Khi đưa con đi ô tô, tàu điện hay máy bay, không ít bố mẹ luôn đau đầu với câu hỏi làm gì để con ngồi yên, không mè nheo hay quấy khóc? Nhiều bà mẹ thừa nhận, trong lúc vội vàng hoặc quá mệt mỏi, họ chọn cách nhanh nhất là đưa cho con chiếc điện thoại. Chỉ cần vậy, đứa trẻ sẽ im lặng cho tới khi chuyến đi kết thúc. Ngược lại, cũng có những phụ huynh kiên quyết nói không với màn hình, thay vào đó là tìm cách khác để con ngoan ngoãn mà không cần đến smartphone.
Một bức ảnh chụp trên tàu điện từng lan truyền mạnh trên mạng xã hội Trung Quốc và tạo nên cuộc tranh luận sôi nổi. Trong khung hình là hai gia đình cùng đưa con đi chơi. Các em bé đều ngồi cạnh mẹ, trật tự và không gây ồn ào, nhưng cách “giải trí” lại hoàn toàn đối lập.
Hai đứa trẻ ngồi bên trái đang chăm chú đọc sách, kiên nhẫn lật từng trang với vẻ say mê. Trong khi đó, hai em bé phía bên phải lại dán mắt vào màn hình điện thoại. Cả sách lẫn điện thoại đều giúp trẻ ngồi yên và không làm ảnh hưởng đến những người xung quanh, nhưng chính sự khác biệt này đã trở thành tâm điểm tranh cãi.
Không ít ý kiến chỉ trích người mẹ cho con dùng điện thoại, cho rằng việc “ném” cho con iPad hay smartphone để được yên thân sẽ vô tình tạo thói quen xấu. Sự tiện lợi trước mắt có thể khiến trẻ phụ thuộc vào màn hình, lâu dài ảnh hưởng tiêu cực đến cả sức khỏe lẫn tâm lý.
Ở chiều ngược lại, nhiều người lại tỏ ra cảm thông. Họ cho rằng trong không gian đông đúc như tàu điện, khi trẻ quấy khóc, việc đưa điện thoại cho con có thể là giải pháp tình thế để giữ trật tự chung. Trẻ nhỏ vốn hiếu động, khó có thể ngồi yên suốt một quãng đường dài, nên đôi khi phụ huynh buộc phải chọn cách nhanh và hiệu quả nhất.
Dù tranh cãi chưa có hồi kết, phần lớn cư dân mạng vẫn dành nhiều lời khen cho những em bé đang đọc sách. Hình ảnh này không chỉ cho thấy sự tập trung của trẻ mà còn phản ánh cách giáo dục kiên nhẫn từ phía gia đình. Nhiều phụ huynh cũng chia sẻ kinh nghiệm: khi cho con đi xa, hãy chuẩn bị sẵn sách truyện, đồ chơi nhỏ, bút vẽ hay các hoạt động thủ công đơn giản để con không chán, vừa hạn chế quấy khóc, vừa giảm phụ thuộc vào màn hình điện tử.
Chỉ một bức ảnh mà đoán đươc tương lai của 4 đứa trẻ sao?
Chỉ một bức ảnh mà đoán được tương lai của bốn đứa trẻ sao? Câu hỏi này, nếu hiểu theo nghĩa đen, rõ ràng là không. Tương lai của một con người không thể bị đóng khung bởi một khoảnh khắc, một hành động hay một lựa chọn đơn lẻ. Cuộc đời mỗi đứa trẻ là tổng hòa của gia đình, giáo dục, môi trường, biến cố và cả những cơ hội bất ngờ mà không ai lường trước được. Không có tấm ảnh nào đủ quyền lực để kết luận ai sẽ thành công, ai sẽ tụt lại phía sau. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu hơn, câu hỏi ấy lại không hoàn toàn vô nghĩa.
Thứ khiến con người ta trăn trở không phải là việc “đoán đúng” tương lai, mà là nhận ra những thói quen nhỏ đang âm thầm định hình con người trong dài hạn. Trẻ em không lớn lên từ những bài học to tát, mà từ các lựa chọn lặp đi lặp lại mỗi ngày: cách giết thời gian, cách đối diện với sự chán nản, cách tìm niềm vui khi không có ai dẫn dắt. Những điều ấy, theo năm tháng, sẽ trở thành phản xạ, rồi dần biến thành tính cách. Một đứa trẻ quen với việc được “cho sẵn” niềm vui có thể gặp khó khăn khi phải tự tìm động lực. Một đứa trẻ quen với sự kiên nhẫn có thể chậm hơn lúc đầu, nhưng lại bền bỉ hơn về sau. Không phải vì chúng giỏi hơn, mà vì chúng đã được rèn luyện theo những cách khác nhau.
Điều quan trọng là người lớn cần hiểu rằng, mình không chỉ đang nuôi một đứa trẻ “ngoan ngoãn trong hiện tại”, mà đang đồng hành cùng một con người của tương lai. Sự tiện lợi hôm nay đôi khi phải đánh đổi bằng khả năng tự lập ngày mai. Nhưng ngược lại, sự khắt khe cực đoan cũng có thể khiến trẻ mất đi niềm vui và sự tự nhiên vốn có. Không có công thức chung cho mọi gia đình, chỉ có sự tỉnh táo trong từng lựa chọn.
Vì thế, một bức ảnh không thể nói trước tương lai của bốn đứa trẻ. Nhưng nó có thể khiến người lớn soi lại chính mình liệu những gì ta đang làm hôm nay có đang giúp con trưởng thành, hay chỉ đơn giản là giúp người lớn đỡ mệt hơn trong chốc lát.
Đông
