Tỷ phú Bill Gates - người đồng sáng lập Microsoft - cho rằng tình trạng thiếu hụt bác sĩ và giáo viên kéo dài suốt nhiều năm qua có thể sớm chấm dứt nhờ sự phát triển của AI.
Trong một tập podcast “People by WTF” gần đây, ông chia sẻ: “AI sẽ xuất hiện và cung cấp năng lực y khoa đủ để bù đắp sự thiếu hụt hiện nay. Khi đó, tình trạng thiếu nhân lực sẽ không còn nữa”.
Bill Gates vốn là người quan tâm đặc biệt đến y tế công. Ông lưu ý rằng các quốc gia như Ấn Độ và nhiều nước châu Phi vẫn đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt chuyên gia y tế. Ngay cả tại Mỹ, vấn đề này cũng đang trở nên đáng lo ngại. Một báo cáo từ Hiệp hội Các trường Y Hoa Kỳ (AAMC) năm ngoái dự báo Mỹ có thể thiếu hụt tới 86.000 bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ đa khoa vào năm 2036.
Số lượng bác sĩ chuyên chăm sóc người cao tuổi cũng đang giảm trong khi dân số ngày một già hóa. Một số chuyên gia y tế nhận định với BI rằng lượng bệnh nhân lớn tuổi ngày càng tăng có thể đẩy ngành này vào một cuộc khủng hoảng về chất lượng chăm sóc.
Để giảm bớt tình trạng quá tải, các startup chuyên về AI trong lĩnh vực y tế đã huy động hàng tỷ USD với cam kết giúp hệ thống hoạt động hiệu quả hơn. Những cái tên như Suki, Zephyr AI và Tennr đang phát triển công nghệ tự động hóa các công việc như lập hóa đơn, ghi chú, đồng thời cải thiện độ chính xác trong chẩn đoán và xác định nhóm bệnh nhân phù hợp cho các phương pháp điều trị mới.
Theo ước tính của công ty tư vấn McKinsey, AI tạo sinh có thể giúp ngành y tế và dược phẩm tăng năng suất lên tới 370 tỷ USD.
Lĩnh vực giáo dục cũng đang đi theo hướng tương tự.
Tại Mỹ, theo dữ liệu liên bang công bố năm 2023, 86% các trường công từ mẫu giáo đến trung học phổ thông gặp khó khăn trong việc tuyển dụng giáo viên cho năm học 2023–2024. Khoảng 45% các trường cho biết họ đang thiếu nhân lực trầm trọng.
Năm ngoái, một trường trung học tại London đã bắt đầu dùng công cụ AI như ChatGPT để thay giáo viên giúp học sinh ôn thi. Chương trình thí điểm tại Trường Cao đẳng David Game áp dụng cho 20 học sinh, sử dụng AI trong các môn học chính như tiếng Anh, toán, sinh học và tin học.
Dù cho lo ngại về việc học sinh lạm dụng AI để gian lận, nhiều giáo viên chia sẻ với BI rằng họ lạc quan trước tiềm năng của AI tạo sinh trong việc giúp tiết kiệm thời gian giảng dạy và nâng cao chất lượng học tập, đặc biệt khi tình trạng thiếu giáo viên ngày càng phổ biến.
Vậy nếu AI làm hết, con người sẽ còn lại gì để làm?
Bill Gates không chỉ đề cập đến bác sĩ và giáo viên. Ông cảnh báo AI còn đang tiến tới thay thế công nhân nhà máy, thợ xây dựng và nhân viên vệ sinh khách sạn, tức những công việc đòi hỏi thể chất và tiêu tốn nhiều thời gian.
Các tập đoàn công nghệ lớn như Nvidia hiện đang đặt cược lớn vào robot hình người. Chúng được thiết kế để thực hiện những công việc chân tay như nhặt hàng trong kho hay lau sàn nhà. Những robot này hướng tới mục tiêu cắt giảm chi phí lao động và tăng hiệu suất.
Theo Bill Gates, thế giới đang tiến dần đến một tương lai mà công việc sẽ được giảm tải đáng kể hoặc thay đổi hoàn toàn so với hiện nay.
Bill Gates cho biết: “Bạn có thể nghỉ hưu sớm hoặc chỉ làm việc vài ngày mỗi tuần. Điều này sẽ buộc chúng ta phải suy nghĩ lại rằng nên sử dụng thời gian như thế nào cho hợp lý?” Ông thừa nhận ngay cả bản thân ông cũng đang vật lộn với câu hỏi đó.
Ông nói thêm: “Tôi không phải làm việc nữa. Nhưng tôi chọn làm việc. Vì sao ư? Vì nó vui”.
Khánh Linh (Theo BI)
