xử lý linh hoạt. Kể từ khi có hiệu lực từ 1/7/2025 (và một số điều từ 15/8/2025), chính sách này được áp dụng rộng rãi trên toàn quốc.
Nguyệt Phạm
