Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kế hoạch áp thuế nhập khẩu đối ứng dựa trên mức thuế mà các quốc gia nước ngoài đánh vào hàng hóa của Mỹ. Tuy nhiên, ông không tiết lộ công thức tính toán cụ thể.
Tổng thống Trump cho biết Mỹ sẽ áp thuế bằng "một nửa mức thuế mà mỗi quốc gia áp dụng cho chúng tôi". Nhưng một con số mà ông trích dẫn - tuyên bố Hàn Quốc áp thuế 50% đối với hàng hóa của Mỹ - là không chính xác.
Sau phát biểu của ông, nhiều suy đoán lan truyền trên mạng xã hội, bao gồm cả trên X, rằng Nhà Trắng đã tính toán mức thuế suất của mình bằng một phương pháp gây tranh cãi: chia thâm hụt thương mại của Mỹ với một quốc gia cho tổng giá trị hàng nhập khẩu từ quốc gia đó. Theo công thức này, mức thuế suất sẽ dao động tùy thuộc vào quy mô thâm hụt thương mại.
Trong cuộc họp báo tại Vườn Hồng, ông Trump đã giơ một biểu đồ liệt kê mức thuế suất được cho là của nhiều quốc gia khác nhau, trong đó Hàn Quốc là 50%. Nhà Trắng cho biết các con số này đã tính đến thuế nhập khẩu, trợ cấp và các rào cản phi thuế quan như chính sách tiền tệ nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về phương pháp tính toán.
Theo dữ liệu của Cục Thống kê Mỹ, nước này ghi nhận thâm hụt thương mại 65,5 tỷ USD với Hàn Quốc vào năm 2024, với tổng lượng hàng nhập khẩu từ quốc gia này đạt 131,5 tỷ USD - tỷ lệ khoảng 49,8%.
Một công thức tương tự đã xuất hiện đối với các quốc gia khác được liệt kê trong bảng biểu. Ví dụ, Mỹ thâm hụt thương mại 235 tỷ USD với Liên minh Châu Âu vào năm ngoái, trong khi nhập khẩu hàng hóa trị giá 605 tỷ USD. Theo đó, tỷ lệ sẽ là 38,8% - kết quả gần giống với mức thuế quan 39% mà Trump áp dụng cho EU.
Công thức tương tự được áp dụng cho Trung Quốc (67%), Nhật Bản (46%) và Việt Nam (90%), cũng như Philippines (34%), Israel (33%) và Ấn Độ (52%).
James Surowiecki, một chuyên gia viết bài cho tờ The Atlantic và The New Yorker, đã chỉ trích các số liệu của Nhà Trắng, ông viết trên X: "Họ thực sự không tính toán mức thuế quan + các rào cản phi thuế quan như họ nói. Thay vào đó, đối với mỗi quốc gia, họ chỉ lấy thâm hụt thương mại chia cho lượng hàng xuất khẩu của Mỹ".
Đề cập cụ thể đến Hàn Quốc, ông viết: "Hàn Quốc không áp mức thuế 50% đối với hàng xuất khẩu của Mỹ. EU cũng không áp mức thuế 39%".
Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc cho biết theo Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ -Hàn Quốc (KORUS FTA), hầu hết hàng hóa được giao dịch giữa hai quốc gia đều được miễn thuế. Mức thuế quan trung bình mà Hàn Quốc áp dụng đối với hàng nhập khẩu của Mỹ là 0,79% vào năm 2024, thấp hơn nhiều so với tuyên bố của Nhà Trắng.
Giữa những lời chỉ trích ngày càng tăng, Thư ký báo chí Nhà Trắng Caroline Leavitt đã chia sẻ công thức tính thuế quan từ Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) về X, mặc dù công thức này không làm giảm bớt lo ngại.
Một quan chức cấp cao của Mỹ nói với các phóng viên rằng Hội đồng Cố vấn Kinh tế (CEA) đã sử dụng một phương pháp luận "đã được thiết lập" để đưa ra các số liệu. Mô hình này dựa trên ý tưởng rằng thâm hụt thương mại của một quốc gia với Mỹ phản ánh tác động tích lũy của các hoạt động thương mại không công bằng, quan chức này cho biết.
Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, phát biểu với Fox News, đã cảnh báo các quốc gia không nên trả đũa các mức thuế quan mới. "Lời khuyên của tôi cho mọi quốc gia hiện nay là: đừng trả đũa. Hãy ngồi xuống, chấp nhận. Bởi vì nếu bạn trả đũa, sẽ có sự leo thang. Còn nếu bạn không trả đũa, đây là mức cuối cùng".
Minh Khôi
