Khi Bill và Melinda French Gates sáng lập Quỹ Gates vào năm 2000, họ dự định tổ chức này sẽ tiếp tục hoạt động trong nhiều thập kỷ sau khi cả hai qua đời. Nhưng nay, ở tuổi gần 70, người đồng sáng lập Microsoft lại chọn một con đường cấp bách và dứt khoát hơn: cho đi gần như toàn bộ khối tài sản hơn 200 tỷ USD của mình trong vòng 20 năm tới và chính thức khép lại hành trình của Quỹ Gates vào ngày cuối cùng của năm 2045.
Thông báo gây chấn động này được đưa ra trong bối cảnh các chương trình viện trợ y tế, giáo dục và chống đói nghèo trên toàn cầu đang đối mặt với sự cắt giảm ngân sách từ chính quyền Tổng thống Donald Trump – những lĩnh vực vốn là trọng tâm hoạt động của Quỹ Gates suốt hơn hai thập kỷ qua.
Trong một bài viết đăng trên blog cá nhân sáng thứ Năm, Gates chia sẻ rằng ông không thể tiếp tục giữ tài sản trong khi thế giới còn quá nhiều vấn đề cần giải quyết. “Người ta sẽ nói đủ thứ về tôi khi tôi chết, nhưng tôi nhất quyết không để câu ‘ông ta chết giàu’ xuất hiện trong điếu văn,” ông viết. “Tôi không thể ôm khư khư số tiền có thể cứu giúp hàng triệu người.”
Quỹ Gates hiện là tổ chức từ thiện tư nhân lớn nhất thế giới, đã giải ngân hơn 100 tỷ USD cho các nỗ lực phát triển vắc-xin, công cụ chẩn đoán và phương pháp điều trị trên toàn cầu. Tuy nhiên, kế hoạch mới này đánh dấu một tốc độ cho đi nhanh chưa từng thấy – mà Quỹ Gates gọi là “cam kết thiện nguyện lớn nhất trong lịch sử hiện đại.”
Trong vòng hai thập kỷ tới, Quỹ sẽ tập trung vào ba mục tiêu đầy tham vọng: chấm dứt các ca tử vong có thể ngăn ngừa ở mẹ và trẻ sơ sinh, xóa sổ các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, và đưa hàng trăm triệu người thoát khỏi nghèo đói.
Bản thân Gates cũng không ngần ngại chỉ trích đồng nghiệp tỷ phú Elon Musk trong một bài phỏng vấn với Financial Times, cáo buộc ông này “gián tiếp giết chết những đứa trẻ nghèo nhất thế giới” thông qua các hoạt động cắt giảm viện trợ của Cơ quan Hiệu quả Chính phủ Hoa Kỳ mà Musk dính líu. Gates cũng tiết lộ rằng ông đã gặp Tổng thống Trump vào tháng 2 để bày tỏ lo ngại về việc cắt giảm ngân sách USAID.
Dẫu vậy, ông vẫn tin tưởng vào sự kết hợp giữa tiến bộ công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo và các nỗ lực thiện nguyện để thúc đẩy tiến trình thay đổi tích cực. Tính đến thời điểm hiện tại, giá trị tài sản ròng của Gates vào khoảng 108 tỷ USD, theo xếp hạng của Bloomberg. Tuy nhiên, ông dự kiến sẽ giảm 99% tài sản vào năm 2045, thông qua việc đóng góp từ khối tài sản cá nhân và phần lớn từ quỹ tài sản 77 tỷ USD của Quỹ Gates.
Melinda French Gates đã rút khỏi Quỹ từ năm ngoái sau khi cặp đôi ly hôn năm 2021. Bà cũng xác nhận sẽ không quyên góp phần lớn tài sản của mình qua tổ chức này.
Quyết định lịch sử này được công bố chỉ vài tuần sau khi Microsoft, công ty đã đưa Gates lên đỉnh vinh quang vừa kỷ niệm 50 năm thành lập và cán mốc giá trị thị trường hơn 3 nghìn tỷ USD. “Tôi cảm thấy đây là cách đúng đắn để ăn mừng cột mốc ấy: trao lại những gì tôi từng nhận được từ nó,” Gates viết trong lời cam kết.
Tham khảo CNN, CNBC
Nguyễn Nghĩa
