Theo đó, 5 tuyến do Nhà nước đầu tư gồm: Mai Sơn - Quốc lộ 45; Quốc lộ 45 - Nghi Sơn; Nghi Sơn - Diễn Châu; Vĩnh Hảo - Phan Thiết; Phan Thiết - Dầu Giây.
5 tuyến cao tốc này sẽ được khai thác trong thời hạn 7 năm kể từ ngày bắt đầu thu phí. Phương thức khai thác được xác định cơ quan quản lý tài sản trực tiếp tổ chức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
Bộ Xây dựng giao Cục Đường bộ Việt Nam tổ chức thu phí đối với các tuyến cao tốc nêu trên sau khi đáp ứng các điều kiện quy định tại Nghị định số 130/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Đồng thời, tổ chức, quản lý thu phí sử dụng đường bộ cao tốc theo quy định của pháp luật hiện hành.
Cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45
Trước đó, theo Cục Đường bộ Việt Nam, thực hiện quy định tại Luật Đường bộ về nguồn thu từ kết cấu hạ tầng đường bộ nộp ngân sách Nhà nước, đơn vị đã xây dựng Đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ cao tốc trình Bộ Xây dựng phê duyệt.
Hiện nay, có 12 tuyến cao tốc do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và trực tiếp quản lý, khai thác thuộc phạm vi quản lý của Bộ Xây dựng. Trong đó, căn cứ vào tiến độ xây dựng trạm dừng nghỉ, hệ thống giao thông thông minh, Cục Đường bộ Việt Nam đề xuất thu phí 5 tuyến cao tốc là Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây.
Về mức phí, đối với 4 tuyến cao tốc có 4 làn xe, có làn dừng khẩn cấp không liên tục, cụ thể: Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quy định tại Luật Đường bộ sẽ có mức phí là 900 đồng/km. Đối với cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây đáp ứng đầy đủ các quy định về điều kiện triển khai thu phí (đường cao tốc có 4 làn xe, có làn dừng khẩn cấp liên tục) sẽ có mức phí là 1.300 đồng/km.
Bên cạnh đó, đối với 7 tuyến cao tốc chưa đủ điều kiện thu gồm: Hà Nội - Thái Nguyên; Lào Cai - Kim Thành; Cao Bồ - Mai Sơn; Cam Lộ - La Sơn; La Sơn - Túy Loan; TP.HCM - Trung Lương; Mỹ Thuận - Cần Thơ (bao gồm cầu Mỹ Thuận 2), Cục Đường bộ Việt Nam đang nghiên cứu để tiếp tục lập đề án khai thác ở giai đoạn sau.
Về phương thức khai thác, theo quy định có 4 phương thức khai thác áp dụng với tài sản kết cấu hạ tầng gồm: Cơ quan quản lý tài sản trực tiếp tổ chức khai thác tài sản hạ tầng giao thông đường bộ; chuyển nhượng quyền thu phí; cho thuê quyền khai thác tài sản; chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản.
Cục Đường bộ Việt Nam đề xuất thực hiện khai thác tài sản đường cao tốc theo phương thức cơ quan được giao quản lý tài sản hạ tầng trực tiếp tổ chức khai thác trên cơ sở đánh giá ưu, nhược điểm của từng phương thức và để đáp ứng được tiến độ triển khai thu phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.
