Vi nhựa là những mảnh nhựa có đường kính nhỏ hơn 5mm và bao gồm cả những hạt nhựa nano nhỏ hơn. Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng những hạt vô hình này có thể tích tụ trong não, máu, phổi, ruột và thậm chí là xương của con người. Gây rối loạn nội tiết, phản ứng viêm và thậm chí làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh đường ruột, ung thư, chứng mất trí… cùng nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Đáng lo là cuộc khủng hoảng vô hình này thực ra gần hơn bạn nghĩ bởi chúng ẩn náu ngay trong căn bếp của bạn. Một nghiên cứu đánh giá có hệ thống mới được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Môi trường chỉ ra rằng nhiều sản phẩm nhựa thông thường trong nhà bếp thải ra một lượng lớn hạt nhựa trong quá trình sử dụng hàng ngày, trở thành nguồn nguy cơ cao bị bỏ qua. Có thể kể tới như:
1. Thớt nhựa
Ảnh minh họa
Nhiều người thích sử dụng thớt nhựa vì cho rằng chúng nhẹ, dễ vệ sinh và không dễ bị mốc. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi dao liên tục cào xước bề mặt thớt nhựa, mỗi năm có thể giải phóng tới 79,4 triệu hạt nhựa. Lực càng lớn khi sử dụng dao nhà bếp, chẳng hạn như khi cắt các nguyên liệu cứng như cà rốt và thịt đông lạnh, hoặc khi sử dụng dao răng cưa, thì độ nhả càng cao. Thậm chí còn có một nghiên cứu tại Mỹ phát hiện ra rằng trọng lượng của thớt được sử dụng trong siêu thị giảm 875g chỉ sau 40 ngày, cao hơn nhiều so với mức 7,4 đến 50,7g mỗi năm ước tính trong các thí nghiệm mô phỏng.
Ngoài ra, mặc dù tất cả đều được làm bằng nhựa, vẫn có sự khác biệt giữa các nguyên liệu thô khác nhau. So với polypropylen (PP), polyetylen (PE) có độ mềm dẻo tốt hơn và số lượng hạt nhựa thải ra trong thí nghiệm cũng thấp hơn đáng kể.
2. Đĩa, đũa, thìa bằng nhựa
Các loại đĩa, thìa, đũa bằng nhựa, đặc biệt là những loại nhựa kém chất lượng hoặc nhựa tái chế, có thể giải phóng vi nhựa khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc khi sử dụng lâu dài. Nghiên cứu từ Tổ chức Bảo vệ Môi trường (EPA) chỉ ra rằng đồ dùng bằng nhựa có thể bị trầy xước hoặc phân hủy theo thời gian, dẫn đến việc giải phóng vi nhựa vào thực phẩm. Những hạt vi nhựa này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe khi chúng được tiêu thụ.
Hơn nữa, nhựa chất lượng thấp hoặc nhựa tái chế dễ dàng thải ra vi nhựa khi tiếp xúc với thức ăn nóng hoặc nước. Vì vậy, việc thay thế đĩa, thìa và đũa nhựa bằng những sản phẩm làm từ thủy tinh hoặc inox chất lượng cao sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm vi nhựa vào thực phẩm.
3. Máy xay sinh tố, máy ép rau củ quả
Ảnh minh họa
Có thể bạn không nghĩ rằng việc pha một tách cà phê latte xanh mỗi sáng cũng có thể là nghiền nhựa. Các nhà khoa học Úc đã phát hiện ra rằng việc xay đá viên trong bình nhựa chỉ trong 30 giây có thể giải phóng hàng tỷ hạt vi nhựa. Cheng Fang, một nhà hóa học tại Đại học Newcastle ở Úc, cho biết: "Các cạnh của viên đá rất sắc, giống như một số loại thực phẩm cứng. Khi ma sát ở tốc độ cao, chúng sẽ khiến lớp thành bên trong của hộp nhựa bị bong ra".
Nguyên lý tương tự cũng xảy ra ở chai nhựa và lon nhựa. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hầu hết các hạt nhựa trong nước đóng chai đều đến từ nắp chai và có khoảng 500 hạt nhựa được giải phóng mỗi khi mở và đóng nắp chai.
4. Ấm đun nước có chứa nhựa
Các loại ấm đun nước, đặc biệt là ấm làm từ nhựa hoặc có bộ phận nhựa tiếp xúc với nước, có thể là nguồn gây nhiễm vi nhựa. Khi nước đun nóng, các hạt vi nhựa từ lớp nhựa hoặc bộ phận nhựa bên trong ấm có thể bị bong ra và hòa vào nước. Theo nghiên cứu của Giáo sư Hóa học Boland tại Cao đẳng Trinity Dublin, đun sôi một ấm nước mới có thể giải phóng từ 6 đến 8 triệu hạt nhựa. Ngay cả sau khi sử dụng 40 lần, vẫn còn 10% lượng chất đó.
Chưa kể, ấm đun nước có bộ phận nhựa khi sử dụng lâu dài có thể bị trầy xước, làm tăng khả năng phát sinh vi nhựa. Nghiên cứu từ EPA chỉ ra rằng ấm nhựa tái chế hoặc giá rẻ có thể giải phóng vi nhựa vào nước uống, và sử dụng ấm inox hoặc thủy tinh chất lượng cao sẽ giảm thiểu nguy cơ này.
5. Hộp nhựa đựng thực phẩm
Ảnh minh họa
Các hộp nhựa đựng thực phẩm, đặc biệt là khi đựng thực phẩm nóng hay dùng trong lò vi sóng có thể là nguồn phát sinh vi nhựa. Khi thực phẩm nóng tiếp xúc với nhựa, các hạt vi nhựa từ lớp nhựa bên trong hộp có thể bị bong ra và hòa vào thức ăn. Nghiên cứu từ Tổ chức Bảo vệ Môi trường (EPA) chỉ ra rằng khi sử dụng hộp nhựa đựng thực phẩm nóng, nhiệt độ cao có thể làm nhựa phân hủy và giải phóng vi nhựa vào thực phẩm. Điều này có thể gây hại đến sức khỏe nếu vi nhựa bị tiêu thụ thường xuyên.
Đặc biệt, việc sử dụng hộp nhựa tái chế hoặc nhựa giá rẻ trong thời gian dài cũng làm tăng nguy cơ phát sinh vi nhựa. Vì nhựa dễ bị trầy xước hoặc phân hủy theo thời gian. Hộp nhựa dùng càng lâu, đựng đồ ăn nóng liên tục thì nguy cơ giải phóng vi nhựa càng cao.
Nguồn và ảnh: CommonHealth, QQ
Ngọc Ái
