Đi làm, đương nhiên chẳng ai muốn thất nghiệp trong tình thế bị động, hay nói thẳng ra là bị đuổi việc. Nhưng khoảng 2 năm gần đây, đặc biệt là giai đoạn cuối năm này, không ít người đã buộc phải trải qua tình cảnh ấy vì công ty cắt giảm nhân sự.
Mất việc, mất thu nhập ở thời điểm cận Tết, có nhiều thứ phải lo vốn đã là chuyện không dễ dàng nhưng đó chưa phải thứ ám ảnh nhất. Thấy tên mình trong danh sách, biết tin mình bị đuổi việc, băn khoăn đầu tiên xuất hiện đôi khi không phải “tiền đâu mà sống?”, mà là: Có phải mình kém cỏi, thất bại rồi không?
Hoài nghi năng lực của bản thân vì bị đuổi việc
Gần đây trên MXH Thread, không ít người đã bày tỏ sự băn khoăn sau khi bị sa thải. Mất thu nhập đương nhiên cũng là 1 vấn đề đáng lo, nhưng thứ họ mong nhận được sự tư vấn, chia sẻ lại là: Bị đuổi việc có phải do mình kém cỏi, có phải là thất bại rồi hay không?
Phía dưới những bài đăng trải lòng về chuyện bị đuổi việc, phần lớn mọi người đều dành lời động viên cũng như chia sẻ kinh nghiệm vượt qua khoảng thời gian không dễ dàng này.
“Thực ra nguyên nhân bị sa thải thì có nhiều lắm, đôi khi không phải do mình làm không đủ tốt mà vì công ty không đủ lực để duy trì số lượng nhân sự hiện tại nữa. Mỗi doanh nghiệp 1 tình trạng thôi, nên chỉ bản thân mình mới tự đánh giá nhìn nhận được. Bạn thử nhìn những người còn ở lại xem, thử nghĩ coi tại sao họ không bị cắt giảm, họ có năng lực gì hơn mình, nghĩ 1 cách công tâm để biết mình còn thiếu sót gì chứ đừng nghĩ là mình đã thất bại, vì thật ra nghĩ vậy cũng không giải quyết được vấn đề gì đâu” - Một người bày tỏ quan điểm.
“Nếu công ty tốt, hợp đồng lao động rõ ràng, chế độ lương thưởng, đãi ngộ đầy đủ mà bị sa thải thì còn tiếc. Chứ không hợp đồng, đãi ngộ chẳng có gì mà bản thân cũng không được định hướng, công sức không được ghi nhận thì bị đuổi là trời thương đấy. Rồi sẽ tìm được chỗ mới tốt hơn, cứ lạc quan cố gắng, chả tội gì buồn” - Một người động viên.
“Lúc bị đuổi việc mình vui lắm, vì như ý trời giúp mình thoát khỏi môi trường không phù hợp nhưng bản thân mình cũng không đủ cương quyết để rời đi ấy. Bị đuổi xong mình tận hưởng khoảng thời gian du lịch 1 mình mà không bị ràng buộc deadline các thứ. Mình học thêm vài thứ, tâm trạng cũng lúc lên lúc xuống trong giai đoạn đi phỏng vấn. Nhưng rồi cũng tìm được việc thôi à, sếp, đồng nghiệp hay môi trường đều tốt hơn chỗ cũ. Thế nên đừng nghĩ nhiều. Cánh cửa mới rồi sẽ mở ra thôi” - Một người chia sẻ.
“Mình thì nghĩ là không nên xem việc bị sa thải là thất bại hay là do bản thân hoàn toàn không có năng lực. Nhưng cũng không nên nghĩ là do kém may. Nếu đồng nghiệp mình còn ở lại thì hẳn là họ đã hơn mình gì đó, nên ngẫm để biết cách phấn đấu thôi. Nói chung đừng tiêu cực quá nhưng cũng đừng lấy lý do ngụy biện để né tránh cải thiện, phát triển là được” - Một người bày tỏ.
Nên làm sao để vượt qua cảm giác tự ti sau khi bị đuổi việc?
Không ai muốn bị sa thải, đó là điều chắc chắn, nhưng ở thời điểm này, sự thật là chẳng ai nói trước được điều gì. Làn sóng sa thải còn chưa qua, đồng nghĩa với việc chúng ta có thể thất nghiệp bất cứ lúc nào.
Vậy phải làm sao để bản thân không quá bấp bênh cũng như “bảo toàn” được niềm tin vào chính mình? Câu trả lời có lẽ là 3 gạch đầu dòng dưới đây.
1. Đa dạng thu nhập bằng mọi giá
Thay vì chỉ dựa vào một nguồn thu duy nhất, hãy chủ động tìm và giữ lấy những nguồn thu nhập khác bằng mọi giá.
Chuyện này không chỉ đảm bảo bạn vẫn có nguồn thu nhập nếu mất đi công việc chính, mà còn là một “chỗ dựa niềm tin”. Vì mình vẫn còn có công việc - dù chỉ là việc phụ, nên kỹ năng của mình cũng không hẳn là yếu đến mức thất bại. Bên cạnh đó, làm nhiều việc cũng giúp chúng ta rèn luyện kỹ năng mới, mở rộng mối quan hệ và gia tăng giá trị bản thân.
Nói chung, chẳng đi đâu mà thiệt.
2. Xây dựng quỹ dự phòng
Một trong những lý do khiến thất nghiệp trở thành nỗi ám ảnh là vì không còn tiền để tiêu.
Khi dòng thu nhập bị cắt đột ngột, nhiều người buộc phải vay mượn, hoặc chấp nhận công việc bản thân không thực sự thích chỉ vì cần kiếm tiền trang trải cuộc sống. Để tránh thế bế tắc ấy, xây dựng quỹ dự phòng là điều bắt buộc.
Nguyên tắc chung là nên dự trữ ít nhất 3 - 6 tháng chi phí sinh hoạt cơ bản. Quỹ dự phòng không chỉ giúp chúng ta "sống sót" trong giai đoạn thất nghiệp mà còn là tấm đệm tâm lý, để mình tự tin thương lượng lương, tự tin từ chối nhận một công việc mà bản thân không đam mê.
3. Chuẩn bị trước các khoản phải chi
Với những khoản chi định kỳ hoặc mang tính chu kỳ như tiền tiêu Tết, nâng cấp công cụ làm việc, sửa xe,... hãy chuẩn bị và lên kế hoạch tiết kiệm từ trước. Cách tốt nhất là lập danh sách trước những khoản phải chi trong năm, và phân bổ dần vào từng tháng.
Ví dụ, nếu cần 20 triệu đồng để tiêu Tết, hàng tháng hãy để dành 1,6 triệu đồng. Cứ túc tắc như vậy là đến Tết có tiền để tiêu, không lo phải rút tiền tiết kiệm hay rút quỹ dự phòng.
Khi đã chủ động chuẩn bị trong vấn đề tài chính, dù có thất nghiệp, chúng ta cũng sẽ bớt được phần nào cảm giác bất an, bấp bênh.
Ngọc Linh
